| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Vakıflar Bankası TAO'nun Türk Anonim Ortaklığının 2020 yılına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 02 .06.2022 |
ORHAN SÜMER (Adana) - Teşekkür ederim Başkan.
Ben de Yönetim Kurulu Başkanına ve arkadaşlarına, çalışma arkadaşlarına başarılar dilerim. Ayrıca, Vakıfbankı spordaki başarısından dolayı da tebrik ederim. İnşallah, uzun süre bu başarıyı devam ettirir çünkü ona ihtiyacımız var.
Bedri Vekilimin söylediği konuya girmeme gerek yok, detaylı açıklama yaptı ama o konuyla, o firmayla ilgili "Gerçekten dünya statüsünde bir firma." dedi Kemal Bey, biz de ona katılıyoruz, başarılarından dolayı teşekkür ediyoruz. Ama Türkiye anlamında da çok büyük ihaleler aldı yani sadece bir firmayla ilgili o işin yani o kanunun değişiklik yapması yanlış, ben sadece onu belirtmek istedim.
Diğer konuda, tabii ki adli bir vaka varsa Türk mahkemeleri karar verecektir, ona bizim bir şey deme şansımız yok.
Sayın Başkan, firmalara verilip geri alınmayan, batık ve riskli durumda olan kredilerle ilgili birkaç örnek vermek, onunla ilgili birkaç soru sormak istiyorum. Mesela, Antalya Ticari Şubeden bir gruba 4 milyar lira verilmiş, Esentepe Şubeden bir firmaya 2 milyar lira, Levent Ticari Şubeden bir firmaya 1 milyar 107 milyon lira, yine, Esentepe Kurumsal Şubeden bir firmaya 1 milyar 190 milyon lira; bunu çoğaltabiliriz, birçok firma var.
Ayrıca "Bunların teminatlarında sıkıntı var." denilmiş, geri ödemelerinde problem olacağı söylenmiş.
Yine, banka için büyük risk oluşturuyor diye, Denetleme Kurulunun raporunda yazıyor.
Sayıştay raporlarına göre, yine, 1 ve 5 milyon lira arasında kredi alıp geri ödemesinde problem olan tam 1.125 firma bulunuyor, ayrıca Sayıştay da bunu da belirtmiş. Yine, Sayıştay denetçilerinin 10 milyon TL ve üzeri tutarındaki takipli kredi dosyalarını incelemesiyle bunların tamamı ortaya çıkıyor. Sayıştay denetçileri, banka yetkililerinin kredi başvurusu yapan şirketleri yeteri kadar incelemediğini, teminatlarının ya bulunmadığı ya da riskine oranla düşük kaldığını tespit edip denetçilere göre bankanın alacaklarının önemli bir kısmının karşılıksız kalacağı raporlarında belirtiliyor. Kredilerin teminat durumlarına bakıldığında ise maddi bir teminat bulunmayan veya riskine oranla düşük kalan çok sayıda takipli müşterinin kefaleti veya gayrimenkul ipoteği, rehin maddi teminat bulunmakla birlikte, bu teminatın tamamının borcunu karşılamaya veya kredilerin birçoğunda yapılan takipte mal varlığının tespit edilemeyen veya tespit edilenler ile birlikte de haciz şerhi bulunan taşınmazlarda bankadan önce çok sayıda takipçinin bulunması sebebiyle banka alacaklarının önemli bir kısmının karşılıksız kalabileceği kredi dosyaları bulunduğunda anlaşılmıştır. Bu açıklamayı Sayıştay yapıyor. Vakıfbank karşılığını alamayacağını bile bile neden talimat -yani hangi anlamdaysa- bunlara krediyi vermeye devam etmiş?
Ayrıca, tahsil edilemeyen firma ve grup kredili alacakları ne kadardır? Bu krediler hangi firma ve şirketlere verilmiştir? Yasal işlem başlatılmış mıdır? İnşaat sektörünü desteklemek amacıyla, özellikle Kolin, Makyol, Cengiz İnşaat firmalarına kullandırılan krediler var mıdır? Bu firmalara verilen kredilerin toplamı ve ayrı ayrı tutarları ne kadardır, yüzde kaçı geri ödenmiştir, yüzde kaçı geri ödenmemiştir? Son üç yılda, şubelerin inşaat işleri kapsamında toplam kaç milyon liralık iş ihalesiz olarak verilmiştir?
Kamuoyunda dile getirilen ve geri ödenmediği ileri sürülen Ziraat Bankasındaki Demirören kredisinin daha ufak çaplı tutarındaki olanının Vakıfbanktan alındığı Sayıştay raporlarına yansımıştır. Yine, Demirören kredisinin akıbeti ne durumdadır? Ne kadarı geri ödenmiştir? Ödeme planıyla ilgili değişiklikler yapılmış mıdır? Risk analizi var mıdır? Raporları kim ya da kimler hazırlamıştır? Raporlar hazırlayanlarla ilgili herhangi bir işlem yapılmış mıdır? Demirören kredisiyle ilgili Vakıfbanka verilen bir referans mektubu var mıdır, varsa kim veya hangi kurum vermiştir?
Vakıfbank Yönetim Kurulunda göreve başlamadan önce bankacılık tecrübesi olmayan arkadaşlarımız var mıdır? Maaşlarla ilgili bir şey söylememe gerek yok, Vakıfbank Yönetim Kurulu üyesi, görevi sürerken başka bir kurumda çalışan arkadaşlar var mıdır?
Son iki sene içerisinde KOBİ'lere verilen kredi oranı ne kadardır? Çiftçilere verilen kredi tutarı ve oranı ne kadardır? Son iki sene içerisinde kaç bireysel ve şirket müşterisi kredi erteleme talebiyle bankaya talepte bulunmuştur? Bu taleplerden yüzde kaçı gerçekleşmiştir? Ertelenen kredi miktarı ne kadardır? Son iki sene içerisinde kaç bireysel, taşıt, konut ve ihtiyaç kredisi başvurusu olmuştur, kaç tanesi reddedilmiştir? Bireysel kredilerin reddedilme oranı ve nedenleri nelerdir? Banka ile vatandaşlar arasında mahkemeye ve icra müdürlüklerine yansımış kaç dava dosyası vardır, bu dosyaların tamamının tutarı nelerdir? Bankaya olan kredi kartı, konut kredisi borçlarını ödeyemediği için banka kaç kişiye haciz işlemi başlatmıştır, uygulanan haciz işlemlerinden elde edilen miktar ne kadardır? Sayıştayın aksi yöndeki uyarısına rağmen, bankanın Yönetim Kurulu üyelerine kârdan pay dağıtılıyor mudur, dağıtılmaya devam ediyor mudur? Son üç sene içerisinde kaç adet kredi kartı başvurusu olmuştur ve onaylanmıştır? Onaylanan kredi kartlarının toplam limitleri ne kadardır? Bankanın kaç tane kiralık aracı bulunmaktadır, bu araçlar kimlerin tahsisine verilmiştir? Model, yıl ve aylık kiralama bedelleri nelerdir? Hangi oto kiralama şirketlerinden kiralanmıştır? Vakıfbank tarafından kiralama araçları başka kurum ve kişilere tahsis edilmiş midir? Bunları yazılı olarak verirseniz teşekkür ederim.