ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli milletvekili arkadaşlarım, Sayın Genel Müdürüm, değerli bürokratlar; sözlerime başlarken en içten sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

Tabii, Sayıştay çok önemli bir kurum aslında Türkiye Cumhuriyeti açısından ama maalesef, son yıllardaki uygulamalarına baktığımızda bugün için işlevini ve amacını yitirmiş durumda. Maalesef Sayıştay raporları gerektiği gibi kamu kurumlarını denetleyecek nitelikte ve nicelikte önümüze gelmemekte ve bu şekilde Türkiye Büyük Millet Meclisinin denetim yetkisi ağır bir şekilde zedelenmekte. Yani şu noktaya dönmüş artık Sayıştay raporları gördüğümüz kadarıyla: Denetleme yapılıyormuş gibi yapılıyor ama bu şekilde iktidarın usulsüzlükleri ve yanlışlıkları örtülüyor. Ama önümüzdeki dönemde iktidar değiştiğinde, inşallah, Sayıştay eski amacına ve gayesine uygun şekilde yeniden yapılandırılacak ve gerçekten iktidarı denetleyecek hâle gelecek ve bu şekilde bir durum ortaya çıkacak.

Tabii, ben, Sayın Genel Müdürüm, bundan sonra yapacağım konuşmalarda sizin şahsınıza değil de daha çok siyasi iktidara yönelik bazı ifadelerde bulunmak istiyorum ama tabii, kurumunuzla ilgili de yapılan bazı ihaleler var, özellikle, benim seçim bölgem olan Zonguldak'ta Filyos'la ilgili bazı ihaleler var, onlarla ilgili değerlendirmeler sunacağım. Ama ben çalışmalarınızda başarılar diliyorum Sayın Genel Müdürüm. Yani biz her şeyden önce Türkiye Cumhuriyeti'nin, devletinin ekonomisinin büyümesinden, gelişmesinden yanayız yani bu millî madenlerimizin, doğal gaz rezervlerimizin, petrollerimizin çıkarılması noktasında yapılan çalışmaların ivmesinin artarak devam etmesini talep ediyoruz. Yani bu çalışmalar, yaptığınız çalışmalar gayet güzel çalışmalar, hatta bunların daha artırılarak yer altı kaynaklarımızın yeryüzüne çıkarılması için daha çok çaba sarf edilmesi gerektiğini düşünüyoruz.

Tabii, bu bizim Filyos bölgesindeki olaylara şöyle baktığınız zaman; Filyos Vadisi Projesi bizim Zonguldak'ın kırk yıllık projesi, siz de bir Zonguldaklı olarak bunu biliyorsunuz yani Zonguldak'ta yıllarca konuşulan bir projeydi ve bunun iki ayağı vardı; biri, Filyos Limanı, diğeri de Filyos Endüstri Bölgesi. Filyos Endüstri Bölgesinde orta ve yüksek teknolojili, katma değeri yüksek, ihracata dayalı ürünler üretilmesi hedeflenmekteydi. Filyos Limanı da bölgenin, Karadeniz'in en büyük limanı olarak planlanmıştı biliyorsunuz ve bugün için de Filyos Limanı açısından altyapı işlemleri bitmiş durumda ve üstyapıyla ilgili işlemlere geçilmiş durumda; Zonguldak için değil, sadece bölge için değil, Türkiye için son derece önemli bir projeydi. Ve bu proje belli bir aşama katettikten sonra, biliyorsunuz, bunun üçüncü ayağı çıktı; işte, doğal gazın bulunmasıyla birlikte, doğal gazın karaya çıktığı bir alan olarak belirlendi. Tabii, Filyos Projesi "millî bir proje" diyoruz yani Türkiye Petrolleri ne kadar millî bir şirketse Filyos Projesi de o kadar millî bir projedir; bu iktidarlar değişti ama bu projeden hiçbir zaman için vazgeçilmedi. Belki bilmeyenler vardır projenin tarihi açısından, kamulaştırma kararları rahmetli Bülent Ecevit döneminde alınmıştı Filyos Projesi'nin ve son derece de belki de Türkiye'nin ilk yüksek teknolojili ürünler üreten bir teknoloji üssü olarak planlanmıştı fakat dediğim gibi, doğal gazın bulunmasıyla birlikte Filyos Projesi'nde bazı değişimler ve dönüşümler yaşandı. Bunlara aşama aşama vaktimin elverdiği ölçüde değineceğim.

