DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Çok konu var, o yüzden biraz önceki konuya birkaç ilave daha yapacağım.

Şimdi, YAL ve YAT'ı biraz önce açıkladım: Yük alma ve yük atma. Şimdi, yük atması için yani TEİAŞ'ın bir elektrik santraline "Yük at." talimatı verebilmesi için ne olması gerekli? Santralin çalışıyor olması gerekli, çalışacak ki o yükü atsın.

Sayıştay Raporu'ndan okuyorum: "2019 yılı TEİAŞ Piyasa Yönetim Sistemi (TPYS) verileri üzerinde yapılan incelemelerde doğal gaz ve termik santrallerden 37 dengeleme birimi güç santralinin dengeleme güç piyasasından 1.687 adet YAT -yani "Yük at."- ve artı, kesinleşmiş günlük üretim programı talimatı aldıkları ancak OSOS sayaç verileriyle yapılan incelemelerde bu santrallerin talimattan önce de fiziken fiilî olarak çalışmadıkları hâlde mevzuat ve PYS yazılımındaki eksikliklerden yararlanarak talimat aldıkları tespit edilmiştir. TEİAŞ olarak "Yük at." diye talimat veriyorsunuz, santraller zaten çalışmıyor ki fiilî olarak yük atabilsin ve yazılımdaki açık nedeniyle de fiilen para alıyorlar TEİAŞ'tan; Sayıştayın tespiti. Böyle bir iş olur mu?

Diğer taraftan, gerek OSOS gerekse de diğer, bu yazılımlarla ilgili konularda atılan adımlar da... Yani OSOS 2021 yılında devreye giriyor, öncesi yok yani biz 2019, 2020'yi konuşuyoruz, burada bir kamu zararı var mesela 2019, 2020'yle ilgili, OSOS onu çözmüş değil yani o dönem için, daha sonra devreye giriyor. Bu "TPYS" dediğimiz yani "TEİAŞ Piyasa Yönetim Sistemi" de 2018 yılından itibaren girmiş yani 2018 yılından önce nelerin olduğu da ayrıca meçhul ve aynı zamanda diyor ki Sayıştay Raporu: "TEİAŞ 2018 yılında 20,9 milyon TL alacaklı iken 2019 yılında 654 milyon lira borçlu duruma düşmüştür." Yani personel eliyle, insan eliyle nasıl böyle hatalı talimatlar girilir veya sistemin yazılımsal olarak henüz açıkta kalan kısımları manuel müdahale edilerek nasıl bir noktaya dönüşür, bu raporlardan görüyoruz. Diyor ki: "2018 yılında 13,6 milyon TL tutarında talimat verilirken -(1) kodlu "Yük al." talimatı- 2019 yılında toplam 1,1 milyar lira tutarında (1) kodlu talimat verilmiştir. Herhâlde bilimsel açıdan bundan daha kötüsünü yapmak mümkün olmazdı, öyle söyleyeyim. Bütün sistemi baştan aşağı.... Eğer "Biz bu talimatları verdik ve doğru olanı yaptık." diyorsanız Türkiye'deki bütün TEİAŞ sistemini baştan aşağı yeniden gözden geçirmek zorundayız. Burada bu şekilde bir "Yük al." "Yük at." talimat dengesi olamaz ancak 2018-2019 yılında Türkiye'nin yarısına bir göktaşı düşmüş olmalı ki bütün sistemin altyapısı çökecek, santrallere böyle "Yük al." "Yük at." denilecek... Kaldı ki Sayıştay Raporu'na göre de zaten fiilen çalışmayan santrallere "Yük at." talimatı veriliyor; bu da gerçekten çok acı.

Buyurun Başkanım.