KEMAL PEKÖZ (Adana) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın kurum temsilcileri, sizleri de selamlıyorum, hoş geldiniz.

Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankasının misyonu "Yatırımcıların finansman ve danışmanlık hizmet ihtiyacını karşılamak, sürdürülebilir kalkınma öncelikleri doğrultusunda yapısal dönüşümüne yardımcı olup sermayenin tabana yayılmasına katkı sağlamaktır." diye ifade ediliyor.

Şimdi, genel olarak hesaplara baktığımız zaman, incelemelere baktığımız zaman bankanın daha çok 3 sektörde yoğunlaştığı ve bunları da 1'inci derecede HES'lerin oluşturduğu görülüyor. HES'lerle ilgili herhangi bir kredi temini yapılırken acaba yöre insanlarının HES'e yaklaşımı konusunda herhangi bir bilgilenmesi söz konusu olabiliyor mu? Bir de hesaplar verilirken borçlu firmaların, daha doğrusu kredi kullananların -7 rakamdan oluşan bir sayı veriliyor- kim olduğu, ne olduğu belli değil. Ayrıca, tahsis edilen krediler ile ödenmesi sorun hâline gelen krediler arasında rakamsal farklılıklar var. Mesela, işte 7 milyon 150 bin lira almış ama şu andaki borcu 6 milyon 654 bin lira fakat bu ödendiği için mi öyle olmuş yoksa farklı bir şey mi var, onunla ilgili bir açıklama yok.

Yine, döviz bazında kullandırılan krediler var. Mesela, 1 milyon 44 bin 198 kişi için ya da kurum için 1 milyon 200 bin euro tutarında kredi kullandırılmış ve diyor ki: "Şu andaki borcu 3 milyon 597 bin lira." Oysaki bu euronun şu andaki değeri 19 milyon 500 bin lira civarında. Ödenen bir miktar var mı ondan dolayı mı düşmüş yoksa tahsilat yapıldığı zamanki değer üzerinden hesaplandığı için mi böyle bir rakam çıkıyor? Onu da doğrusu ben anlamadım, anlayamıyorum, aradım, etrafa da baktım ama olmadı.

Yine, bu HES yatırımları konusunda en çok risk taşıyan firmalar da buradan oluşuyor, bunların yüzde 35'inin risk oluşturduğu görülüyor. Dolayısıyla daha dikkatli davranılması ve bu oranın yeniden hesaplanması gerekir kredi tahsisatı yapılırken.

Yine, aynı şekilde bankanın normale göre çalıştırılması gereken engelli ve eski hükümlü kadrosunda ciddi açıkları var. Mesela, en az 9 kişiyi çalıştırması gerekirken 3 kişi çalıştırıyor, 6 tane açık var engelliler için, eski hükümlüler için de aynı durum söz konusu. Dolayısıyla bunların da yeniden değerlendirilmesi ve göz önüne alınması gerekir bu işlemler yapılırken ve banka tahsilatlarını yaparken, kredi tahsilatlarını yaparken özellikle çevreye duyarlı olacağını, aynı zamanda çevreye karşı ve topluma karşı duyarlı olacağını kendi mevzuatında yazıyor. Fakat şimdiye kadar yapılan HES'lerde, JES'lerde ve GES'lerde hemen hemen hiçbir tanesinde neredeyse çevredeki insanların, orada yaşayan insanların bir memnuniyetlerinin olmadığı, memnuniyetsizliklerinin de olduğu görülüyor. Bu konuda da bankanın farklı bir yön ve yöntem geliştirmesi ve dolayısıyla da özellikle çevre duyarlılığını daha üst düzeye çıkarması gerekir diye düşünüyorum. En iyi örneklerden bir tanesi de Hasankeyf'tir yani elli yıllık bir gelecek için binlerce yıllık bir geçmiş yok edildi ve önümüzdeki döneme de bu tamamen görünmez kılınmış oldu. Bu da önemli örneklerden bir tanesidir. Onun için, rakamların net olarak açıklanması, belirtilmesi, ödenen kısım var mıdır, yok mudur belli olması... Her ne kadar kredi ödemelerinde çok düşük bir oranda, geri ödemelerdeki sorunlar nedeniyle düşük bir oranda olduğunu Genel Müdür ifade etti ama onun rakamsal değerinin ne olduğunun da bilinmesinde fayda var diye düşünüyorum.

Teşekkür ediyorum.