| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Genel Müdürlüğünün (TRT) 2019 ve 2020 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 26 .05.2022 |
ATİLA SERTEL (İzmir) - Yayınlamayacaksınız, bunu niye koyuyorsunuz yani ses kaydı için mi? Yayınlamazlar canım, hiçbir zaman yayınlamadılar şimdi mi yayınlayacaklar?
Şimdi ben bulguyla ilgili konuşacağım. 2020 yılı bulgu bir, zaten bir tane bulgu var, bir de diğer iki bulgu var.
Ama önce bu bana gelen -KİT Komisyonu- Yönetim Kurulu üyelerinin mazeretlerini Sayın Başkan bana yolladı -eksik olmasın- onların kayda geçmesini istiyorum. Meryem Atlas Çetin, TRT Yönetim Kurulu Üyesi, hastalanmış aniden, rapor almış. Hilal Kaplan, TRT Yönetim Kurulu Üyesi, o da hastalanmış, o da aniden hastalanmış buraya gelirken o da rapor almış. Atakan Yılmaz "Sağlık nedenlerimden dolayı katılamayacağım." demiş, o da hastalanmış, o da Yönetim Kurulu Üyesi, istirahat almış. Hasan Öymez, Genel Müdür Yardımcısı, o da "Rahatsızlığım, ani gelişen bir rahatsızlığım nedeniyle katılamıyorum." diyor, o da hastalanmış.
POLAT TÜRKMEN (Zonguldak) - Mevsimsel.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Hastalıklı bir yönetim var ama. Doçent Doktor Oğuzhan Bilgin TRT Yönetim Kurulu Üyesi sadece "Beykent Üniversitesi Türk Devleti Çalıştayı'na konuşmacı olarak katılacağımdan dolayı mazeretim nedeniyle katılamıyorum." demiş; kendisine ben teşekkür ediyorum, hiç olmazsa hastalanmamış. Şimdi bu işleri, Yönetim Kurulu toplantıları üç ayda bir oluyor ve bu arkadaşlar da 2021 yılı açısından baktığımızda toplantı başına değil, ayda 9 bin lira alıyorlar ve toplamda üç ayda bir toplanıyorlar, 2021 yılı itibarıyla 27 bin lirayı ceplerine koyuyorlar ama böyle önemli bir toplantıya gelince, hepsi birden ne yazık ki rapor alıyor.
Şimdi bulguya geliyorum; bulgu, önemli bir bulgu. Yani Sayıştay diyor ki: "TRT kaynaklarını artırması için bu kuruma özgü bir internet platformunun oluşturulması, dijital platforma kanalize edilmesi noktasında arşivinin ve prodüksiyon kaynaklarının aktarılması konusunda, öz gelirlerinin artmasında önemli bir durum." Ben cevaba baktım -sevgili kardeşim, TRT spikeri çok güzel okudu- şöyle diyor: "Büyüme ve kullanıcı tutundurma aşamalarındadır. Sağladığı gelirlerinin artırılması hedeflenmektedir. İş modelleri üzerinde, gelir üretmesi hedeflenmektedir." Sonra "Farklı abonelik modelleri üzerinden gelir üretilmesi amaçlanmaktadır. Hâlihazırda çalışmalar devam etmektedir. Önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Dijital gelirlerin artırılması hedeflenmektedir." Ben yedi yıldır KİT Komisyonundayım, yani samimiyetimle söylüyorum; 3 genel müdür gördüm, 3 genel müdür de aşağı yukarı aynı yanıtları verdi: "Hedefliyoruz, dijital platformda olacağız; yapacağız, olacak, bitecek." Hep "cek", "cak"la ömür geçti. Benden önce konuşan arkadaş da TRT'nin ne kadar başarılı olduğunu söylüyor, yani takdir kendilerinin.
Sayın Genel Müdür, bu Uluslararası Genç İletişimciler Platformu'nda yaptığınız konuşmada TRT'nin 2023 yılında Netflix'e alternatif ulusal bir dijital platform inşa edeceğini, Gençlik Platformu kuracağını açıklamıştınız, Netflix'e de rakip olacağınızı söylemiştiniz. Söz konusu projenin beş yıl önceden gündemde olduğunu biliyoruz, tam beş yıl önce bu gündeme geldi TRT'de. Dijital platformların bile maddi sorunlar yaşadığı bu dönemde TRT hangi kaynaklarla bu platformu kuracak ve maliyeti ne olacak bize açıklayın. Dijital platformlar daha çok gençler tarafından tercih edilirken TRT bu platformda izlenilirliğini nasıl sağlayacak? Burada denetim mekanizması nasıl işleyecek? Bir de bunu hangi maliyetle faaliyete geçirmeyi planlıyorsunuz? Buna yazılı olarak yanıt istiyorum veya sözlü olarak da verebilirsiniz.
