KOMİSYON KONUŞMASI

ATİLA SERTEL (İzmir) - Evet, Sayın Genel Müdür, öncelikle, bu sunumu KİT Komisyonu üyelerinin mail adreslerine gönderirseniz, orada bizim yararlanacağımız çok önemli konular olduğunu ve oradan da bilgi sahibi olmanın yararlı olduğunu düşünüyorum.

Siz bu sunumda bir söz söylediniz; Karadeniz'deki gazı 6 Kasım günü -pazar gününe denk geliyor- herhâlde borulara vereceksiniz diye anladım. Doğru mu?

BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ BURHAN ÖZCAN - Soru-cevapla gidiyorsak söyleyeyim isterseniz.

ATİLA SERTEL (İzmir) - Soru-cevapta değil de... Yani 6 Kasım tarihini zikrettiniz.

BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ BURHAN ÖZCAN - 6 Kasımda boru hattını biz hazır hâle getireceğiz, onu söyledim.

ATİLA SERTEL (İzmir) - 6 Kasım tarihini söyleyince, ben, pazar gününe denk geliyor yani pazar günü acaba bir tören falan mı düzenlenecek diye düşündüm de. Öyleyse tamam, o zaman mesele yok.

Şimdi, burada finansman giderlerinin her yıl devasa büyüdüğünden ve Bedri Bey'in söylediği gibi, gerçekten BOTAŞ'ın zararlarının yükseldiğinden söz ediliyor. 2017 yılında 62 milyonmuş bu zarar, 2018'de 905 milyona çıkıyor; önceki yıla göre yüzde 270 artıyor, sonra 2 milyar 491 bine; 2020 yılında yüzde 33 daha artıyor, 4 milyar 414 milyon 459 bin TL gibi çok ciddi bir boyuta ulaşıyor. Şimdi, tabii, Osmaniye Milletvekilimiz de -konuştu, çıktı ama- söyledi, işte "Doğal gaz sübvanse ediliyor." dedi. O nedenle herhâlde BOTAŞ'ın büyük bir zarara girdiğini ifade etmek istedi. Bu ağır bir finansman sıkıntısı içinde olan kurumun borcunu ödeyemediği, alacaklıların açtığı davalar, yapılandırmalar nedeniyle ciddi bir biçimde faiz ödediği de iddia ediliyor. Ben buna ilişkin sizden bu gerçekleri açıklamanızı istiyorum Komisyona, yazılı olarak da verebilirsiniz, sözlü olarak da olabilir, fark etmez.

2018 yılından günümüze bu dövizdeki olağanüstü yükseliş nedeniyle şirketin hem dolar bazında hem de TL bazındaki zararı ne oldu? Bunu öğrenmek isterim.

Döviz üzerinden alınan yüklü kredilerinin ödenmesinde şirket sıkıntı çekiyor mu? Takibe düşen krediniz var mı? Mevcut kredileri ödemek için çeşitli faiz oranlarından başka borçlanmalara gittiği de ifade ediliyor. BOTAŞ olarak hangi ülkelerden, ne kadar faizle krediler çektiniz? Bunu öğrenmek istiyorum.

Günümüz itibarıyla şirketin döviz ve TL bazında toplam kredi borcu ne oldu? O konuda bilgi rica ediyorum.

Günümüz itibarıyla ödeyemediğiniz borç miktarı, bu yapılandırmalardan dolayı, esas borcunuz haricinde, kurumun kasasından çıkacak para tutarı nedir?

2021 yılında finansman giderleriniz ne kadar oldu?

