| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğünün (TPAO) 2019 ve 2020 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 10 .05.2022 |
ORHAN SÜMER (Adana) - Ben de teşekkür ederim Sayın Başkan.
Ben de Sayın Genel Müdüre ve arkadaşlarına başarılar dilerim.
2018 yılında Türkiye Petrol Anonim Ortaklığı 5 milyon 745 bin lira civarında kâr yapmış ama daha sonra, Varlık Fonuna devrinden sonra 2018 yılından bugüne kadar sürekli zarar, yani düşmüş kâr marjı; 5 milyonlardan 1 milyonlara kadar düşmüş.
Ayrıca, Karadeniz'de bulunan, müjdesi Sayın Cumhurbaşkanı tarafından verilen doğal gaz rezervi 2023 yılında ulusal gaz iletim sistemimize bağlanacak açıklaması yapılmıştı; siz de sunumunuzda bu konulara değiniyorsunuz. Ayrıca, 10 tane derin deniz sondajı tamamlandığını belirtmişsiniz. Bu doğal gaz keşif sonrasında gelecek planlamasında ne gibi bir değişiklikler olacak? 2023 yılı gerçekleşme oranı nedir, sapma payı var mıdır?
Yine Sayın Genel Müdür, "2023 yılında milletimiz istifade edecek." açıklamasında bulunmuştunuz. Bu durum doğal gaz fiyatlarını yüzde kaç etkileyecek, Vatandaşımıza nasıl yansıyacak? Inşallah, temennim odur ki çok fazlası bulunsun ama ben iki üç tane örnek vermek istiyorum. Sabah gazetesi 2007'de çok büyük başlık atmıştı. "Karadeniz Doğal gazI devreye girdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler 'Akçakoca açıklarında çıkartılan doğal gaz Türkiye'de konutlarda tüketilen doğal gazın onda 1'ini karşılayacak.'" diye iki üç gün üst üste yayın yaptı. Yine Sabah gazetesi "Karadeniz'de petrol ağa takıldı." 26 Ağustos 2007. Müjdeli haber önceki gün Mecliste Cumhurbaşkanlığı ikinci tur oylaması yapılırken geldi; Muharrem Sarıkaya, Enerji Bakanı Hilmi Güler'in verdiği müjdeli haberi yazdı. Bu örnekleri çoğaltabiliriz. Yine 2009'da Sabah gazetesinin "Kaynarca'da bulundu." Ama bunların ne kadar olduğu, piyasaya ne kadar yansıdığı muamma şekilde kaldı. Verdiğimiz tüm sorularda da bunların cevabını alamadık. İnşallah, temennim odur ki bu sefer yanılırız, bu dediğiniz rezervler fazlasıyla vatandaşımıza yansır.
Ayrıca Batman-Adıyaman bölgelerinde -geçenki alt komisyonda da bunu gündeme getirmiştim- akaryakıt kaçakçılığıyla ilgili, onunla ilgili sorduğumuz sorulara net cevap alamadık. 19/11/2019 tarihinde Batman-Adıyaman bölgelerinde yapılan akaryakıtla ilgili... Son üç yıl içerisinde kaç defa hırsızlık eylemi yapılmıştır, yaklaşık tutar ne kadardır?
Yine, 2020 yılı Sayıştay raporuna göre bulguları belli, finansal risk planlamasında "Gelişme çalışmasına büyük önem verilmesi lazım." deniyor. Sayıştay, raporlarında, 2019 yılında yapılması gereken 350 milyon TL tutarındaki nakdi sermaye ödemesinin yapılmayışının faaliyetlerin finansmanını zora soktuğunu vurguluyor.
Yine, Sayıştay raporunda, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının mevcut faaliyetlerini sürdürebilmesi için 2,6 milyar dolar borçlandığı vurgulanıyor. Yine Sayıştay raporunun açıklamasında "Finansman güçlüğü yaşandığı" diye birkaç maddede belirtilmiş. Ayrıca kur korumalı mevduatla Türkiye Petrollerinin hesaplarına yatırım yaptı ancak geri almak istediğinde sıkıntı yaşadığı iddiaları var. Bu iddialar doğru mudur?
Ayrıca BOTAŞ ve Türkiye Petrollerinin bağlı ortaklığı TPIC tarafından 3 ayrı şirket kurulması kararı verilmiş, buna göre 3 şirket de kurulmuş. Bu şirketler hangi görev alanında faaliyet gösteriyor? Bu şirketlerin kurulmasına neden ihtiyaç duyuldu? Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı bu işleri kendi bünyesinde yapamaz mıydı? Ayrıca konuyla ilgili Kurumunuzdan resmi görüş istendi mi? Halka arz ya da blok satışla Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının -piyasada özellikle konuşuluyor- özelleştirilmesi durumu söz konusu mudur? Özellikle Katarlı ortaklarla görüşme yapıldığı söylemleri hem yaygın medyada hem de birçok kanalda konuşuldu, tartışıldı, bu doğru mudur? Petrol Yasası'nın değiştirilmesinin Kuruma doğrudan katkısı nedir? Türkiye Petrollerinin alt kuruluşlarından TÜPRAŞ, Petrol Ofisi, BOTAŞ, PETKİM, İGSAŞ, DİTAŞ ana yapıdan koparıldı. Bunu yönetim olarak doğru buluyor musunuz? Kurumda 300'den fazla deneyimli personelin zorunlu emekli edildiği, Barbaros ve Fatih Gemilerimize dışarıdan personel alındığı, olumsuz durumlarda bu personelin görevden ayrıldığı iddiaları var; bu doğru mudur? Bu konuda makamlarınıza gelen oldukça şikâyet var mı? Çünkü bizlere birçok şikâyet geliyor bu konuda.
Ayrıca Türkiye Petrollerinin Kıbrıs Sınırüstü köyünde bulunan Türkyurdu-1 sondaj kuyusundaki çalışmaları hangi aşamadadır? Bununla ilgili de bilgi alırsam sevinirim. Ayrıca 18 Aralık ve sonrasında dolar kurunun düşmesi için TPAO'nun elindeki tüm doları TL'ye çevrip kur garantili hesaba yatırdığı iddiası doğru mudur? İddia doğruysa bu talimatın belirtilen tarih öncesinde hangi makamdan geldiği belirtilmemiş, onu öğrenmek istiyorum. Daha sonra da TPAO'nun dolar borcunun ödenmesi için kamu bankalarından borcu kadar döviz istediği, kamu bankalarının TPAO'nun kendi parası olmasına rağmen döviz talebini karşılamadığı iddiası doğru mudur? Bunları yazılı olarak cevaplarsanız...
Teşekkür ederim, çalışmalarınızda tekrar başarılar dilerim.