Yine, bulgu konusunda dijitalden bahsedildiği için trtarsiv.com'la ilgili de bazı tespit ve sorularım var. Bu site, 2014 yılından beri arşiv dairesinden alınan yüksek boyutlu içeriği üzerine "web" için anlaşılır hâle getirilecek şekilde içerik üretmek üzere kurulmuştu, 2014 ve 2015 yıllarında aylık maliyeti 450 bin lirayla bir alım yaptığını biliyoruz. Bu arşiv uygulamasını hayata geçirmek için 2014 yılından itibaren 5 yıl boyunca aylık 450 bin liradan toplarsak 27 milyon lira ödeme yapılmış mıdır? Beş yılda bu 27 milyon lira ödenen paranın karşılığı nedir? Beş yılın sonunda 27 milyon lira ödediğiniz ve isminin "Altaş Medya" olduğunu bildiğimiz bu firma işlediği arşiv verilerini kaybetmiş midir?
Yine bu firma tarafından iOS ve Android uygulamalarıyla 13 adet smart uygulamaları TRT kayıtçı sisteminden silinmiş midir? Bu kayıplardan dolayı kurumun 27 milyonu çöpe gitmiş midir? TRT Arşiv uygulaması ve diğer dijital işler için yeni bir firmayla anlaşma yapılmış mıdır? Anlaşma yapılan firmanın kısa bir süre sonra gönderildiği ve bu süreç zarfında ödemeleri yapılmadığı için firmayla mahkemelik oldunuz mu? Son tahlilde TRT Arşiv uygulaması şu an hangi firma tarafından götürülmektedir? Bu hizmet için bahse konu firmayla ne kadarlık bir sözleşme imzaladınız ve toplamda ne kadar ödeme yapacaksınız?
Yine, dijitalleşmeyle ilgili, bu gündeme ilişkin yani bu öneriye ilişkin bazı sorularım var. TRT eski Genel Müdürü İbrahim Eren görevden ayrılmadan önce "SAP" adında bir veri programı satın aldı mı? TRT'nin hâlihazırda kullandığı "GUSTO" adında bir yazılım programı olduğu hâlde yeni bir programın alınmasının nedeni ve gerekçesi nedir? Bu programın alımı için ne kadar ödeme yapıldı? Bu program hangi firma aracılığıyla temin edildi? Yine, bu programın güncelleme ve bakımı için yıllık ödenecek para miktarı nedir? Daha önce kullanılan "GUSTO" isimli programa ne kadar ödeme yaptınız? Bu program için yıllık güncelleme ve bakım parası ödeniyor mu? TRT Genel Müdürü İbrahim Eren geçen yıl temmuz ayında görevden alındı. Görevden alınmadan son altı ay içerisinde TRT bünyesinde hangi alım ve anlaşmaları yaparak gitti? Bu anlaşmaların içeriği ve paralar ne kadar?
Şimdi, aslında Sayıştay'ın size önerdiği TRT'nin gelirlerinin arttırılmasına yönelik faaliyetler burada fakat sizin öyle ne reklamlardan ne dijital platformdan ne de diğer ürün satışlarından böyle çok fazla geliriniz yok, olması için de çok fazla çabanız yok ama bandrol ücretlerine dayanmış bir TRT bütçesi var ve TRT bütçesi tamamen geçmişte elektrikle beraber bandrolden halkın cebindeydi eliniz. Şimdi de bandrolde yine dün gece Cumhurbaşkanının açıkladığı zamlar ortaya kondu. Yani gazetecilik damarım kabardı, ben de başlıkları attım kafamda "Dikkat soygun var..."
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Bizden önceki dönemde... Sizin dönemde...
ATİLA SERTEL (İzmir) - "TRT halkımızı soyuyor." "TRT'nin eli halkın cebinde" diye.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Biz kaldırdık onu.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Tamam, dinleyelim, Sayın Sertel'i dinleyelim.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Yakında iktidara geldiğimizde biz onların hepsini göreceğiz, açıklayacağız.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Geri getirirsiniz siz ağabey.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Yok, yok.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Metin Bey, dinleyelim.
