DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Evet, ben biraz önce bahsettiğim bu T26 Tüneli'yle ilgili olan konuda sorularıma devam edeceğim ama yine bir özet geçmek gerekirse; Devlet Demiryollarının Ankara-İstanbul Demir Yolu 2. Kesim Projesi'nin 2006 yılında 2 Çinli şirket, Cengiz İnşaat ve IC İçtaşla 610 milyon dolar bedelle imzalandığını, yedi yüz otuz günlük işin yapım süresinin bin dokuz yüz yirmi iki gün uzatıldığını, aynı zamanda Bakanlar Kurulundan çıkarılan ek ödenek tutarı olan 244 milyon dolarla birlikte projenin revize bedelinin 854 milyon dolara ulaştığını, şirkete 847 milyon dolar ödeme yapıldığını ancak işin bitirilmesi şartıyla yüzde 40'ı oranında Bakanlar Kurulundan verilen ek ödeneğin gereğinin yerine getirilmeyerek iş eksiltme yapıldığı ve proje kapsamındaki işlerden 200 milyon dolar tutarındaki kısmının çıkarıldığını Teftiş Kurulu Başkanlığı raporuyla biraz önce ifade ettim. Teftiş Kurulu bu süre uzatımına esas olan konuların bir kısmının yüklenici kusurundan kaynaklandığını belirtiyor. Örnek olarak da tünel imalatlarının yavaş ilerlemesi ve TBM makinesinin T26 Tüneli içinde kalması nedeniyle işin ilerlememesini de gerekçelerden biri olarak gösteriyor ve bu doğrultuda da büyük bir kamu zararı ortaya çıktığını ifade ediyor.

Yine, Teftiş Kurulu Başkanlığı raporuna göre, DT-35 Tüneli'nin sözleşme keşif tutarı 2 milyon 195 bin 553 dolar, şirkete ödenen toplam tutar 57 milyon 795 bin 414 dolar; aradaki fark 26 kat. DT-36 Tüneli sözleşme keşif tutarı 10 milyon 227 bin 654 dolar, şirkete ödenen tutar 88 milyon 944 bin 826 dolar; fark 78 milyon 717 bin 171 dolar. T26 Tüneli'nin 1.020 metrelik kısmında sözleşme keşif tutarı 9 milyon 990 bin 757 dolar, şirkete ödenen tutar 30 milyon 605 bin 953 dolar; aradaki fark 20 milyon 615 bin 196 dolar ve Teftiş Kurulu raporu diyor ki: "Yedi yüz otuz gün olan işin yapım süresinin bin dokuz yüz yirmi iki gün süre uzatımı verilmesinin dikkat çekici olduğunu, müfettişlikçe bahse konu tablo üzerinde yapılan incelemede proje kapsamında yapımından vazgeçilen, yapımına ihtiyaç duyulmayan veya proje kapsamından çıkarılarak daha sonra yaptırılması düşünülen imalat toplamının 200 milyon 142 bin 539 dolar olduğu ve bu durumla ilgili oluşan farkların ilgili birimlerce açıklanmadığı." ifade ediliyor ve tünellerdeki maliyet artışlarıyla ilgili olarak da bunlara benzer olarak birçok iş kaleminde artışların olduğu ancak bu artışların gerekçelerinin ilgili birimlerce açıklanmadığı, dolayısıyla verilen cevapların da yeterli olmadığı Teftiş Kurulu raporuyla belirtiliyor. Ha, ne oluyor sonra? Sonra tabii bunu hazırlayan Teftiş Kurulundaki görevliler teker teker tenzilirütbe ve Teftiş Kurulundan hepsi uzaklaştırılıyor.

Şimdi, ben, burada tünel içinde sıkışıp kalan T26 Tüneli'ndeki TBM makinesiyle ilgili çarpık durumu sizinle paylaşmak istiyorum: Öncelikle bu cihazın tercihini yapan "Bu cihazla birlikte tüneli açacağım." diyen ihaleyi alan şirket, yanlış makineyi getiren ihaleyi alan şirket ve TBM cihazını bir şekilde ucunu işlemez hâle getirip yere gömüyor ve daha sonra da tünel inşaatı yarım kalıyor, baypas hattı kurularak ilave bir masraf, sürüş güvenliği ve konfor açısından sıkıntılı, hızını oldukça düşüren bir durum oluşuyor.

