AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Şimdi, iklim değişikliğiyle alakalı bir komisyon kurulmuştu Veysel Eroğlu Başkanlığında. Şimdi, DSİ geldi bize bu sulama birliklerinin, 2018 yılındaki değişiklikten sonra ne kadar rantabl olduğunu, tahsilatların ne kadar arttığı konusunda çok ciddi tablolar verdi. Yani hatta şu söylendi: Yasal olarak olması imkânsız, sulama kooperatiflerinin de benzer şekilde DSİ'nin uhdesine geçmesi gerektiğinden bahsedildi, hatta komisyon raporunda da yazıldı, yazılmaması gerektiği hâlde. Şimdi, sizin burada anlattığınız manzarayla -yani burada batmış, sizin anlattığınız manzaraya göre- tahsilat yapılamıyor, şu olmuyor, bu olmuyor, hizmet verilemiyor, sizin anlattığınız manzara ile -gerçek budur büyük ihtimalle- komisyon çalışmalarında DSİ Genel Müdürünün bize anlatmış olduğu bu sulama birlikleri manzarası arasında çok büyük bir fark var. Onu bir kere belirtmek istiyorum.

YASİN ÖZTÜRK (Denizli) - Bölgesel olabilir mi?

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Yok ağabey, genel için, bütün rakamları verdi adamlar. Yani işte 2018'den önce yüzde 30'lar, yüzde 40'lardayken yüzde 80'lere, yüzde 90'lara tahsilatların çıktığından bahsediliyor.

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - İyileşme var Sayın Milletvekilim.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Yani bir tuhaflık var. Ya sizin vermiş olduğunuz bilgilerde bir eksiklik var.

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Efendim, iyileşme var, o doğru yani.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - O zaman buradakinde biraz sıkıntı var.

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Şimdi oradaki olay şu: Şu anda, burada aslında en büyük problem Şanlıurfa'da fazla sayıda pompaj tesisi var. Belki Türkiye'deki o enerji tüketiminin yüzde 50'den fazlası...

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Yani şu yapılabilir, demek istediğim şey şu: Sulama birlikleri yapmış oldukları enerji yatırımıyla çiftçisine bedava su verebilir. Öyle mi?

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - O şimdi sadece şöyle...

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Veyahut da bir belediye de bunu yapabilir yani.

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Sayın Milletvekilim şöyle: Efendim, sadece enerji gideri değil sulamadaki, işletme bakım giderleri...

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Tamam neyse, onu boş verelim. Peki, ben şunu merak ediyorum. Hadi kendi ihtiyacını karşılamak için şeyi anlarım. GES'ten bahsediyorsunuz siz şu anda ama hidrolikten de bahsediyorsunuz. Hidrolikten kastınız ne?

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - O bizim normal hidroelektrik santrallerinde, rüzgâr enerji santralleri, kanal üzerine kurulabilecek, kinetik enerjiden üretilebilecek bütün yenilenebilir enerji kaynaklarını kastediyor ama burada asıl hedefte GES var aslında. Yani ağırlık GES olarak düşünülüyor bu.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Peki "Yenilenebilir enerji tesislerini devralmak" diyor. Hadi mevcut olan su kaynaklarından anlarım da ne diyor? "Yenilenebilir enerji tesislerini devralmak, işletmek..." Yani tarımdan biraz daha enerji şirketine doğru mu çıkıyor bu sulama birlikleri?

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Hayır Sayın Milletvekilim. Şimdi, burada bir sınırlama getiriliyor yani onun kendi kurulu bir gücü var, pompanın kurulu gücünden fazla üretemeyecek. Orada aldığını yine sulamada kullanacak, yine çiftçiye dönecek bu tekrar yani su kullanım hizmet bedelinde indirim yapmış olacak o enerji masrafının büyük çoğunluğunu buradan karşıladığı zaman on iki ay ürettiğinde.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Peki, bu görev sahası dâhilinde işlenmeyen ve tarım yapılmayan gerçek ve tüzel kişilere ait tarım arazilerinin DSİ'ce düzenlenecek usul ve esaslar dâhilinde kiralayarak tarımsal üretim yapmak veya yaptırmak...

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Onu da açıklayayım.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Şimdi, ben tarımla uğraşan bir insan olarak söyleyeyim size. Eğer siz bu işe girerseniz zarar edersiniz, söyleyeyim ben size yani tarım yapmaya kalkarsanız zarar edersiniz.

BAŞKAN ZİYA ALTUNYALDIZ - İşleri tarım yapmak değil onların, su sağlamak çiftçiye.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Burada niye yazıyor peki?

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Efendim, onun amacını açıklayayım ben müsaade ederseniz.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Burada öyle yazıyor, "tarım yapmak" diyor ama.

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Şimdi, özellikle doğu bölgelerine doğru gittikçe bizim işletmeye açtığımız tesisler yüzde 100 kullanılmıyor. Mesela, bin hektarı sulamaya açmışsak, 10 bin dekar diyelim, bunun işte 7 bin dekarına ya da 6 bin dekarına vatandaş sulama yapıyor. Boş olan araziler var yani nadasa bırakmış veyahut da başka sebeplerden ekim yapmıyor.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Hazine mi onu...