ATİLA SERTEL (İzmir) - AKP'nin TRT karnesini ana hatlarıyla ortaya koymanın yani bandrollerde ana hatlarıyla 2004-2020 verileri yeterli. Bakın, 2004 ile 2020 arasında on yedi yılda TRT'nin gelirleri dolar kuruyla -dolara çevrilmiş karşılığı- yıllık ortalama 10 milyar 800 milyon dolar, bugünkü kurdan hesapladık, bu tutarın karşılığı 180 milyar yani eski parayla 180 katrilyon lira para çekmişsiniz siz halkın cebinden, 180 katrilyon lira. Bu gelirlerin sadece 684 milyon doları reklamdan yani on yedi yıllık gelirlerin sadece yüzde 6,3 reklamdan; kalan gelirlerin yüzde 82'si elektrik payı ve bandrol gelirlerinden. 2004 yılından bu yana TRT'nin toplam geliri içinde ilan, reklam ve diğer gelirlerini de hesapladık. Başka bir deyişle yani bu Kurumun toplam gelirleri içindeki payı sadece yüzde 12 yani siz reklamdan para kazanamıyorsunuz, ilanlardan para kazanamıyorsunuz...
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Ya, 2004 öncesini de söyleyin.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, kim iktidardı 2004'te?
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Dinleyelim.
ATİLA SERTEL (İzmir) - ...o çok övdüğünüz dizi filmlerden, satışlardan para kazanamıyorsunuz. Bakın, bu oran 2004 yılında yüzde 12'iken, 2020 yılına gelindiğinde 6,4 olmuş; 6,4. Sizin reklamlardan elde ettiğiniz gelir 6,4; bu, Kurum için yüz kızartıcı bir durumdur yani utanç vericidir. Bakın, arkadaşlar, siz halkın cebine elinizi sokmuşsunuz, milletin sırtına kambur olmuşsunuz.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Halkın cebinden biz, elinizi çektik, elinizi. Bizden öncekiler elini soktu halkın cebine.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Kamusal hazır kaynaklar nedeniyle TRT ilan ve reklam gelirlerini umursamıyorsunuz. Sizin, TRT ilan ve reklam gelirlerini umursamadığınız bu tablodan anlaşılıyor.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Onların hepsini biz kaldırdık, öyle bir şey yok. Elektrik payını biz kaldırdık.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Faturaya zam yapıp durdunuz ya.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ne alakası var ya! Payı kalktı, TRT payı kalktı, daha ne olacak?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Vatandaşın...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Gündoğdu, Sayın Yavuzyılmaz; konuşmacıyı dinleyelim.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - O konuşuyor, dibinizde.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Uyarıyorum, uyarıyorum.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Bandrol ve elektrik payı üreten, bunun üzerinden TRT'ye ödediği para on yedi yılda yaklaşık 10 milyar dolar. Bunun bugünkü karşılığı nedir biliyor musunuz? 165 milyar TL. 4 kişilik aile, bakın, 4 kişilik aile Adalet ve Kalkınma Partisinin, Recep Tayyip Erdoğan'ın TRT'sine 8 bin lira para ödemiş, on yedi yılda 8 bin lira, her aile. Bunun içinde asgari ücretlinin altında olan, işsiz olan, iş arayan, sosyal yardımlardan yararlanan gariban herkes AKP'nin TRT'sine ortalama 8 bin lira cebinden para ödemiş.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Halkın TRT'si halkın, TRT milletin!
ATİLA SERTEL (İzmir) - Bakın, cep telefonlarında şu anda TRT bandrol ücretlerini de arttırdınız, TRT soyguna devam ediyor AKP tek adam yönetiminde, cep telefonunda yüzde 10'dan 12'ye çıkardınız. Cep telefonu alan bir genç -yüzde 10'dan 12'ye çıktı- yani 10 bin liralık bir telefon alsa yüzde 10'unu size veriyordu, şimdi yüzde 12'sini size verecek; her telefon başına 1.200 lirasını size verecek. Radyolu kulaklıklarda, radyolu koşu bandı ve benzerlerinde yüzde 8'den 14'e çıkardınız, neredeyse 2 katına varan bir bandrol artışı yaptınız. Tablet ve bilgisayarlarda yüzde 2'den 4'e çıkardınız. Bakın, Türkiye'de en önemli hadise tablet ve bilgisayardır ve çocuklarımız için ailelerin ceplerinden biriktirip almaya çalıştıkları tablet ve bilgisayarda TRT'nin payı yüzde 100 arttırılmış vaziyettedir. Yani yazık günah, insanların sırtına bindiniz, inmiyorsunuz ve inmeyeceksiniz ama halk sizi öyle bir indirecek ki göreceksiniz. Uydu alıcıları, TV kutularında yüzde 10'dan 12'ye; kara taşıtlarında 0,4'ten 0,8'e yükseltildi.
