ORHAN SÜMER (Adana) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Ben de Sayın Genel Müdüre ve çalışma arkadaşlarına başarılar dilerim.

28 Mart 2020 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığıyla ilgili özel bütçeli TENMAK kurulmuş. "TENMAK bünyesinde Bor Araştırma Enstitüsü birimi de olacak. Böylece hâlihazırda kurulu bulunan kuruluşlar TENMAK çatısı altında faaliyete devam edecek." açıklamaları mevcut. Bu durum özellikle bor madeni konusunda kurumlar arası bir rekabete yol açar mı? TENMAK ve Eti Maden'in kurumsal düzeyde ilişkisi nedir? Bor madeniyle ilgili çalışmalar hangi kurumun çatısı altında sürdürülecek? Bu 2 kurum tek çatı altında mı, yoksa ayrı çatılar altında mı faaliyet gösterecek? Sayın Genel Müdürün bu konuyla ilgili tasarrufu nedir, yorumu nedir?

Sayıştayın 2019 yılı Denetim Raporu'nda, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünün merkezleri yurt dışında olan ve sermayesinin bir kısmı doğrudan, bir kısmı da dolaylı olmak üzere yüzde 100'üne sahip olduğu 2 şirketle ilgili uyarıları bulunmakta. Satışlarının yüzde 97'sini yurt dışına ihraç eden Eti Maden, satışlarının önemli bir kısmını bu şirketler aracılığıyla yapıyor. Sayıştay raporunda bununla ilgili olarak "Büyük satış bölgelerine sahip olan bu şirketlerin bor ürünlerinin alım-satım farkından kaynaklanan önemli bir geliri ve harcama potansiyeli mevcuttur." deniliyor fakat denetlenemiyor. Sayıştay konuyla ilgili "Büyük bir kamu kaynağı kullanan 6 şirketin işletme faaliyetlerine ilişkin birtakım belgelerinin denetim, teftiş kurullarınca talep edilmesi durumunda, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğünün bulundurulmasında fayda mülahaza edilmektedir." açıklamasında bulunuyor. Kurumun bununla ilgili yorumu nelerdir?

İşlenmiş bor madeninin dünyaya ihracatı konusunda hâlen tekel olmadığımızı belirttiniz. Rezervi en çok ülke olarak işlenmiş bor madeni ihracatında piyasada tekel olmak için yapılması gereken nelerdir, bununla ilgili bir çalışmanız var mıdır?

Sayın Genel Müdür, Lüksemburg, Finlandiya, ABD, Rusya, Çin ve Hong Kong'ta şirketlerinizin olduğunu belirttiniz. Bu şirketlerde kaç personel çalışıyor, hangi görevlerde bulunuyor; maaşları ve sosyal hakları nelerdir?

Ayrıca, bor madeninin iyi anlamda tarıma katkısı olduğunu, verimliliği artırdığını belirttiniz. Çiftçilere verimliliği artırmak amacıyla Eti Maden aracılığıyla ücretsiz bor kullanımı yapılması planlanmakta mıdır? Çiftçiye uygun fiyatla gübre veya yerli gübre satışı ne zaman başlayacak, talepleri ne zaman karşılayacaksınız; böyle bir planlamanız var mıdır?

Türkiye'de bor haricinde yüklü miktarda olabileceği öngörülen nadir toprak elementleri var mıdır, bununla ilgili bir çalışmanız var mıdır? BOREL marka deterjanın, devam eden pandemi döneminde en azından kamu kurumlarında, okullarda vesaire temizlik işlerinde kullanılması konusunda bir girişiminiz var mıdır?

Ayrıca, 2019 yılında Balıkesir'de temeli atılan Bor-Karbür Tesisi'yle ilgili, satılacağı ve yerli şirket aracılığıyla da Katarlı bir şirkete devredileceği iddiaları doğru mudur? Şirketin bununla ilgili herhangi bir tasarrufu var mıdır?

Teşekkür ederim.