KOMİSYON KONUŞMASI

ATİLA SERTEL (İzmir) - Sayın Genel Müdür, ben Utku Çakırözer'in bıraktığı yerden birkaç cümle söylemek isterim. Geçtiğimiz iki ay kadar önce o yolda, Kırka Yolu'nda tesisi de gördüm -yanından geçiyor zaten yol- çok muhteşem bir gelişme göstermiş, geçmişe göre çok iyi fakat o yolda giderken hakikaten tehlikenin çok büyük olduğunu ve oraya gelip giden işçi servislerinin her an kazayla baş başa olduğunu yaşayarak gören insanlardanım. Eskişehir doğumlu olduğum için, kendi şehrimi de sıklıkla ziyaret eden bir milletvekili olarak o bölgede de değişik yollarda seyahat etme imkânım var. Diyebildiğim kadarıyla en kötü yollardan biri, eskiden Kütahya-Gediz yolu öyleydi, sonradan orası çift gidiş geliş otoban yapıldı. Bence, bizim Eti Madenin olduğu ve çok büyük bir üretim tesisinin olduğu noktada ve çok sayıda kamyonun da hareket ettiği ve fabrikayla ilintili olduğu noktada o bölgede mutlaka çalışma yapılması gerektiğinin altını ben de çiziyorum.

Ayrıca, Utku Çakırözer söyledi, işçi maaşlarında bir denge ve iş kazasının yoğun olduğu bir üretim olduğu için mutlaka orada bir sağlık kuruluşunun olmasında yani sizin bir çırpıda kendinizin bile yapabileceği bir tesis, bir yanık ünitesi, bir tedavi merkezi yapmanızda da çok büyük yarar var işçiler açısından.

Ben şimdi buna istinaden bir soru daha sormak isterim ki o da benim bütün hemen hemen KİT'lerde genel müdürlere sorduğum sorudur: Kurumlarınızda yeterince engelli çalıştırıyor musunuz? Kota nedir? Kotanın gerisinde misiniz? Yani Eti Madendeki durumu bana izah ederseniz çok memnun olurum.

2021 tarihinden itibaren kiralık olarak kullandığınız bir Genel Müdürlük hizmet binanız vardı, milyonlarca lira da kira ödediniz, yıllarca bitirilmedi hizmet binası, 2018 yılı itibarıyla da benim bildiğim kadarıyla 30 milyonun üzerinde bir rakam kira ödemesi yaptınız. Şimdi, yeni hizmet binanız bitti mi? Ne aşamada? Onunla ilgili bir bilgi verirseniz ve yeni hizmet binanıza geçinceye kadar o kiraladığınız hizmet binasına bugüne kadar toplam ne kadar ödediniz? Yani 2022 yılına kadar ne kadar toplam kira ödediniz öğrenmek istiyorum.

Yapılan denetimlerde ruhsat sahibi Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü olmasına rağmen dezenfektanlar, BOREL ve BORTAM ve BORON sıvı deterjan ürünlerinin çamaşır, bulaşık makine ve sıvı el deterjanı, üretim, pazarlama, dağıtım ve satış geliri elde etme gibi tüm haklarının teşekkülleri yurt dışı iştiraki olan Eti Maden Asya Pasifik Limitet Şirketine devredildiği görülüyor. Bu bahse konu ürünler özellikle pandemi sürecinde oldukça satıldı ve çok büyük yarar sağladınız arkadaşlarımızın da söylediği gibi. Dolayısıyla sizin için kârlı bir ürün olmalı yani bu ürün çünkü neredeyse hemen her yerde ürünlerinize denk geldik. Bu kârlı ürünün satışını neden başka bir iştirakinize devrettiniz yani bu konuda gerekçeniz neydi, merak ediyorum? Bu ürünler sadece Türkiye'de mi satıldı yoksa yurt dışına da pazarlamasını yaptınız mı? O noktada bilgilendirirseniz memnun olurum. Bu bahse konu ürünler için AR-GE ve marka tescili, patent olmak üzere toplam harcama tutarınız ne oldu ve siz bu ürünlerin yüzde kaçını neyle, ne kadarla devrettiniz? Kullanılan dezenfektan miktarı ve tutarı nedir pandemi sürecinin başladığından itibaren bugüne kadar? Çok şükür herhâlde bu salgından kurtuluyoruz gibi geliyor yani işte hastalık sayısı binin altına falan düştü Türkiye'de, yani maske dönemi belli ölçüde sona erdi -uçaklarda, çok kapalı alanlarda takmanın yararlı olduğunu ben şahsen düşünüyorum- ama o süreçte ne kadar olduğunu öğrenmek istiyorum.

