UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Sayın Başkan, teşekkür ederim.

NATO PA'nın brifing toplantısı dörtte başladı. Çok teşekkür ediyorum anlayışınız için, Atila Bey'e de teşekkür ediyorum.

Sayın Genel Müdür, değerli bürokratlar; sunumunuz için teşekkür ediyorum. Rakamlar gerçekten tabii, heyecan verici; 2,7 milyon ton bizim üretimimiz -rakamlardan görebildiğim- 1 milyar 30 milyon dolar ciro, pazarın yüzde 62'si, hepsi tabii ki gurur verici, teşekkür ediyoruz yapılanlar için.

Tabii, ben, geçtiğimiz yıl da aynı konuyu gündeme getirmiştim. Şimdi bu, tabii, sizin heyecanınızı Atila Bey de söyledi -diğerleri doğrudur- üretime olan heyecanınızı, bu tür sunumlarda yani "Bu üretimi gerçekleştiren emekçi sınıfının refah seviyesi ne kadar arttı?"yı duymak istiyoruz yani o sayfaları öne almanız lazım. Ürünleri getiriyor yani... Kaç işçiye ne kadar zam verildi, kaç kişi çalışıyor? Sizin gündeminize getirdiğim iş kazaları meselesini yine, duyamadık. Bu, önemli bir şey çünkü ben sizler gibi bu kadar hani kadrodan bilgi alamıyorum ama gidip orayı ziyaret ediyorum, tesislerden bir tanesi bizim bölgemizde, Kırka'da; gurur duyuyoruz hakikaten bu üretimde yer aldığı için Eskişehir'imiz. Şimdi, tabii, işte bahsettiğiniz "7.250 kişi" diye rakam var, çalışanlara bir tek orada atıfta bulundunuz ve ben bunlardan, baktığımda, 2.300'ü sanırım bizim Kırka'mızda. Ben, gidip konuştuğumda, tesisi ya da işte sendikalı olanların sendikasını ziyaret ettiğimde şimdi ücret dengesizliği en önemli sıkıntısı emekçilerin. Bunu ortadan kaldıracak, eşit işe eşit ücret sağlanacak bir ücret tablosunu yani bir ücret skalasının kabul edilmesini yıllardır istiyorlar. Bu, bir türlü gerçekleşmiyor. Böyle olunca, diğer kurumlarla kıyaslandığında çok altında ücretlere çalışıyor Eti Madendeki emekçilerimiz. Yine, benzer şekilde vardiya zammı ve iş riski priminin yevmiyenin yüzde 20'si olarak düzenlenmesi yönündeki talepleri kabul görmüş değil yıllardır. Bakın, diyorlar ki: "Yakacak yardımı alamıyoruz, avans veriliyor, o da ücretten düşülüyor." Şimdi, madem siyasetüstü bu konu, gurur duyuyoruz, daha iyisi olsun, en teknoloji ama bunu üreten emekçinin ne derdi varsa onu çözmekle yükümlüyüz.

İş kazaları... Yani paylaşırsanız sevinirim, belki burada olmayabilirim ama tutanaklardan okurum, Atila ağabeyden, diğer üyelerden rica ederim. Benim önümdeki notlara göre 2021 yılında 126 iş kazası, bu yılın nisan ayı dâhil, -bakın ne oluyor ocak, şubat, mart, nisan- dört ay 78 iş kazası. Bunlar çok yüksek rakamlar. Tabii ki yapılan üretim riskli bir üretim vesaire... Bu konuda neler yapıyorsunuz iş kazalarının minimuma düşürülmesi için? Birincisi.

İkincisi, geçen yıl söylediğim veya "Bizim orada revirimiz var." diyordunuz ama ben işçilerle görüştüğümde, onların temsilcileriyle görüştüğümde bu revirin yetersiz olduğunu söylüyorlar. Kırka'ya söz verilen -orada bir sağlık ocağı var ama doğru dürüst şeyi göremiyor yani bir- oraya bir entegre hastaneye ihtiyaç var. Aslında seçim öncesinde sözü verildi maalesef, seçim sonucundan memnun olunmayınca bu söz yerine getirilmedi. Ben bunu Sağlık Bakanımızla, Sayın Yardımcısıyla, hepsiyle şey yaptım, "Yapacağız." dediler. Sizden ricam -yani burada bir sorgulama değil de- sizin şöyle bir avantajlı konumunuz var Sayın Genel Müdür kurum olarak: Bu kadar üretim yaptığınızda bakın, bütün heyet övünüyoruz, gurur duyuyoruz. O zaman oranın işçisinin, oranın bölge halkının bazı dertlerini çözecek adımları atma konusunda sizin de taşın altına elinizi koymanız lazım, elinizi koyun. Ne demek istiyorum? Buraya hastane lazım; sizin de demeniz lazım, sadece ben milletvekili olarak demeyeyim, siz de söyleyin "Burada benim işçime hastane lazım." anında... Bakın, bu bahsettiğim kazaların çoğu yanma; en fazla görülen ilk 3 iş kazası yanma, sıkışma, çarpma. Tamam mı? O zaman oraya -yani çok da büyük bir hastaneden bahsetmiyorum, şehir hastanesi değil yani topu topu 10 yataklı entegre şeyler var, bilenler biliyor bu alanı bilenler; "entegre sağlık tesisi" diyorlar hatta, "hastane" bile denmiyor- bunun bir an önce yapılması lazım. Yani sizin bakın 1 milyar 30 milyon dolar ciro, 994 milyon dolar ihracat bu ülkeye. Bunlar büyük rakamlar, bahsettiğim 10 yataklı şey yani devede -ne diyeceğim- kulak bile değil.