Tabii, doğal gazın çıkmasından dolayı da son derece memnuniyet duyuyoruz. 540 milyar metreküplük bir rezerv olduğu ifade edildi basına yansıdığı kadarıyla, öğrendiğimiz kadarıyla. Keşke daha çok çıksa yani 100 katı kadar doğal gazımız çıksa, bin katı kadar daha doğal gazımız çıksa da Türkiye'nin enerji ihtiyacının tamamını uzun yıllar boyunca bu kaynaklardan karşılasak.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Ya, reklamlar be!

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Evet, tabii, bu süreçte de doğal gaz bulunmadan önce de bu Filyos Projesi'nde süreç, maalesef, kamunun denetiminin dışında, açık olmayan, şeffaf olmayan bir şekilde yürüyordu. Yani sizden önce, TPAO Filyos Projesi'ne dâhil olmadan önce de bizim bu konuda eleştirilerimiz vardı, bu projenin kamuoyuna açık, şeffaf ve denetimden uzak bir şekilde yürüdüğünü biz sürekli gündeme getirdik. Ha, bunun sebebi de şu yani... "Bu proje yapılmasın." demiyoruz, az önce ifade ettiğim gibi, Bülent Ecevit'in döneminde alınmış bu kararlar, kamulaştırma kararları ama buna rağmen şunu ifade ettik... Yani burada kamunun kaynakları doğru yere harcansın ve tasarruflu harcansın noktasında bizim itirazlarımız hep yürüdü ve gelişti. Hatta AK PARTİ döneminde bu proje biraz geciktirildi değerli arkadaşlar; 2014 yılında altyapı işlemlerine başlandı. Yani biz hatta "Niye başlamıyorsunuz buna?" diye bu konuda çok ağır eleştiriler de getirdik.

Şimdi geldiğimiz noktada ne oldu? Ben öncelikli olarak tabii, bu doğal gazın çıkarılmasıyla ilgili noktalara temas edeceğim. Tabii, burada açık, şeffaf bir şekilde yürütülmediği için bu proje, bu projede bazı şirketler ön plana çıkıyor. Kimdir bu şirket? Varlık Fonu yöneticisinin, Fuat Tosyalı'nın sahip olduğu Tosyalı Holding. Biliyorsunuz, TPAO, Varlık Fonu portföyünde olan bir şirket yani sizin bağlı olduğunuz bir üst yönetim şeklinde. Şimdi, geçenlerde bu doğal gazın karaya çıkarılmasıyla ilgili bir ihale yapıldı biliyorsunuz; 15/9/2021 tarihinde Batı Karadeniz Doğal Gaz Boru Hattı faz 1 çelik boru ihalesi yapım işi. Şimdi, bu ihalede ana şirket, işte, bu Varlık Fonu yöneticisi Fuat Tosyalı'nın sahibi olduğu Tosçelik Spiral Boru Üretim Sanayi AŞ ile Erciyas Çelik Boru Sanayi Anonim Şirketi iş ortaklığına verilmiş bu ihale.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Türkiye'nin alanında en ciddi firmalarından biridir. "Yerli ve millî üretim" diyoruz.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Evet ama şöyle Değerli Milletvekilim...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Karşılıklı konuşmayalım.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Yok, hayır, ben memnuniyet duyuyorum, söylemesinde yarar var.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Evet, bir de bir hatırlatma yapayım Sayın Demirtaş.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Boruları ithal ediyordu, şikâyet ediyorduk.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Kaşıkçı, buyurun.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Şu an Türkiye'de üretilmeye başlandı bir kısmı.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Evet.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Demirtaş, bir hatırlatma yapmak istiyorum.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Evet.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Komisyon üyesi olmayan milletvekili arkadaşlarımızın konuşma süresi beş dakika ancak siz Zonguldak Milletvekili olduğunuz için biraz daha ilave süre veriyorum.