Bakın, bir kasa oluşturmuşsunuz, o kasaya para akıyor. O para şu anda -Kurumun internet sitesine de baktık biz- 2021 Faaliyet Raporu'nda kasaya göre bankalar menkul kıymetler hesaplarında toplam 2 milyar 811 milyon 71 bin lira 22 kuruş olduğu görülmekte. Toplam 2 milyar 811 milyon 71 bin 85 lira 22 kuruş kasanızda var. Kurumun hazır değerlerinde bu kadar parası varken neden hâlâ vatandaşların bandrol ücretlerine zam yapılıyor? Bunu sormak istiyorum.
(Uğultular)
ATİLA SERTEL (İzmir) - Arkadaşlar ben konuşurken bağırıyorlar, canları yanıyor çünkü yani konuşan insana böyle laf atarak cevap vermek yerine her medeni insan gibi söz alarak konuşması gerekir diye düşünüyorum.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Bağırmıyoruz, cevap vermeye çalışıyoruz sana.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yahu aynı şeyi biz de yapacağız, aynı şeyi biz de yapacağız; bak, bu toplantının sonuna kadar aynı tavrı ben de göstereceğim. Yeter ya, yeter kardeşim!
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ- Evet, Sayın Sertel'i dinleyelim lütfen, lütfen, Sayın Sertel'i dinleyelim.
Sayın Yavuzyılmaz, Sayın Gündoğdu...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, söz al konuş, söz al konuş. Yahu vatandaşın elektriğine...
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ya, ne vatandaşı; biz vatandaşın cebinden elimizi çektik.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - ...doğal gazına, suyuna zam üstüne zam gelmiş; sen neyden bahsediyorsun?
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ya, vatandaşın cebine elini atan sizlerdiniz. Bandroller ne zaman konuldu, bandroller? Vergi ne zaman konuldu?
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Bakın, Sayın Gündoğdu...
Sayın Yavuzyılmaz, oturun lütfen yerinize. Ayağa kalkınca daha mı etkili oluyorsunuz? Lütfen...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sen zaten elektrik faturasına yüzde 100 zam yapmışsın.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Olur mu öyle şey ya?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yahu zam gelmiş, zam; yüzde 200 zam yapmışsın. Neyden bahsediyorsun ya?
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ne kadar güzel hizmet eden bir TRT'ye sürekli ithamlarda bulunuyorsun. Doğru mu bu ya?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yüzde 100 zam yapıyorsun, yüzde 200 zam yapıyorsun elektrik faturasına.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Neye yüzde 200 zam yaptık?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Neyi kaldırdın?
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Neye zam yapıldı?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Vatandaşların ödeyemediği elektrik faturalarını senin makamına göndereceğim, sen öde.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Oturun, lütfen yerinize oturun Sayın Yavuzyılmaz. Sayın Yavuzyılmaz, lütfen yerinize oturun.
Sayın Gündoğdu...
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Vatandaşın cebinden siz elinizi çekin.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sen öde vatandaşın ödeyemediği elektrik faturasını.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - TRT milletin, TRT vatandaşın!
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Provoke ediyorsun toplantıyı, her toplantıyı provoke ediyorsun, provoke ediyorsun!
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - TRT'nin başarısız olduğunu sen söylüyorsun.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - TRT'nin gözüne mi gireceksin, ne yapacaksın ya?
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - TRT'nin başarısı zorunuza gidiyor herhâlde.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Vatandaş fakir, fakir.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Dur, dur; tamam, tamam.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, oturun.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Siz kesmezseniz Sayın Başkanım, bu iş böyle devam eder.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Dur, dur; bitireyim, bitireyim.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Oturduğu yerden laf atıp duruyor ya.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Bitireyim Deniz, bitireyim.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Söz vereceğim, Sayın Gündoğdu'ya söz vereceğim.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Vatandaş ekonomik krizde, sürünüyor kardeşim!