Sayın Genel Müdürüm, lityum tesisi... Bunu, siz de söylediniz, çok gurur duyuyoruz, son ürün ne olacak? Gerçekten bu bir millî zenginlik. Burada benim görüşmelerimde... İşte, Sayın Bakanın ziyareti, Aralık 2020'de açılışına gelmişti -benim notlarımda- devreye alındı, bir şeyler yapıldı ama sonra bir durmuş gözüküyor bu fabrikanın içinde. Ya, bu lityum meselesi -mühendislerle de konuşuyorum- ne zaman devreye girecek, ne olacak? Böyle bir durmadan bahsediliyor Kırka'daki tesiste, onu soracağım.

Bir de şimdi, yaklaşık 2.300 kişi -işte, yaklaşık söylüyorum, sizde neti vardır, bunların 1.250'si kadrolu, 750'si taşeron, 350'si idari personel- Kırka'daki tesislerde çalışıyor. Bunların önemli bölümü, Eskişehir'e gidip geliyor. Her gün kullandıkları yol -tabii, siz orayı ziyaret ettiğiniz için biliyorsunuz, Eskişehir'e gelenler biliyor; bilmeyenler için söylüyorum- ölüm yolu, ölüm yolu o yol. Bakın, son on yılda toplam 790 kaza, 32 ölüm var, 1.342 yaralı var; bu yaralılardan bir bölümü sizin işçileriniz.

ATİLA SERTEL (İzmir) - Çok virajlı ve dar bir yol.

UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Virajlı, dar, tek gidiş, tek geliş.

Yirmi yıldır, belki yirmi yıldan daha fazla bir süredir iktidar olsun, muhalefet olsun bu benim koltuğumda oturan her milletvekili "Bu yol yapılsın." diyor, yapılmıyor. 7 Mart 2022'de Eti Madenin işçi servisi ile -bakın, sizin işçilerinizle- bir otomobil bu yolda kafa kafaya çarpıştı. Taekwondo Antrenörü Nadir Özsoy, kızı Semanur Özsoy, yine bir başka sporcunun babası Hüseyin Kaplan kaza anında vefat ettiler. Ağır yaralanan diğer sporcu dün -iki buçuk aydır komadaydı- hayatını kaybetti. Bunlar arabadaydılar, işçi servisindekilere bir şey olmadı -Allah'tan bir şey olmadı- keşke hiçbirine bir şey olmasaydı ama ola da bilirdi. Bakın, hepimizi üzecek olan çok büyük kazalar sırada bekliyor. Az önce hastane konusunda söylediğim gibi bu konuda elinizi taşın altına koyun, bu yolun yapılmasını siz bizden daha fazla isteyin çünkü bu yolu belki ben... Mesela, Atila Ağabey yılda 2 kere kullanır, ben iki ayda bir gelirim; sizin işçileriniz üç yüz altmış beş gün 3 vardiya çalışıyor. O rakamları yani bahsettiğimiz 2,750 milyon tonun üretimi için ve 1 milyar 30 milyon dolarlık ciro için üç yüz altmış beş gün 3 vardiya Eskişehir'e gidiyor, geliyor, gidiyor, geliyor. Çok büyük kayıplar olabilir, sadece işçileriniz için değil, benim için, evlatlarımız için, Eskişehir'den geçmekte olan... O yol Eskişehir'i Afyon'a bağlıyor yani Marmara'yı Afyon'a ve Ege'ye bağlıyor, aşağıya bağlıyor. Hani, bilenler biliyor, ben Genel Kurulda söyledim, komisyonlarda söyledim; dilimizde tüy bitti. Bu yolun vahameti şu: Burada Afyonlu değerli dostlarım var mı bilmiyorum, Afyon'dan yola çıktığınızda 2 gidiş, 2 geliş, otoyol. Eskişehir il sınırına, Gazlıgöl'e -siz çok iyi biliyorsunuz- geldiğinizde gezegen değişiyor yani şehir değişmiyor, gezegen. Tek gidiş, tek dönüş ölüm yolu ve maalesef, bu yolu en fazla kullanan bizim emekçilerimiz. Bu konuda, ne olursunuz, siz de elinizi taşın altına koyun ve hani, bizim ulaşamadığımız, belki bizim erişemediğimiz noktalara sizler erişebilirsiniz diyorum.

Bana burada bu imkânı da verdiniz, belki söz alacak olan değerli milletvekilimiz söz hakkını bana verdi; ona da teşekkür ediyorum.

Başarılarınızın devamını diliyorum. Dediğimiz gibi, hakikaten bu bizim gururumuz, herkes övünüyor.

Sağ olun, bu pandemi döneminde işte, hepimiz bunları kullandık, bu şeyleri, sayenizde. Tabii, biz derken milletvekilleri değil, bütün Türkiye kullandı, gittiğimiz birçok yerde de vardı; emeğinize sağlık. Bu başarının artarak devam etmesi hepimizin arzusu ama bu yapılırken tek dileğim, bunu üreten emekçinin dertleri, sağlığı, kazası, hastanesi, yolu, işte, yakacak yardımı, eşit ücreti. Lütfen, bu konulara azami, maksimum şey gösterilsin. Siz ne istiyorsanız biz Mecliste her türlü desteği vermeye hazırız, yeter ki sizler onların adına da bunların hayata geçmesine yardımcı olun.

Çok teşekkür ediyorum. Başarılarınızın sürmesini diliyorum, emeklerinize sağlık diyorum. Siz ve sizin şahsınızda 7.250 çalışanınıza teşekkür ediyorum.

Sağ olun.