DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Geneli üzerinde konuşmayı beklemeden, Zafer Havalimanı konusu açılmışken bir iki kıyaslama yapmakta fayda var yani biz "Zafer Havalimanı'nda büyük bir hata yapıldı." derken aslında ne demek istiyoruz, bunu bir anlatmak gerekiyor. Anlatmak için de Zafer Havalimanı'yla ilgili verilen garantilere ve bunların gerçekleşme oranlarına hep birlikte bir bakalım.

Güncelden geriye doğru gidelim. 2022 yılının ilk beş ayında Zafer Havalimanı'nda garanti edilen toplam yolcu sayısı 549.055, gerçekleşen yolcu sayısı sadece 7.513, hata payı -ben kibar bir ifadeyle "hata payı" diyorum buna- yüzde 98,63 ve şirkete bu beş aylık süre için yapılması gereken ödeme tutarı 2 milyon 877 bin 514 avro. Şimdi, 2022 yılı tablosu bu. 2021 yılına gelelim; 2021 yılında Zafer Havalimanı'nda garanti edilen toplam yolcu sayısı 1 milyon 317 bin 733, gerçekleşen yolcu sayısı sadece 11.131, hata payı yüzde 99, şirkete yapılan ödeme tutarı 6 milyon 938 bin 748 avro. 2020 yılında durum farklı mıydı, onu görelim; garanti edilen yolcu sayısı 1 milyon 279 bin 352, gerçekleşen yolcu sayısı 7.429, hata payı yüzde 99, uçmayan yolcular nedeniyle şirkete yapılan ödeme tutarı 6 milyon 738 bin 310 avro. Ben bunu Genel Kurulda söylediğimde, 2020 yılı verilerini verdiğimde AK PARTİ'li milletvekili arkadaşlar itiraz ediyorlardı "Vay, efendim, 2020 yılında coronavirüs var; havalimanlarına uçak mı indi, uçak mı kalktı? Zafer Havalimanı'yla ilgili verileri veriyorsun ama demagoji yapıyorsun." diye. O nedenle, biz coronavirüs öncesine de bakalım. 2019 yılında garanti edilen yolcu sayısı 1 milyon 236 bin 89, gerçekleşen yolcu sayısı 39.609, hata payı yüzde 97, şirkete uçmayan yolcularla ilgili ödenen tutar 6 milyon 370 bin 440 avro. 2018 yılında hata payı yüzde 96, 2017 yılında hata payı yüzde 96, 2016 yılında hata payı yüzde 96, 2015'te hata payı yüzde 96, 2014'te hata payı yüzde 96; 2013 yılı AK PARTİ'nin en başarılı olduğu yıl, hata payı yüzde 95 ve havalimanının faaliyete geçtiği 2012 yılı hata payı yüzde 98. Şimdi, şirketin açıkladığı toplam yatırım bedeli 50 milyon avro. Bugüne kadar şirkete ödenen toplam tutar -son 2022 yılının ilk beş ayını dâhil ederek söylüyorum- 55 milyon 132 bin avro tutarında.

Şimdi, KİT Komisyonuna sunduğunuz dosyada Tokat Havalimanı'nın yolcu kapasitesi 2 milyon, yıllık 2 milyon yolcu kapasitesi var. Zafer Havalimanı'nın da yıllık yolcu kapasitesi 2 milyon yani birbirinden çok farklı 2 havalimanı değil. Tokat Havalimanı'nı Devlet Hava Meydanları İşletmesi kendi bütçesiyle yaptı. Proje tutarı 541 milyon lira; bugünkü kurla dönersek 29 milyon 530 bin avro yani yaklaşık 30 milyon avro Devlet Hava Meydanları İşletmesine maliyeti. Ve Tokat Havalimanı'ndan hiçbir yolcu uçmasa dahi herhangi bir yolcu garantisi verilmediği için burada oluşabilecek kamu zararı bu Tokat Havalimanı için gerçekleşen proje tutarı, artı, işletme maliyeti birlikte değerlendirilir ve tutar ortaya çıkar. Ancak Zafer Havalimanı'na baktığımız zaman hiç de ışık vermediğini görüyoruz. Yani 2012 yılından 2022 yılının ilk beş ayına kadar ortalama hata payı yüzde 97 ve bu ortalama hata payıyla devam ederse havalimanının kamuya devredileceği 2044 yılına kadar ilgili görevli şirkete ödenecek toplam garanti tutarı tek bir uçak inmese de, tek bir uçak kalkmasa da, hiçbir yolcusu bulunmasa da 208 milyon avro; dehşet verici bir durum. Böyle, bununla karşı karşıyayız.