Bu son üç yılda Türkiye ve yurt dışında faaliyet gösteren vakıf ve derneklere dezenfektan bağışı yaptınız mı? Yani bu bağış hangi vakıf ve derneğe ne kadar yapıldı? Onu öğrenmek isterim.

Yine, raporda, İhale Kanunu'ndaki istisna düzenlemesi doğrudan temin hükümlerine uygun olmayan alımlar yapıldığına dikkat çekmiş Sayıştay. Birçok KİT'te gördüğünüz gibi siz de doğrudan temin yolunu bir alım yöntemi hâline getirmişsiniz, bu görülüyor. 2019, 2020 ve 2021 yılları arasında yönetim, yerel yönetim giderleri doğrudan temin yöntemiyle mi aldınız? Bu alımlar için -ayrıntılı olarak bana bilgi verirseniz- ayrı ayrı ve toplamda ne kadar ödeme yaptınız, hangi kuruluşlara yaptınız? 2019, 2020, 2021 yılında doğrudan temin yöntemiyle alınan hizmetlerin toplam tutarı ve ihale yüzdeleri nedir? Bunları bize açıklarsanız memnun olurum. Bana değil de yani Komisyona yazılı olarak yanıt verirsiniz.

2018 yılı raporunda dikkat çekici bir husus daha vardı: "Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünün 2018 gider çeşitliliği sınıflaması dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler çeşitli gider gruplarında incelendiğinde, Genel Müdürlük ve işletmelerindeki bazı harcama kalemlerinde işletme faaliyetleriyle direkt ilgisi olmayan, normalin ve kabul edilebilir sınırların üzerinde bazı harcamaların yapıldığı tespit edilmiştir." denildi o tarihte. O tarihte bazı sorular yöneltmiştim, bu durumun düzelip düzelmediğini merak ettiğim için o soruları kısaca yineleyeyim: Eti Maden'in 2019, 2020, 2021 temsil ağırlama giderleri ne kadar olmuştur? 2018 yılında belirtildiği gibi yüksek tutarlı bir harcamanız oldu mu? "Temsil ve ağırlama giderleri" adı altında en yüksek tutarlı harcamalarda ilk 5'inin mahiyeti nedir yani niye harcanmıştır? O dönem belli restoranlara ait yüksek faturalardan da söz edilmişti. Yine belli restoranlara yüksek tutarlı harcamalar oldu mu? Bu harcamalar hangi amaçla yapıldı yani iş yemeği miydi, özel yemek miydi, niye bu paralar o restoranlara gitti; onları da sorayım istiyorum.

En son sorum da şu: Sosyal medyada Lozan yalanları sürüyor yani akıl almaz yalanlar, yine denk geldim, Lozan Anlaşması'nın gizli maddelerine göre "Bor rezervlerimiz kullandırılmıyor, çıkarılmıyor." deniliyor. Bu doğru mudur? Lozan'daki bu gizli maddelerin 2023 yılında kalkacağı yalanına da başvuruluyor. Özellikle borla ilgili böyle bir durumun söz konusu olmadığını... Siz zaten hem boru çıkaran hem de işleyen kurum olarak buna da yanıt verirseniz toplum aydınlanmış olur.

Teşekkür ederim.

Teşekkür ederim Sayın Başkanım, gördüğünüz gibi sekiz dakikada bitirdim.