Şimdi, bu doğrultuda ben, tekrar hızlı bir şekilde size soruyorum: Sözleşme sonuna kadar yapılan ancak kullanılamayacak durumda olan 1.020 metre tünel imalatları için 30 milyon 605 bin 953 dolar ödenmiş midir? TBM makinesinin uyumlu hâle getirilmesi için tünel girişinde 296,90 metrelik kesimde geçici olarak yapılan genişleme ve enjeksiyon imalatlarına idare tarafından ne kadar bedel ödenmiştir? Yapımcı firmanın T26 Tüneli'nde kullandığı TBM makinesinin zemin koşullarıyla örtüşmemesi ve yanlış makine verildiği gerekçesiyle makine üreticisi olan Herrenknecht firmasının açmış olduğu davayı kazanarak ICC Case No: 20148/EMT Zürih tahkim kararıyla yanlış makine seçimi nedeniyle tünelde oluşan hasarlara karşılık olarak toplamda üretici firmadan 23 milyon avro parayı geri aldığı ve hatalı, kusurlu yaptığı 1.020 metreye karşılık olarak idareden de 30 milyon dolar para aldığı doğru mudur? Bu bilgiler ışığında, bugüne kadar açılamayan T26 Tüneli'ndeki tüm sorunların tamamen makine ve yüklenici hatasından kaynaklandığı, yüklenicinin TBM makinesi üreticisi firmaya kendi açtığı ve kazandığı davayla netleştiği hâlde yüklenici firmaya herhangi bir yaptırım uygulanmış mıdır? 14/2/2017 tarihinde pazarlık usulü 21/B yöntemiyle yani sadece belli 3 veya 5 şirketin davet edildiği, diğer şirketlerin açık ihale usulünde olduğu gibi ihaleye katılamadığı, bu adrese teslim yöntemle 792 milyon 869 bin 80 lira bedel üzerinden ilk ihaleden kalan yaklaşık 5 bin metre tünelin açılması işi ikmal sözleşmesiyle tekrar, 2'nci kez aynı yükleniciye, Cengiz ve İçtaşa neden verilmiştir?

İlk sözleşmeyle, yapmış olduğu hatalı imalatlar ve kullandığı yanlış TBM makinesi nedeniyle ve tünel delme işlemleri sırasında aşırı kazı yapılması nedeniyle zeminde oluşan deformasyon ve bozulmaların sebep olduğu 3 adet göçük bölgeleri ile TBM makinesinin kalmış olduğu yaklaşık 298 metrelik kesimde tünel üstünün güçlendirilmesi zorunluluğu doğmuş mudur? Yüklenicinin nam ve hesabına yaptırılması gereken söz konusu güçlendirme imalatları için 7 adet yeni fiyat yapılmış mıdır? Yüklenici hatası nedeniyle oluşan 3 adet göçük bölgeleri ile TBM makinesinin kalmış olduğu yaklaşık 298 metrelik kesimde tünel üssünün güçlendirilmesi imalatlarına ikmal sözleşmesi kapsamında, fiyat farkı dâhil bugüne kadar yaklaşık 90 milyon TL ödenmiş midir?

T26 tünelinin, ilk projeye göre 12,5 metre olan tünel iç çapı 11,5 metreye düşürülmüş müdür? Tünel iç çapı 11,5 metreye düşürülen T26 tünelinin tünel içi serbest alan değeri, tünel içinde izin verilen maksimum hız ile izin verilen maksimum basınç değişimi açısından incelenmiş midir, uygun bulunmakta mıdır?

T26 tünelinin 11,5 metreye düşürülen iç çapı -büyük kesit 12 metrekare alanlı- tren çalıştırılmaya uygun mudur? T26 tünelinin 2006 yılından bugüne kadar açılamaması sebebiyle Devlet Demiryollarının prestij kaybı, seyrüsefer konforu ve süresi nedeniyle oluşan zarar, işletmesel her türlü zararıyla kamu zararı hesaplanmış mıdır? Bu kamu zararı ne kadardır?

Teşekkür ediyorum.