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, lütfen, Sayın Sertel bitirsin.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Bitireyim, bitireyim...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yazıktır ya! Bu kadar insafsız yorum yapılır mı?
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ne insafsız yorumu ya?
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Sertel, buyurun.
(Uğultular)
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Gündoğdu, lütfen...
Sayın Sertel, buyurun.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Elektrik, doğal gaz faturalarına her gün sen zam yap, ondan sonra gel, burada hamaset yap.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ya, bırak Allah aşkına! Olur mu ya? Sen başarılı bir TRT'ye, devlet kurumuna bühtanda bulunuyorsun, iftira atıyorsun. Doğru mu bu ya?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, bırak! Hamaset yapma ya!
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Gündoğdu, söz vereceğim. Lütfen...
Sayın Sertel, devam edin.
(Uğultular)
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, sizin arkadaşınız başından beri laf atmıyor mu?
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ya, başarılı bir kurumu burada zedeleme hakkınız yok.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bak, elini vicdanına koy, bari laf etme.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Başarılı bir kurumu, rating rekorları kıran bir kurumu burada zedeleyemezsiniz.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yahu arkadaşım, elektrik, su, doğal gaz faturalarına her gün siz zam yapmıyor musunuz? Benzine her gün siz zam yapmıyor musunuz?
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Geç onu ya!
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Lütfen, arkadaşlar, lütfen...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Benzine zammı kim yapıyor, AK PARTİ yapmıyor mu?
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ne alakası var, ne alakası var?
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Sertel, arkadaşınızı susturur musunuz lütfen? Bakın, yanınızda...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Ya, sen önce kendi arkadaşlarını bir sustur da ondan sonra.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ya, ama karşılıklı... Ben size söz verdim, yanınızda bakın...
Hadi, buyurun, devam edin.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Şimdi, ben bitireyim.
Bakın...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Canı sıkıldıkça laf atıyor ya, canı sıkıldıkça laf atıyor.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - "Canı sıkıldıkça..." Ne alakası var? Kurum başarılı bir kurum.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Bakın, şimdi, Metin Bey herhâlde yeniden listeye girmenin telaşı içinde, ondan çok bağırıyor. Böyle yaparsan almazlar seni, boş konuşuyorsun çünkü.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Boş konuşmam ben.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Boş konuşuyorsun.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Kim boş konuşuyor? Boş konuşmam, siz boş konuşuyorsunuz.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Bak, şimdi, bir dakika...
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Sen kendin liste için konuşuyorsun, benim liste derdim yok.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Benim öyle bir şeyim yok.
(Uğultular)
ATİLA SERTEL (İzmir) - Bir dakika kardeşim...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ama bakın, arkadaşlar...
Sayın Gündoğdu...
TAMER DAĞLI (Adana) - O zaman şöyle mi değerlendiriyoruz Atila Bey: Sabahtan beri liste için mi konuşuyorduk?
ATİLA SERTEL (İzmir) - He, liste için konuşuyor o.
TAMER DAĞLI (Adana) - Olur mu öyle şey? Sabahtan beri demek ki Deniz Bey ile sen liste için konuşuyorsunuz, bas bas bağırıyorsunuz. Bu mu yani?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, sen kendi arkadaşını sustursana ya!
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ben Kurumu, doğru bir kurumu savunuyorum, bak, başarılı bir kurumu savunuyorum.
(Uğultular)
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Gündoğdu, lütfen...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Şimdi ben bitireyim de sözü... Bitireyim, bitireyim mi, sözlerimi bitireyim mi?
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Bitir, bitir.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Valla o sussa da bundan sonra ben susmuyorum, hadi bakalım! Madem böyle olmasını istiyorsunuz, şimdi de ben susmuyorum; hadi, ben susmuyorum!
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Susma, ne olacak?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Hadi konuşalım, tamam.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, devam et, devam edebilirsin.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Başkanım, bu duruma siz getirdiniz.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Yahu ne alakası var?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Oradan laf atıp duruyor, kesmediniz; insicamını bozuyor Atila Sertel'in.
Vatandaş ekonomik krizin altında eziliyor, sürünüyor; siz burada hamaset yapıyorsunuz.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ama bakın, Sayın Sertel...
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ne hamaseti ya?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Hamaset, hamaset; başka adı yok bunun.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Her gün getiriyorsunuz, elinize kimin verdiği belli değil kâğıdı...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Hamaset yapıyorsun, hamaset.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Bakın, burası...
