KOMİSYON KONUŞMASI

KEMAL PEKÖZ (Adana) - Teşekkür ederim Başkan.

Kurum yöneticilerine hoş geldiniz diyorum.

İller Bankası, normalde fonksiyonel bir banka ve Türkiye'nin kalkınması ve yerelde de aynı zamanda gelişmelerin sağlanabilmesi için önemli bir fonksiyona sahip. Ancak, 1999 yılında belediyeleri kısmen almamızla birlikte 37 belediyeyle başladık, 2014'te 102 belediyeye çıktı. Bu dönemlerde İller Bankasını yakından izledim. Ancak, İller Bankasının bugüne kadar hakkaniyetli bir yönetim sergilediğini söylemek maalesef mümkün değil. Biraz önce İller Bankası Müdürünü dinlerken acaba başka bir ülkede mi yaşıyoruz, burada mı yaşıyoruz diye doğrusu tereddüt geçirmedim değil.

2014 yerel seçimleri sonrası halk iradesi yok sayılarak el konulan belediyelerimizde halk adına hizmet yapılması gerekirken, daha önce talep edilen kredilerin hiçbiri sağlanamazken daha sonra kayyum atamalarıyla birlikte çok ciddi kredi borçlandırmaları yapıldı. Bir örnek vermek istiyorum: Yüksekova Belediyesi, Hakkâri'nin Yüksekova ilçesinin belediyesi, İller Bankasından aylık aldığı pay 6 milyon lira. Daha önce 20 milyon liralık bir kredi talebi bir buçuk sene uğraşılmış olmasına rağmen verilemedi ama kayyum atandıktan sonra 600 yüz milyon lira kredi verildi. İller Bankası bu krediyi nasıl verebildi? Bir banka 6 milyon lira geliri olan bir belediyeden bu parayı nasıl tahsil etmeyi düşünüyordu da 100 katı krediyi çok rahat verebildi? Dolayısıyla, burada bir hakkaniyetsizlik olduğu belli.

Biraz önce Celadet Bey'in saydıklarının tamamı bizim belediyelerimizdi ve bunlar kayyum atanan belediyelerdir. Kayyum atanan belediyelerin tamamının 2014'ten sonra 2019'a giderken de son derece büyük ciddi borçlarla karşı karşıya kaldıklarını gördük. İller Bankasından sağlanan kredilerin çoğu zaman özel harcamalara yani işte, odalarını döşetmek gibi, hediye almak gibi, işte, misafir ağırlamak gibi milyonlarca, 200 kişinin, 300 kişinin oturabileceği yerde 700 kişilik yemekler vermek gibi falan, tonlarca işte, kuru yemiş vesaire gibi şeylere harcandığı çok açık olarak meydanda dururken önümüzdeki dönemde bu belediyelerin yeniden alınması hâlinde nasıl bir durumla karşı karşıya kalacaklarını şimdiden doğrusu hesaplamak bile istemiyorum.

Ayrıca, aşağı yukarı 100 belediyeye hibe yapılmış. Bunların 99'u AKP ve MHP belediyeleri, bunun dışındaki belediyelerin aldığı pay yüzde 0,19. Dolayısıyla, burada da çok ciddi bir haksızlık görülüyor. İller Bankasının böyle devam etmesi hâlinde önümüzdeki dönemde ülkenin çok ciddi sorunlarla, yerel yönetimlerin çok ciddi sorunlarla karşı karşıya kalacağını şimdiden söylemek mümkün.

Yine, 22 avukat çalıştırıyorsunuz bünyenizde ve işlemler için de Sayıştay denetim raporlarına göre son derece liyakatli iş yapabilir durumda olmalarına rağmen özel bir hukuk bürosuyla bir anlaşma yapıyorsunuz ve 380 bin lira bu özel hukuk bürosuna para ayırıyorsunuz. Oysaki bünyenizdeki avukatların yıllık baktıkları dosya sayısı 64 adet. 64 adet dosyaya bakabilirken, bunların daha fazlasına da bakma şansı varken özel bir büroyla anlaşma yoluna gitmenizin gerekçesi ve sebebini de öğrenmek istiyorum.

Ayrıca, dernek ve vakıfların isimlerini açıklamamışsınız. Biraz önce soru olarak soruldu, 77 milyon 500 bin lira bağış yapılmış ama bunların isimleri açıklanmamış. "Müftülük" demişsiniz, 412 bin lira bağış yapmışsınız, onun da hangi müftülük olduğunu söylememişsiniz. Bağış yaptığınız bu dernek ve vakıfların da isimlerini öğrenmek istiyorum.

Bundan sonra belediyeler size müracaat ettiklerinde hangi partiye ait olup olmadığını dikkate alarak mı kredi tahsisi yapacaksınız ya da borçlandırma yaparken gelirini hesaplayarak mı yapacaksınız, yoksa hangi partidense, kendinize yakın bulduğunuz ya da iktidara yakın bulduğunuz belediyelere mi o kredileri tahsis edip daha sonra da uzun yıllar almamakla karşı karşıya kalacak mısınız? Şu andaki yapılan hesaplara göre kayyum belediyelerinin çoğu son derece borçlu, onun dışında, normal işleyişi olan belediyelerde de AKP'nin denetiminde olan belediyeler çok yüksek borçlarla karşı karşıya olmakla beraber şu anda da kredi almaya devam edebiliyorlar. Bunu nasıl izah ediyorsunuz, merak ediyorum.

Teşekkür ediyorum.