DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Şimdi, TEİAŞ'ın verdiği bir teşvik var, ne teşviki? Kapasite mekanizması teşviki. Nedir teşvikin içeriği? Teşvikin içeriği şu: Bu "Yük al." "Yük at." talimatları doğrultusunda sizin santrallere ödediğiniz tutar, diğer taraftan da santrallere emre amade elektrik üretimi için hazırda tuttukları kısım için ödenen tutarlar yani üretilmemiş elektrik için ödenen tutar. Yani vatandaşımız Türkiye'de hem elektrik faturasını ödüyor, aynı zamanda da santrallerin henüz üretmediği ama emre amade tuttuğu ünitelerindeki elektrik payı için de yine TEİAŞ'ın ödediği tutarın kendi ödediği vergilerin üzerine binmesi dolayısıyla bir de onu ödüyor. Yani nereden hatırlıyoruz bunu? Yap-işlet-devret modeliyle. Ama ne tarzda? AK PARTİ tarzı yap-işlet-devret modeliyle yapılan; köprü, tünel, otoyollarda hem geçen araçlar için hem de geçmeyen araçlar için vatandaşların para ödemesi gibi.

Şimdi, burada, elimde veriler var. Bakınız, Türkiye'de, henüz üretilmemiş ama emre amade tutulan santraller için ödenen kapasite mekanizması teşvik tutarları: Yıl 2018, bu santrallere ödenen toplam tutar 1 milyar 407 milyon lira; yıl 2019, 2 milyar lira; yıl 2020, 2 milyar 200 milyon lira; üretilmemiş elektrik için ödenen tutar. 2021 yılını da siz söylersiniz, bunu da soruyorum.

Diğer taraftan, bu "Yük al." "Yük at."larla ilgili olarak verdiğiniz talimatlar ve kabaran fatura nedeniyle de ödediğiniz tutarlar bu rakamların üzerine eklendiğinde Sayıştayın 2020 Yılı Raporu'nda deniliyor ki: "Elektrik Piyasası Kapasite Mekanizması Yönetmeliği kapsamında, kapasite ödemelerine esas bütçe için son dört yılda toplam 8,2 milyar lira tutarında bütçe belirlenmiştir." 8,2 milyar lira kime ödeniyor? Bu şirketlere ödeniyor. Ne ad altında? "Kapasite kullanım mekanizması teşviki" adı altında. İnanılmaz. İşte bu tutarlar ödendiği için, bu enerji piyasası doğru yönetilmediği için vatandaşımızın ödediği elektrik faturaları işte böyle kabararak devam ediyor.

Şimdi, önümüzde TEİAŞ'ın bir özelleştirme süreci olacak ve TEİAŞ, Millî Yük Tevzi işletmesini kendinde tutup yani işin beyin kısmını kendinde tutup kalan bölgeleri özelleştirecek, plan bu. Yani Türkiye'deki belli başlı bazı şirketler hem elektrik üretimine girdiler hem elektrik dağıtımında varlar hem perakendesinde varlar, şimdi de elektrik iletiminde yer alacaklar. Bu teşvikleri alan şirketler, bu teşviklerle birlikte TEİAŞ'ın özelleştirdiği bölgeleri tekrar dönüp satın alacaklar veya işletme hakkını alacaklar ve TEİAŞ da bu "Yük al." ve "Yük at." talimatlarındaki yüzde 8 binin üzerindeki maliyet artışını yapan bir kurum olarak bütün bu süreci yönetecek, Millî Yük Tevzi işletmesini yönetecek. Vallaha, ben söyleyeyim, TEİAŞ böyle yönetirse değil TEİAŞ'ın batması, devleti batırır. Yüzde 8 binin üzerinde; nedir, yani böyle dehşet verici bir "Yük al." talimatıyla oluşturulan zarar gerçekten inanılmaz.

Evet, diğer konularla ilgili de aslında söyleyeceğim çok şey var. Maalesef, ben KİT Alt Komisyon toplantısına coronavirüse yakalandığım için katılamamıştım. O nedenle sorular biraz birikti, sizden yanıtları detaylı bir şekilde vermenizi istiyorum.

Bu ikaz küreleriyle ilgili olarak; yine, bir bulguda rakamları veriliyor ama önce bulguyu bulmam lazım.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Bekliyoruz, bekliyoruz.

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Süre sınırı yok mu Başkanım?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Yok, aramada süreyi kesiyoruz, konuşurken...

AHMET KAYA (Trabzon) - Deniz Yavuzyılmaz'a özel bir şey var.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Tabii, mesleği gereği Sayın Yavuzyılmaz...

AHMET KAYA (Trabzon) - Yeni baba olmuş, onun da heyecanı var.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Onu toplantıyı açarken söyledim, tebrik ettik.

AHMET KAYA (Trabzon) - O heyecandan bulamayabilir.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Evet, neyse. Ya, hayır, o kadar çok konu var ki bulamadık.

Evet, ben...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Bekleyebilirim, bekleyebilirim.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Başka konuşacak arkadaş varsa, ona da...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - O zaman bir daha, ikinci defa söz vermiyoruz, biliyorsunuz.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Öyle mi?

BEDRİ YAŞAR (Samsun) - Geneli üzerinde konuşursun.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Yok, genele geçtim zaten.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yok, geneldeyiz zaten.

Evet, tamamlayalım madem. Ben önce şunu söyleyeyim Başkanım: 2020 yılı raporunda, çalışanlar için çok kritik, önemli bir bulgu vardı. Burada, 2017 MYD/6 referanslı sözleşme kapsamında alınan 650 adet, 36 kilovolt kesicinin, can ve mal emniyeti ile enerji arz güvenliği açısından risk teşkil ettiği ve bu riski oluşturmaması için işletmede olan bu kesicilerin ivedi bir şekilde demonte edilerek sistemden çıkarılmalarını öneri olarak Sayıştay belirtmişti. Bu doğrultuda bir adım attınız mı? Sizden onun bilgisini almak istiyorum.

Çalışmalarınızda başarılar diliyorum.