Şirket, abone ve tüketicilere yönelik doğal gaz satış fiyatlarını belirleme yetkisine sahip. BOTAŞ, Bakanlığın ve Cumhurbaşkanlığının uygun görmesi hâlinde doğal gaz satış fiyatını maliyetin altında da belirleyebiliyor. Bunu da arkadaşlarımız ifade ettiler. Elektrik ve doğal gaz fiyatlarında son iki yılda üst üste yaşanan artışlar Türkiye'yi gerçek anlamda Avrupa'nın zirvesine taşıdı. 2019-2021 yıllarının ilk yarılarını kapsayan iki yıllık dönemde elektrik fiyatları yüzde 47,4, doğal gaz fiyatları da yüzde 42,3 yükseldi. 2022 yılında ise tam bir zam yağmuru başladı. Temel bir hak olan ısınma hakkı yapılan bu zamlarla tamamen lükse dönüştü. Vatandaş ne yazık ki battaniyenin, yorganın altına sığınarak üşümemek için yeni yeni yöntemler bulmaya çalıştı; evin içinde koşturan, ısınmak için birbirlerine battaniye veren emeklilerle karşılaştık. Karadeniz'de doğal gaz bulunduğu müjdesinin verildiği Ağustos 2020 tarihinden bu yana konutlara yapılan zamla birlikte doğal gaz -saydım- toplamda 10 kez zamlandı. Konutlarda kullanılan doğal gaz tarifesine göre -1 Ocak 2021'i baz aldık- Haziran 2021'e kadar her ay yüzde 1'er ve 1 Temmuz 2021 tarihinde ise yüzde 12 oranında zam yapıldı. 2022 yılında 1 Ocak'ta yüzde 25, 1 Nisan'da yüzde 35 ve son olarak da 1 Haziranda yüzde 30 oranında artış yapıldı. Buna göre, müjdenin verildiği Ağustos 2020 yani "Yerli ve millî doğal gaz geliyor." denilen Ağustos 2020 yılından bu yana, konut tarifesinde toplam yüzde 100 oranında zamlanırken faturalar da tam 2'ye katlandı.

Buna göre ben yine sorularımı sorayım, buna açıklık sağlarsanız ve yazılı olarak veya sözlü olarak yanıt verirseniz memnun olurum.

2021 ve 2022 yıllarında alım maliyetlerinin yüzde kaçı oranında ucuza sattınız doğal gazı?

Son beş yılda sizin alım maliyetiniz yüzde kaç arttı, buna karşı siz doğal gaz fiyatlarına yüzde kaç zam yaptınız?

Son beş yılda doğal gaz fiyatlarına yıl bazında yüzde kaç zam yapıldı? Hangi yıl, hangi ay doğal gaza yüzde kaç zam yapıldı?

Vatandaşlarımız doğal gaza gelen zamlardan ciddi şekilde şikâyetçi. Biz, Cumhuriyet Halk Partisi milletvekilleri olarak Türkiye'nin hemen hemen bütün illerine defalarca gidiyoruz ve insanlarla yüz yüze, onların sorunlarını dinliyoruz. En fazla şikâyet gelen durum, bir elektrik; iki, doğal gaz; üç, gıda fiyatlarındaki büyük artışlar. Halkımız artık dayanacak noktada değil.

Siz anlattınız, onu da soracağım... Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş bizi nasıl etkiledi? diye sorum vardı ama 2 kez tekrarladığınızdan, Ukrayna'dan gelen gazın yüzde 30 oranında azaldığını ifade ettiniz. Rusya'dan doğal gaz alımlarını ruble olarak sanıyorum yapıyorsunuz ya da dolar olarak. TürkAkım Projesi'nde Rusya'yla ortağız. Rusya'ya uygulanan ambargolar nedeniyle Türkiye bundan zarar gördü mü, bunu öğrenmek istiyorum.

2020 yılında Yunanistan'a 557 milyon standart metreküp doğal gaz ihraç etmişiz. 2021 yılında Yunanistan veya başka ülkelere doğal gaz ihracatımız ne oldu, onu öğrenmek istiyorum.