Evet, buyurun.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Çok teşekkür ederim. Aslında diğer arkadaşlar konuşma sürelerini vereceklerdi eksik kalan kısımlarda ama ben teşekkür ederim sabrınız için Sayın Başkanım.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Rica ederim.

Buyurun.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Tabii, burada problem şu Sayın Milletvekilim: Yani bu projenin her taşının altından Tosyalı çıkıyor. Bakın, bizim rahatsız olduğumuz konu bu; kapalı kapılar ardında gizli pazarlıkla yapılan ihaleler görüyoruz biz burada. Bakın, Filyos Endüstri Bölgesi yöneticiliği 6 günlük şirket olan Tosyalı Filyos Endüstri Bölgesi Yönetici Anonim Şirketine verildi, 6 günlük şirkete verildi. Arkasından, bakın, bu boru ihalesi ne kadara yapıldı, maliyeti nedir, bugüne kadar ne kadarı bitti, ne kadar para ödendi bu şirketlere; bunları kamuoyunun bilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Ha, Ünal Demirtaş'ın kendi şahsı, bilgisi için değil; Zonguldak da merak ediyor bunları Sayın Genel Müdürüm. Yine bu projede...

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Şimdi, özür diliyorum Sayın Başkan.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Evet.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Bölgemin insanı olduğu için, bölgemdeki sanayicilerden biri olduğu için...

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Evet.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Ben burada Tosyalı Holdingin avukatı falan değilim ama Türkiye'nin gurur duyduğu şirketlerden bir tanesi çünkü çok önemli bir alanı dolduruyor. Biz daha önce -Deniz Yavuzyılmaz hatırlar muhakkak- Türkiye Petrollerine "Ya, yerli üretimi teşvik edecek hamleler yapın, lütfen artık şu boruları yurt dışından getirmeyelim." diye çok sefer tavsiyelerde bulunduk. Bu firma da -Allah razı olsun diyorum ben- bizim kendi ülkemizin yerli ve millî bir firması, binlerce insan çalışıyor bu firmada. Dolayısıyla yüksek teknolojiyle bu spiral boruları üretme yeteneğine sahip bir firma.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Türkiye'de o yeteneğe sahip çok daha...

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Şimdi, ben şunu ifade edeceğim sayın milletvekilim, bakın...

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Ya, sen de muhalefet olsun diye bana cevap veriyorsun var ya. Senin herhâlde canın sıkkın, benimle atışmak istiyorsun.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Kaşıkçı, teşekkür ediyoruz.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Sayın Vekilim, bu boruların ham maddesi yassı sacdır, yassı sacın anavatanı da Karadeniz Ereğli'dir, Zonguldak'tır, Erdemir üretir bu sacları.

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - İskenderun Demir Çelik...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Karşılıklı konuşmayalım...

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Onun için yani 880 kilometre uzaktan getirip bunu buraya koymak nerede, 80 kilometre öteden getirmek nerede? Maliyeti artıran bir unsur.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Buyurun Sayın Demirtaş.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Şimdi, yine bakın burada, bu projede -yani direkt TPAO'yla bağlantılı değil ama projeyle yine bir bağlantısı var bunun- orta ve yüksek teknolojili ürünler üreten bir teknoloji üssü planlanıyordu. 12 bin kişinin istihdam edileceği bir projeydi burası. Evet, doğal gaz bulundu, projenin yarısı TPAO'ya tahsis edildi, bir problem yok ama "Geri kalan, endüstri bölgesi dediğimiz yerde hangi şirketler iş yapacak?" derken bize sayın bakanların vermiş olduğu cevaplarda "İşte, burada orta ve yüksek teknolojili ürünler üretilecek." denilmiş ve ihracata dayalı bir model ortaya konulmuştu. Şimdi, bakın, geldiğimiz noktada ne oldu biliyor musunuz? Daha yeni bir olay bu, iki buçuk aylık bir olay, gübre fabrikası yapılması kararı alınmış. Yine karşımıza çıkan şirket, belki yine Lütfi Milletvekilimiz belki kızacak bize ama...