(Uğultular)
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Gündoğdu, lütfen, lütfen...
Sayın Yavuzyılmaz, lütfen...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Sayın Başkan...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Devam edin.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Ben rakamları açıkladım. Bunun aksi varsa Sayın Genel Müdür der ki: "Biz, bu kadar sürede bu vatandaştan..."
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ama rakamların içerisine siyaset dercediyorsunuz, siyaset şey yapıyorsunuz.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Allah Allah! Genel Müdürün konuşmasında siyaset var ya!
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Rakamsa, teknik bir şeyse lütfen devam edin.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Bakın, Sayın Başkan, bir saniye müsaade ederseniz...
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Buyurun, devam edin.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Yani öyle kolay kolay laf atmalarla böyle beni bozamazlar, ben sakin sakin konuşurum, merak etmeyin. Şimdi, ben sadece halka yönelik bir hakaret ayağa kalkarım; başka türlü, bana her türlü hakareti yapabilir arkadaşlar. Yapsınlar, önemli değil.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Bakın, kimse kimseye burada hakaret etmez, edemez. Buna da müsaade etmeyiz.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - "Boş konuşuyorsun." diye sen söylüyorsun ya!
ATİLA SERTEL (İzmir) - Ediyor ya, ediyor "Yalan söylüyorsunuz." diyor.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Bakın, buna müsaade etmeyiz. (Gürültüler)
ATİLA SERTEL (İzmir) - Başkanım, "Yalan söylüyorsun." diyor.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ama bakın, siz de "Boş konuşuyorsunuz." diyorsunuz.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Siz de "Boş konuşuyor." diyorsunuz.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Boş tabii, boş; içerik yok, içerik.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ama olur mu canım, ne demek yani? Ama lütfen ya.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - O, teknik bir analiz yapıyor.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ne içeriği yok?
ATİLA SERTEL (İzmir) - İçerik yok, konuşmanda içerik yok.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Kendinize göre, işinize gelmedi mi içerik olmuyor.
Devam edin.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Sayın Başkan, ben rakamları veriyorum, eğer doğru değilse Genel Müdür der ki: "Bu rakamlar doğru değil. Bu rakamlar böyle."
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Sizin yanlış şeylerinizi biz mi düzelteceğiz? Yerde bulduğunuz her şeyi okuyorsunuz ya!
ATİLA SERTEL (İzmir) - Süleyman Bey, sen flamingoyu tanımıyorsun ya, sen kuşları tanımıyorsun. Sen nasıl tanıyacaksın bunu Allah aşkına?
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Buyurun, devam edin Sayın Sertel.
ATİLA SERTEL (İzmir) - "Yenir mi?" diye sormuşsun ya gezide.
Bu karara göre, TRT bandrol ücreti artırıldı. Cep telefonları yüzde 10'dan 12'ye; bu, kulaklık, koşu bandı 8'den 14'e. Bakın, ben rakam veriyorum: Arkadaşlar, bu rakam, TRT'ye bandrol ve elektrik payı üzerinden ödenen rakam, on yedi yılda yaklaşık 10 milyar dolar. Bunu, bugünkü kura vurduğumuz zaman, ailelere de böldüğümüz zaman, AKP'nin TRT'sine, Recep Tayyip Erdoğan'ın TRT'sine 8 bin lira para verilmiş her ay, her ay yani toplamda 8 bin lira.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Recep Tayyip Erdoğan bu ülkenin Cumhurbaşkanı. Cumhurbaşkanını da göstermeyecek mi, olur mu öyle ya?
ATİLA SERTEL (İzmir) - Şimdi, bakın, arkadaşlar, biz bu TRT'yi denetleyemiyoruz. Ben Alt Komisyonda sorular sordum, dedim ki: Bakın, dizi filmlere, bu dış yapımlara çok para harcıyorsunuz. Gerçi konuşa konuşa dış yapımları biraz indirdik ama daha da indireceğiz inşallah çünkü TRT'nin 8 bin küsür personeli var, birçok ekibi var, iyi yetişmiş Kurum personeli var. Mesela, Ersin Düzen. Ersin Düzen gitti, TRT battı mı? Hayır. Ben TRT 3'teki spor yayınlarını şimdi daha başarılı buluyorum, daha başarıyla izliyorum. Ha, açıklayayım. TRT Spor'u Ersin Düzen gittikten sonra daha çok seviyorum.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ne güzel.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Çok güzel tabii. Onları da söyleyeceğim ama müsaade et kardeşim.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - İşte bu söyledikleriniz yayınlanır artık. Sayın Sertel, bu söyledikleriniz yayınlanacak şimdi bakın.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Tabii tabii ama Ersin Düzen'in götürdüğü paraları güçlükle önleyebildik, bağıra çağıra önleyebildik, söyleye söyleye önleyebildik.