Ayrıca, savaş nedeniyle Gazprom şirketi, uluslararası arenada ağır yaptırımlara ve mali kayıplara maruz kaldı. BOTAŞ olarak Gazprom ortaklığıyla Turusgaz ve TürkAkım Gaz Taşıma şirketleri var, bu şirketler de yaptırımlardan etkilendi mi? 2021 yılı kâr oranları ve 2022 yılının ilk beş ayındaki performansları ne oldu, onu öğrenmek istiyorum.

Son sorularım. Sizin taşıt, araç ve kiralama işinde birtakım sıkıntılar vardı, o dönem dile getirmiştim, şimdi bu benzer sıkıntıların devam ettiğini anlıyorum. Şöyle ki 2017'de 89 araç kiralanmış, 13 milyon 895 bin lira ödemişsiniz; 2018'de bu sayı 115'e çıkmış, 12 milyon 41 bin lira ödenmiş. Sayı artmış ama 2018'deki tutar düşmüş. 2019 yılındaki raporda araç sayısı belirtilmemiş fakat araç kiralamaya ödenen tutar bir önceki yıla göre 2 katı artmış, 26 milyon 245 bin liraya yükselmiş. 2021 ve 2022 yılında, araç kiralamasında toplam kaç araç için ödeme yaptınız? Şu anda kiralık araç sayınız kaç? Akaryakıta gelen zamların ardından kiralık araç sayısını düşürdünüz mü? Bu araçların marka ve modellere göre dağılımına ilişkin ve bu araçları kimlerin kullandığına ilişkin bilgi rica ediyorum. Bugün için araç kiralamaya ödenen aylık ve yıllık tutar nedir? Kiralanan araçların yakıtlarının BOTAŞ'a mı, yoksa kiralama şirketine mi ait olduğunu; eğer öyleyse kiralık araçların 2020 ve 2021 yılındaki ve 2022 yılının ilk beş ayındaki yakıt masrafını yani BOTAŞ'ın yakıta ne kadar para harcadığını ve -ödeniyorsa- şoför ücretlerini öğrenmek istiyorum.

Sayın Genel Müdür, BOTAŞ'ın başarısı Türkiye'yi rahatlatacaktır; bu, görünen gerçektir. Bizim sizden ricamız BOTAŞ'ı haksız ve hukuksuzluklara yol açmayacak bir yapı ve anlayış içerisinde yönetmenizdir. Özellikle, bu ödüllendirme sistemindeki duruma değinerek sözlerimi bitirmek istiyorum. Ödüllendirmede, gerçek anlamda ödüllendirecek işçi bulamadıysanız ve BOTAŞ işçilerini ödülden mahrum ettiyseniz, bunun gerekçesini açıklamak zorundasınız. Ödül komitesinin kendi kendini ödüllendirdiği ve sadece üst düzey yöneticilerinin ödüllendirildiği bir ödül anlayışının ne kadar geçerli olduğunu size, bu ödüllendirmeyi yapanların vicdanlarına ve bundan sonraki ödüllendirmelerde bu sözleri nasıl değerlendirip değerlendirmeyeceklerini takdirinize bırakıyorum.

İyi ve güzel günler olsun, her şey Türkiye için olsun. Bu ülke hepimizin, birlikte yaşıyoruz; barış içinde, kardeşlik içinde... BOTAŞ'ın başarılı olmasını canıgönülden, çok isteyen arkadaşlarımızla birlikte, isteyen ve destekleyen bir anlayışı savunacağız ama haksızlıklara ve hukuksuzluklara karşı da sözümüzü söyledik. Kimseye karşı kişisel bir husumet yoktur, bir anlayışa karşı eleştiriler vardır.

Bizi sabırla dinlediğiniz için teşekkür ediyorum. Sözlü vereceğiniz yanıtları bir televizyon programına katılacağım için dinleyemeyeceğim ama tutanaklardan en ince ayrıntılarıyla okuyacağım, yazılı da verirseniz onları da ince ayrıntılarıyla okuyacağım.

Teşekkür ederim.