LÜTFİ KAŞIKÇI (Hatay) - Estağfurullah, ben kızmıyorum efendim, sadece bilgi veriyorum.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Bakın, Tosyalı Gübre Üretim AŞ. Şimdi, bakın "Orta ve yüksek teknolojili ürünler üreteceğiz." derken ne çıktı karşımıza? Gübre fabrikası. Neden gübre fabrikası? Burada üre ürünü üretilecek bir şey. Ürenin de ana ham maddesi doğal gaz, Sayın Genel Müdürüm. Ben şimdi şunu merak ediyorum: Burada TPAO'yla bir sözleşme mi yapıldı? Biz, bakın, burada çok özellikli ürünler üretilmesini beklerken, 12 bin kişiye istihdam beklerken -açıklamalar o yöndeydi- gübre fabrikası. Gübre fabrikaları o kadar teknolojik ürünler üreten, fabrikalar değildir. Atatürk döneminde de kurulmuştur fabrikalar. Evet, gübre fabrikasına ihtiyacımız var mı? Var. Maliyetler düşürülsün mü? Düşürülsün. Ama koskoca Zonguldak'ta başka bir alan yok muydu da yine doğal gaza yakın bir yere yapılma imkânı varken burada niye buna karar verildi, bunu anlamış değiliz. Diyoruz ki: Acaba Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ile Tosyalı Gübre Anonim Şirketinin yapmış olduğu bir sözleşme mi var? Bunu merak ediyoruz.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Demirtaş, süreniz doldu.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Ama bakın, sataşmalar oldu. Bir iki konum daha var, lütfen sabrınıza sığınmak istiyorum.

Yine, burada, bizim üzerinde durduğumuz bir konu, Sayın Genel Müdürümüzün direkt bağlantılı olduğu bir şey: "Filyos Limanı'nı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı işletecek." diye bir açıklamanız oldu. Yani biz kamunun işletmesinden yanayız, zaten onda bir itirazımız yok. Yani Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının da işletmesinden memnuniyet duyarız ama burada sorun şu: Bölgemizde yıllardır bu yatırımı bekleyen bir iş dünyası vardır, özel sektör vardır ve bu limandan yararlanmak istiyorlar. Şimdi bu hâliyle sadece bu liman Türkiye Petrollerinin kullanımına açılacaksa ve özel sektör bundan yeterince yararlanamayacaksa yine bizim açımızdan bir hayal kırıklığı olacaktır diye düşünüyoruz. Bu konuda ticaret odası başkanlarının açıklamaları oldu biliyorsunuz. Ha, bu konularla da ilgili bir açıklama yaparsanız memnuniyet duyarız.

Son noktaya geleyim çünkü süremin de sınırlı olduğundan bahsettiniz. Şimdi, bakın, Akçakoca açıklarında da 2004 yılında doğal gaz bulunmuştu. O da büyük bir müjdeyle verilmişti ve 2012 yılına kadar da bu müjdeler defaatle tekrarlandı Türkiye Petrolleri genel müdürleri tarafından, enerji bakanları tarafından falan filan. Ama şimdi geldiğimiz noktada doğal gaz bitti orada. Buraya ne kadarlık bir yatırım yapıldı, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı... Akçakoca açıklarındaki 12 kuyuydu yanlış hatırlamıyorsam. Bu kuyuların şu anda kaç tanesi faaliyette? Kaç tanesi kapatıldı? Ne kadar üretim yapıldı bugüne kadar? Çünkü orada da çok ciddi iddialar vardı, işte Türkiye'nin ihtiyacının onda 1'ini karşılayacağından, böyle büyük bir rezerv olduğundan bahsediliyordu ama sonuç bir hayal kırıklığı oldu. İşin açıkçası -Sayın milletvekilimize de cevap olsun diye söylüyorum- biz burada da bir hayal kırıklığı yaşamaktan endişe duyuyoruz yani son bulunan Sakarya gaz sahasındaki bu rezervden. Siz tabii bunu açıkladınız, bundan eminsiniz ama geçmişte yapılan Akçakoca'daki bu hatalardan dolayı bir kuşku var. Dolayısıyla bunu da açıklamanızda yarar görüyorum, Zonguldaklı bunu da merak ediyor diyorum.

Teşekkür ederim, çok sağ olun, var olun.