KOMİSYON KONUŞMASI

KEMAL PEKÖZ (Adana) - Sayın Başkan, kurum temsilcileri; sizleri selamlıyorum.

Bir düzeltmeyle başlamak istiyorum. Sunumunuzda Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü yazılacak yerde "Çay İşletmeleri Genel Müdürülüğü" yazılmış. Orada ki fazladan "ü" aidiyet bildirdiği için müdürün işletmesiymiş gibi anlaşılıyor, onun düzeltilmesini öncelikle rica ediyorum. Uzun seneler düzeltmenlik yaptığım için takılıyorum konuya, beni rahatsız ediyor, onun için.

Değerli arkadaşlar, biraz önce arkadaşlar rakamları söyledikleri için onları tekrarlamak istemiyorum zaman almamak için. 2017 yılına kadar kâr eden bir işletme 2017 yılında fona devredildikten sonra zarar etmeye başlıyor. Son dönemlerdeki kredi bakiyeleri şöyle: 2016'da 1,3 milyar, 2017'de 1,5 milyar, 2018'de 2,1 milyar, 2019'da 3,5 milyar, 2020'de ise 4,2 milyar. Sayıştay, kredi borcu 4,2 milyar TL'ye ulaşan kurumun 2020 yılında kullandığı banka kredilerine ilişkin tespitlerde bulunuyor ve bu rapora göre 2020 yılında toplam 10,8 milyar TL banka kredisi kullanan ÇAYKUR, 10,1 milyar TL geri ödeme yapıyor. Kurum 2020 yılında kullandığı banka kredileri nedeniyle 322 milyon lira faiz ödemesi yapmış. Kredilerin yüksekliği ayrı bir konu. Çay stoklarının gereksiz yere depolarda bekletilmesinin fazla kredi kullanıma sebep olduğu tespitinde bulunulmuştur.

2020 yılı sonu itibarıyla ÇAYKUR'un depolarında 3 milyar 314 milyon TL'lik 131 bin 753 ton mamul stok bulunmaktadır. ÇAYKUR'un son üç yılda gerçekleştirdiği stok miktarları her gün biraz daha artmakta, bu da ciddi zararlara neden olmakta ve ÇAYKUR'un her yıl daha fazla zarar etmesine ve faiz ödemesine sebep olmaktadır.

En son, yapılan ithalatta yüzde 18'lik bir artış, ihracatta ise yüzde 20'lik bir artış olmuş. Bu ithalatın özellikle fermente çaylardan, yeşil ve siyah fermente çaydan oluştuğu da düşünülürse önümüzdeki dönem bu borcun, bu yükün daha da ağırlaşması söz konusudur. O nedenle de 2017'den sonraki durumun kötüleşmesi ve stoklarda çok fazla çay bulunuyor olması... Yani neredeyse şu andaki bir yıllık üretim kadar stoklarda çay var; biraz önce onunla ilgili sorunlar da ayrıca dile getirildiği için getirmek istemiyorum. Bununla ilgili nasıl bir çalışma yapmayı düşünüyorsunuz ve zarar etmeyip tekrar kâr edebilir duruma gelmesini, en azından başa baş gelmesini nasıl sağlamayı düşünüyorsunuz? Bunu bir öğrenmek istiyorum.

Şimdilik bu kadar, geneli üzerine daha sonra söyleyeceklerim var.

Teşekkür ediyorum.