Bakın, ben soruyorum arkadaş, diyorum ki: Siz dış yapımlara... Güzel, ben dizi filmleri de seviyorum, ben Gönül Dağı'nı seviyorum mesela.
ZİVER ÖZDEMİR (Batman) - İzliyor musun?
ATİLA SERTEL (İzmir) - İzlerim, izlerim. Sivrihisar'da çekimi, onu da bilirim, oraya da giderim, ziyarete de giderim. Yani hiçbiriniz bilmezsiniz ama ben giderim.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ya, nasıl böyle bir şey söylüyorsunuz?
ATİLA SERTEL (İzmir) - "İzliyor musun?" diye soruyor ya.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Başkanım, siz niye müdahale ediyorsunuz ya? Laf atıyor, cevap veriyor. Siz niye müdahale ediyorsunuz?
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - "Bilmezsiniz." Böyle bir suçlama...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Hayır "İzliyor musunuz?" diye soruyor, ondan söylüyorum.
Bakın arkadaşlar, sordum, dedim ki... Bakın, Masumlar Apartmanı, Teşkilat, Gönül Dağı, Kıbrıs: Zafere Doğru, Seksenler, Dünya Hali, Barbaroslar: Akdeniz'in Kılıcı, Uyanış... Sayın Genel Müdür bahsetti. Tabii ki içinde izlediğimiz diziler var; olacak, biz de bu ülkenin evlatlarıyız.
ZİVER ÖZDEMİR (Batman) - TRT milletindir.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Biz veriyoruz parasını zaten.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Hoşumuza giden bir diziyi izleriz de yani. TRT sadece belli insanlar için yapmıyor ki dizileri fakat şunu sordum: Arkadaş, güzel de bu programlara bölüm başı ne kadar ödüyorsunuz? Yani ben KİT Komisyonu üyesiyim, ben şimdi denetliyorum TRT'yi. Soracağım diyeceğim ki: "Yani buna kaç para ödüyorsun kardeşim?" Bana -banka sırrı gibi- "Bu sır." diyecek. Böyle bir şey olabilir mi? Ben neresini denetleyeceğim Allah aşkına? Sayın Başkan, siz neresini denetleyeceksiniz? TRT harcamasını bize söylemedikten sonra, TRT parayı söylemedikten sonra biz neyi denetleyeceğiz? Bakın, bana verdiği cevaba bakın ya Allah aşkına. Sizi de ciddiye almıyorlar Sayın Başkan, Komisyonu da ciddiye almıyorlar; vallahi almıyorlar bak, yemin ederek söylüyorum, almıyorlar. Sizden alıyorlar gücü ama ha, böyle, şımarık, kibir içindeler yani. Cevaba bakın: "Kurumlara ödenen bölüm başı ücretin açıklanması durumunda, Kurum olarak fiyat avantajımızı kaybedeceğimizden dolayı paylaşılamamaktadır." diyor. Böyle bir şey olabilir mi ya? Yani dizinin bölüm başına ne ödendiğini sorduğumuzda bize "Bölüm başı dizi ücretinin açıklanması durumunda Kurum olarak avantajımızı kaybedeceğiz." diyor. Değil öyle arkadaşlar, ben basın dünyasının içinden geliyorum; ben gazeteciyim. Ben biliyorum kimin, nereye, ne kadar para ödediğini. Ben zaman zaman açıklamalar da yapıyorum ama şunu söylüyorum: En pahalı dizileri TRT çekiyor.
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - En iyi.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Bütün televizyonlardan neredeyse 2 kat fazla ücret ödüyor. Ondan dolayı açıklayamıyorlar çünkü herkesin takkesi havaya uçacak. Diyecek ki: "Gönül Dağı dizisine şu kadar lira ödüyoruz." "Vaaav, inanılmaz bir şey!" diyecek millet. "Alparslan'a şu kadar..." "Üfff!" Ben çünkü geçmiş dönemde dizilerin fiyatını biliyorum. Mesela hiç izlenmeyen bir Yeşil Deniz dizisi vardı, TRT yayından kaldırdı. Bizim Ödemiş Birgi'de, tarihî bir alanda, mekânda çekiliyordu Yeşil Deniz.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Diğer kanalların ne ödediğini biliyor musun?