Şimdi, bazı alınan kararlar var, onun da açıklanması gerekli. Şimdi, ben baktığım zaman Zafer Havalimanı niye böyle diye, o dönemin ilgili kurum yetkilileri, mühendisleri, siyasi otorite, müteahhit firma bunların tümü bir araya geldiğinde ortaya tek bir sonuç çıkıyor, en iyi niyetli bakış açısıyla ortaya çıkan sonuç şu: Büyük bir öngörüsüzlük. Şimdi, siz zaten... Kütahya-Afyon-Uşak'ın nüfusu 1 milyon 600 bin yaklaşık. Nüfusun artış oranı bölgede binde 7, bakın, artış oranı binde 7 yani bu şekilde baktığınızda, nüfusa göre endekslediğimizde garanti edilen yolcu sayılarının tutturulması için ya, herhâlde üç yüz yıl falan geçmesi gerekli. Yani dolayısıyla, nüfus ve havalimanının kapasitesi ve inşa edildiği yere bakıldığında büyük bir uyumsuzluk görülüyor. Yani bu 3 şehir için bir havalimanı yapın ama 3 şehre de olabilecek en uzak mesafede olsun desem, şu anki havalimanının yeri tercih edilir. 3 şehre ortalaması en uzak nokta tercih edilmiş durumda. Aynı zamanda, bu gibi bir yatırım yapılacaksa önümüzdeki yani yatırımın yapılmaya karar verildiği tarihten onu takip eden yirmi yıl, otuz yıl, elli yıl içinde bu bölgedeki demir yolu, kara yolu gibi yatırımlarla bunun entegre planının yapılması gerekli. Yani öyle bir yol yaparsınız ki havalimanını kullanmak istemez vatandaş, bütün bu projeler o nedenle bir bakanlık altında yapılıyor, hangisi? Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. Yani Türkiye'deki kara yollarını Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı yapıyor da Zafer Havalimanı'nı Millî Eğitim Bakanlığı yapmış değil, aynı bakanlık yapacak. Böyle bir durum var, burada büyük bir öngörüsüzlük, büyük bir hata, büyük bir kamu zararı var, tabii ki, bunun da hesabının verilmesi gerekiyor. Zafer Havalimanı'yla ilgili olarak suç duyurusunda bulunduk, sürecin de takibini yapıyoruz.

Şimdi, diğer taraftan, bir karar alındı, dendi ki: "Eskişehir Hasan Polatkan Havalimanı'ndaki dış hat uçuşları Zafer Havalimanı'na kaydırılsın." Böyle bir konu...

Şimdi, benim anlamadığım ve sürekli olarak bizim Zafer Havalimanı'nı tekrar etmemize sebep olan bir konu var; o da şu: Geçmişte yapılan hatalar acaba hâlâ aynı anlayışla devam ettiriliyor mu, bu hataların arkasında mı duruluyor, yoksa bu hatalardan dersler çıkarıldı mı? Şimdi bakıyorum ben; Eskişehir Havalimanı'nda 2021 yılında toplam giden yolcu sayısı 49.493. Bakın, Eskişehir Hasan Polatkan Havalimanı'ndan giden yolcu sayısı 49.493. Zafer Havalimanı'nda 2021 yılında garanti verilen giden yolcu sayısı karşılığında havalimanını kullanan yolcu sayısı sadece 11.131 yani 2021 yılının simülasyonunu yaptığımızda eğer Eskişehir Hasan Polatkan Havalimanı'ndaki giden yolcu sayıları yani o havalimanından yapılacak uçuşlar Zafer Havalimanı'ndan yapılmış olsaydı toplam 60.624 yolcu Zafer Havalimanı'ndan uçmuş olacaktı. Verilen garanti sayısı ne kadar Zafer Havalimanı'ndan 2021 yılı için? 1 milyon 317 bin 733 yani 2021 yılının simülasyonunu yaptığınızda Zafer Havalimanı'nın ve Hasan Polatkan Havalimanı'nın giden yolcularını birleştirdiğinizde hata payı %95,4 oluyor ancak yani bu, Zafer Havalimanı'ndaki kara deliği kapatmaya yetmiyor ve peki, neye neden oluyor? Eskişehir Hasan Polatkan Havalimanı'nın da Zafer Havalimanı kara deliğinin içine çekilmesine neden oluyor. Değil sadece Eskişehir'deki havalimanı, Isparta'daki havalimanını da alıp yine Zafer Havalimanı'na kaydırsanız, bölgedekilerin tümünü kaydırsanız hiçbir şekilde bu sorunun çözümü olmuyor. O nedenle, bu konuda ortaya çıkan büyük bir kamu zararı var. Bu kamu zararıyla ilgili olarak da hatanın nerede olduğunu bir an önce tespit edip Devlet Hava Meydanlarının bu konuyla ilgili, yetkililerle ilgili suç duyurusunda bulunmasını bekliyoruz. "Tokat Havalimanı gibi bir havalimanı yaptım ben. Evet, işte ama ne yapalım, yolcusu da yok; olsun, devletin bu tip havalimanlarını da yapması lazım." denilen bir örnek değil Zafer Havalimanı. Tokat Havalimanı yapıyorsunuz, 30 milyon avro ödüyorsunuz; Zafer Havalimanı'na 208 milyon avro ödemiş olacaksınız. Acı tarafı da neredeyse hiç yolcusu yok, uçağı yok; böyle bir durum var.