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Hazine değil, yok.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Bir şahıs mı alıyor?

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Şahıs arazileri. Yani sulama birliği yapmak zorunda değil; eğer isterse ekim yapılmayan arazilere de orada ekim yaparak kendi sahasında ama dışında değil, sadece devraldığı sulama şebekesinin olduğu sahada, onun dışına çıkmamak koşuluyla burada tarım yapabilecek, buradan da elde ettiği net geliri yine sulamanın işletme bakım yönetiminde kullanacak, yine o su kullanım hizmet bedelinin düşmesi için kullanacak bunu da. Yani burada amaç, devlet tarafından yapılan tesislerin atıl kalan kısımlarının tekrar ekonomiye kazandırılması sulama birlikleri aracılığıyla; asıl sebep bu.

TACETTİN BAYIR (İzmir) - O tarım yapmaktaki kasıt, Hazine arazilerindeki...

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Değil ya, "kiralamak" diyor veyahut da "yapmak veya yaptırmak" diyor yani kiralayabilir de demek.

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Kiralayan vatandaştan kiralayabilir.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Kiralayıp başkasına kiralamak yani öyle bir şey.

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Yetki veriyor yani çiftçi ekmiyorsa, örneğin, çiftçi yaşlı kişidir, köyde kimsesi yok, arazisi boş kalıyor, gidip ondan isterse vatandaş "Benim arazimi kiralayın." diyebilir yani isterse.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Vallaha Sayın Başkanım, şimdi burada bir kod kanun yapıyoruz şu anda.

YASİN ÖZTÜRK (Denizli) - Koddan çıktı artık.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Eğer bu girerse çıkar, o yüzden bunu hiç sokmayalım. Çok aciliyeti var mı sizin için bunun?

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Efendim, neredeyse yedi aydır sürekli bizim gündemimizde bu yani.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Vallaha biz de iki haftadır, üç haftadır çalışmadan duruyoruz Mecliste, keşke daha önce gelseydi yapsaydık bunu da.

DEVLET SU İŞLERİ İŞLETME VE BAKIM DAİRESİ BAŞKANI MEHMET UĞUR YILDIRIM - Bunu da kamuoyu çok bekliyor.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Bence -benim kendi görüşüm bu- burada bir kod kanun var, bir sonraki şeyde bunu geçirelim derim ben. Hatta, esasında bu bizimle de alakalı bir şey değil, Tarım Komisyonuyla alakalı bir şey.

METİN BULUT (Elâzığ) - Benim kendi ilimde yaşadığım bir sıkıntı, biraz da benim teklifimle Tarım Bakanlığı şey yaptı.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ama işte Tarım Komisyonunun konusu bu.

METİN BULUT (Elâzığ) - Hakikaten sulama birlikleri artık işlemez hâle geldi. Şöyle: Mayıs ayında artık sulamalar başlayacak, bir an önce bunun çıkıp artık birliklerin bunu şey yapması lazım.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Bakın, bu, mayıs ayına zaten yetişmez, zaten marttayız.

METİN BULUT (Elâzığ) - Mayıs ayına kadar bir de GES'ler...

TACETTİN BAYIR (İzmir) - Size karşı değiliz.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Biz yapalım da yani bundan sonraki bana göre bu kod kanunu bozmamak lazım.

METİN BULUT (Elâzığ) - Ya, bunda bir şey yok ki.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ya, şu olabilir: Yarın Tarım Komisyonunu toplayın, Tarım Komisyonu gelsin, bunu geçirsin, bu kadar basit. Niye biz bunda şey yapıyoruz ki? Tarım Komisyonunu toplasanız bunu Tarım Komisyonu yapamaz mı?

METİN BULUT (Elâzığ) - Tamam da bu, çiftçinin menfaatine olan bir şey.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Biz de aynı şeyi söylüyoruz, ben de çiftçiyim, o problem değil de. Benim demek istediğim şey şu: Burada bir tane kod kanun hazırlamışız, yarın Tarım Komisyonu toplanır, tek maddelik bir tane kanun teklifidir bu, bunu geçirir. Bunda problem var mı?

BAŞKAN ZİYA ALTUNYALDIZ - Ya, öyle olan bir durum yok biliyorsunuz, tek maddeyle bir şey gelmiyor.

TAHSİN TARHAN (Kocaeli) - Bugüne kadar gelmedi.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Gelmeyeceğinin şeyi mi var ağabey?

FUAT KÖKTAŞ (Samsun) - Vehbi Bey, bunu tek maddeyle geçirirsek içerisine başka şeyler koyarız, sen de geçirmek zorunda kalırsın onu, boş ver.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ya, ben Tarım Komisyonunda değilim ağabey, kim gelecekse o yapsın, ben kendi görüşlerimi söylüyorum.