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Gündoğdu...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Ben orada gittim öğrendim. İzlenmeyen diziye her hafta TRT takır takır 600 bin lira para ödedi, 600 bin lira her hafta. Ya, bakın arkadaşlar...
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Diğer kanalların ne ödediğini biliyor musun, ondan bahset.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Gündoğdu, lütfen...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Ben biliyorum.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ne kadar ödüyor, onu da söyleyin.
ATİLA SERTEL (İzmir) - TRT, var olan mevcut kanalların çektiği dizilerin 2 katını ödüyor ve söyledikleri gibi değil, toplam 10 dizi arasında 3 dizi girebiliyor TRT'nin, onda 3'ü girebiliyor. Ki TRT'nin, bakın, diğer kanallara göre şöyle avantajı var: Devletin kanalı olduğu için, gücü oradan aldığı için dünyanın her yerinde izlenebilir noktada. Bakın arkadaşlar, uydularda her yerde izlenebilir noktada. Buna rağmen izlenme oranında onda 3 giriyor. Haberlerde falan sıfır yani hiç girmiyorlar, diğer izlenme oranlarında, rating alanlarında 30 kişiyle, 50 kişiyle yönetilen bir Halk TV, KRT, Tele1 TRT'yi geçiyor.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Sertel, toparlayalım artık.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Yani bütün bunlara baktığımız zaman -TRT'nin elbette ki biz başarılı olmasını istiyoruz yani ben de bağırayım başarılı olsun diye- benim eleştirilerim TRT'nin daha başarılı ve nitelikli olması nedeniyledir. Bakın, İsmail Cem döneminde Türkiye'de TRT'de ilk mevlit rahmetli İsmail Cem tarafından okutulmuştur ve TRT'de ilk mevlidi yayınlayan bir sosyal demokrat insandır. Bunu, kesinlikle başka bir anlayışla bu TRT'yi eleştiriyorlar falan diye düşünmeyin ama şuna vicdanen hakikaten bakın: Arkadaşlar, bizim Genel Başkanımız ya da İYİ Partinin ya da MHP'nin ya da başka partilerin hangi biri konuk olabiliyor, hangi canlı yayında söylemlerini söyleyebiliyor TRT'de? Eskiden böyle değildi, TRT'de bütün siyasi parti liderleri gelir karşılıklı oturur, açık oturumlar olurdu, izlerdik, yönetirlerdi; siyaset saygın bir seviyede o TRT içerisinde izlenirdi, onu yönetenler vardı. Bütün bunlar kalktı ortadan, tek yanlı ve neredeyse hücum eden bir anlayışla "Recep radyo televizyon" oldu ya.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ya, bırak ya! Allah aşkına, lütfen ya...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Yani öyle oldu ya.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ne alakası var ya!
ATİLA SERTEL (İzmir) - Hakikaten öyle oldu. Yani bunu üzülerek söylüyorum, koskoca TRT'nin getirildiği nokta budur. Keşke yanlış olsa.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Sertel, lütfen...
NEVZAT ŞATIROĞLU (İstanbul) - Bu ifadeyi kabul etmiyoruz!
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Bu şekilde söylenir mi, tabii ki Cumhurbaşkanının kanalı olacak ya! Bu ülkenin Cumhurbaşkanının kanalı olmayacak mı?
NEVZAT ŞATIROĞLU (İstanbul) - Bu ifade kabul edilemez.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Pardon, TRT ya... Özür diliyorum, düzeltiyorum.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ben de düzeltiyorum: Cumhurbaşkanlığı.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Düzeltiyorum: "Tayyip radyo televizyonu" oldu, Recep değil.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ya, bırak Allah aşkına ya! Sayın Sertel, ayıp.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Çok ayıp!
ATİLA SERTEL (İzmir) - Aynen öyle oldu.
NEVZAT ŞATIROĞLU (İstanbul) - Haddinizi bilin, haddinizi. Hadsizlik yapmayın lütfen!
ATİLA SERTEL (İzmir) - Aynen öyle oldu.
METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Hadsizlik yapıyorsunuz!
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Sertel, konuşmanız bitti herhâlde.
NEVZAT ŞATIROĞLU (İstanbul) - Bence yeteri kadar konuştu.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Evet, yeteri kadar konuştum.