Diğer taraftan, ihale sürecinin de iyi incelenmesi gerekiyor; neden iyi incelenmesi gerekiyor? Önce, 2009 yılında yatırım programına alınıyor Zafer Havalimanı.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, toparlayalım.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Toparlıyorum.

Daha sonra yap-işlet-devret modeli kapsamıyla yapılmasına karar veriliyor ve 20 Ocak 2010 tarihinde yapılan ihaleye hiçbir firma katılmıyor. Şimdi, burada şu soruyu sormak zorundayız: Yani bu kadar ballı börekli bir ihaleye, bu kadar ballı börekli, 50 milyon avro koyacak, hiç yolcusu olmasa da 208 milyon avroyu alacak; böyle ballı börekli ihaleye niye hiçbir firma girmez? Şimdi, burada kocaman bir soru işareti var. İhale iptal ediliyor. Daha sonra proje üzerinde revizeler yapılıyor, acaba neler bu revizeler; size bunu soruyorum: Hangi revizeler yapıldı ikinci kez ihaleye çıkarken? Ve 18 Mayıs 2010 tarihinde tekrar Zafer Havalimanı ihaleye çıkıyor. İhalenin esası nedir, amacı? Bir rekabet sağlansın, ona göre fiyat avantajı oluşsundur ama tek bir firma giriyor, IC İçtaş firması giriyor ve ihaleyi alıyor, kazanıyor. Ya, şimdi, bunun adı ihale değil bir kere, tek bir firma girdi, bunun adı ihale değil aslında ve firma böyle ballı börekli bir şekilde işi alıyor.

SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Ama her şeyi yanlış ya. Sabredemiyor, her şeyi yanlış olan bir şey.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Karaman, Sayın Genel Müdürümüze söz verdiğimizde...

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Süleyman Karaman'a ben isterse bütün şirketlerin, istediği şirketlerin...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, karşılıklı konuşmayalım. Sayın Genel Müdürümüze söz verdiğimizde konuşacak zaten, yanıtlayacak.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Laf attığı için mecburen cevabını veriyorum.

Kamu İhale Kanunu'na göre kaçını pazarlık usulüyle, kaçını belli isteklilerin davet edilmesiyle, kaçını açık ihale usulüyle aldığını söylerim, onun üstüne söyleyecek bir kelimeniz kalmaz. Dolayısıyla burada ya Türkiye'deki...

SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Ya kardeşim, açık ihaleye çıkıyorsa 1 firma da girer, 10 firma da girer.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bu ihalenin yöntemini belirleyenlerin, ihale sürecini götürenlerin o nedenle zaten haklarında suç duyurusunda bulunulması gerekiyor Devlet Hava Meydanları işletmesi tarafından; ben de o yüzden söylüyorum.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Peki, Sayın Yavuzyılmaz...

SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Her şey için suç duyurusunda...

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, isterseniz Sayın Süleyman Karaman, Zafer Havalimanı'ndaki zararı siz cebinizden ödeyin, ben de susayım. Kamunun kaynağı kardeşim ya, böyle şey olur mu ya!

SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Biraz önce Aksaray Milletvekili buradayken size de anlattı, Aksaray'a havaalanı yaptırmamak için uğraşıyorsunuz.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya ben kendi sözlerimden mesulüm.

SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Aksaray'a havaalanı sizin sayenizde...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Karaman, lütfen.

Sayın Yavuzyılmaz...

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Niye üzerinize alınıyorsunuz ya?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, konuşmanız bitti mi?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Araya, söze girmeseydi bitecekti.

Dolayısıyla, siz bu hatanın tekrar etmemesiyle ilgili olarak var olan bu yanlışlıkta sorumluluğu, payı olan kişilerle ilgili kurum olarak, kuruma uğrattıkları zararla ilgili suç duyurusunda bulunmanız, firmayı da bir masada karşınıza alıp bir an önce, 208 milyon avroya ulaşmadan, bu kamu zararını ortadan kaldıracak adımları atmanız gerekiyor. Bu, Eskişehir Hasan Polatkan Havalimanı'ndaki uçuşların kaydırılmasıyla zararı ortadan kaldıracak bir planın çalışmayacağı birkaç simülasyon yaparak zaten ortaya çıkıyor.

Teşekkür ediyorum.