| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Toplu Konut İdaresi Başkanlığının (TOKİ) 2019 ve 2020 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 28 .06.2022 |
ATİLA SERTEL (İzmir) - Sayın Başkan, şimdi, Ömer Bulut İller Bankasında mühendis olarak başladığı yaşamını 2005'te TOKİ'de uzman olarak sürdürüyor, sonra ağır ağır Uygulama Başkanı oluyor, sonra Teknik İşler Daire Başkanı, sonra Başkan Yardımcısı, sonra Başkan Vekili ve TOKİ Başkanı oluyor. Bu, önemsediğimiz bir konu çünkü bir kurumun içerisinden adım adım liyakatle gelen insanlar o kurumda son derece başarılı olurlar. Yani alttan başlayarak üste adım adım yükselenler, kurumun en altta ne yaptığını, alttaki insanın da psikolojisini, davranış biçimini ve o noktada nasıl davrandığını, ne yaptığını bilir. Tepeden inme gelinen noktalarda başarı çok sağlanamaz. Ömer Bey de geçmiş dönemlerde TOKİ başkanlarıyla da çalıştı, bakanlarla da çalıştı, birçok bakanla çalıştı, Erdoğan Bayraktar'la da çalıştı; uzun yıllardır kurumda, o nedenle TOKİ'nin başarısında Ömer Bey'in katkısının büyük olduğuna ben inanıyorum.
Ama benim gördüğüm şu: Trabzon Oflular kurumda en etkin yerlerde. Yani, acaba başka kentlerden -bu inşaattan anlamıyorlar mı- pek çıkmıyor mu yani bu TOKİ içerisinde niye üst kademelerde çok yoklar, onu anlamıyorum. Daha önce TOKİ'nin...
ORHAN SÜMER (Adana) - Tüm genel müdürlüklerinde ya Trabzon ya Rize zaten, başka yok ki.
ATİLA SERTEL (İzmir) - TOKİ'nin iç bünyesindeki Trabzonlu, Ofluları geçen Sayıştay denetlemesinde eleştirince bir kısmı Vakıf İnşaat Restorasyona gitmişler, orada da varlar. Bu, benim dikkatimi çekiyor yani Trabzonluların başarısı. Ahmet Kaya da herhâlde Trabzonlu olduğu için memnun oluyordur.
AHMET KAYA (Trabzon) - Biz iftihar ediyoruz hemşehrilerimizin başarılarıyla.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Şimdi, burada, arsa ve arazi satışlarından 2014 yılında 2,7 milyar lira, 2015 yılında 393,9 milyon lira, 2016 yılında 1,3 milyar lira, 2017 yılında 5,5 milyar lira, 2018 yılında 2,4 milyar lira, 2019 yılında 7,5 milyar lira, 2020 yılında 2,1 milyar lira gelir elde edilmiş. Şimdi, 2021 yılında arsa ve satışlardan ne kadar gelir elde ettiğinizi merak ediyorum, 2022 yılındaki beklentinizi soruyorum.
Yıl yıl belirtmek kaydıyla TOKİ'nin kuruluşundan bu yana kaç adet arsa, arazi satışını gerçekleştirdiniz, bunlar hangi illerde ve kaç bin metrekare alana tekabül eden araziler, satılan arazilerin toplam büyüklüğü nedir, bu satışlardan ne kadar gelir elde ettiniz; bunları öğrenmek istiyorum.
TOKİ'nin tüm illeri kapsayan 100 Bin Sosyal Konut Projesi vardı. Yani 2021 yılının sonuna kadar vatandaşlarımız için 100 bin konut üretileceği açıklanmıştı. İçinde bulunduğumuz süreçte ev kiralarının da aşırı derecede artması ve vatandaşların gerçekten barınma ihtiyacının en yüksek noktada olduğu bir dönemde önemli, hayati bir projeydi 100 bin konut. Ben bu projenin son durumunu merak ediyorum. Bu dar gelirli vatandaşlarımız için 100 Bin Sosyal Konut Projesi açıklandığı günden bu yana hangi ilde ne kadar konut ürettiniz, döküm olarak bize verirseniz ondan çok memnun olacağım çünkü biz de bilelim ki TOKİ hangi ilde ne kadar konut yaptı? Acaba bazı illerde yapılmamasının nedeni olarak baktığımızda, o gerekçeleri de sormak için böyle bir dokümantasyonu istiyorum. Dar gelirli vatandaşlarımıza yaptığınız konutların da en düşük maliyetle verdiğiniz ve en yüksek maliyetle verdiğiniz dairelerin fiyatlarını öğrenmek istiyorum. Onun da hangi illerde olduğunu, en düşüklerin hangi illerde, en yükseklerin hangi illerde olduğunu öğrenmek istiyorum.
TOKİ sosyal konutlar yapsa dahi alım gücü iyice düştü, bunu biliyorum ve bu nedenle, TOKİ'nin belki sosyal konut yapıp ucuz kiraya verme projesi de gündeme getirilebilir mi? Bunu bir öneri olarak getireyim.
Acaba, yani, yoksul ve alt gelir gruplarından hiç konut sahibi olamayacak derecede düşük ücrete sahip insanların barınma ihtiyacını gidermek için TOKİ'nin böyle bir projesi olabilir mi?
Ve bunu özellikle soruyorum: Son iki yılda dar-orta gelir gruplarının çökmesinin yani ekonomik anlamda büyük sıkıntıya düşmesinin konutların geriye dönük ödemelerinde güçlüklere de yol açtığının farkındayız. Bu anlamda, ben, takibe düşmüş olan ödemeler var mı, yok mu; varsa bu yıllar itibarıyla -2022, 2021 ve 2022 yıllarında- ne kadar oldu, onları öğrenmek istiyorum. Yani vatandaş "TOKİ'den ucuz ev alacağım." derken takibe düşüp evi elinden giden oldu mu, onu merak ediyorum.
Sunumunuzda -ne yazık ki şimdi havaalanı olarak kullanılamaz hâle gelecek ama- Atatürk Havalimanı'mızın 5 milyon metrekarelik bir millet bahçesine dönüştürüleceğini ve çok önemli bir alan olacağını, çok önemli bir değerlendirme yapacağınızı söylediniz. Burada, acaba, havalimanına TOKİ olarak "millet bahçesi planlaması" adı altında yeni binalar yapılacak mı, yapılmayacak mı, onu merak ediyorum. 5 milyon metrekarelik millet bahçesinin toplam maliyeti ne olacak, öyle bir fizibilite çalışmanız var mı? Bu projenin maliyetini TOKİ mi karşılayacak, hazine mi karşılayacak? Ben muhtemelen hazinenin karşılayacağını, TOKİ'nin bu inşaat işini sürdüreceğini zannediyorum ya da size yükleyecekler, bilmiyorum.
Türkiye genelinde bahsettiğiniz 218 millet bahçesinin toplam maliyeti ne oldu? Bu millet bahçeleri hangi kentlerde, hangi bölgelerde, hangi alanlarda ve kaçar dönüm alanlarda, kaçar bin metrekare alanlarda yer alıyor? Bunu en azından bize bir doküman olarak verirseniz memnun olurum.
Ayrıca, bu projeleri TOKİ kendi mühendisleriyle ve kendi gücüyle mi yönetiyor yoksa yüklenicilerle mi yapıyor? Yani millet bahçesi projelerini üstlenen yüklenici firmalar hangileri, onları merak ediyorum.
Eskişehir'deki Atatürk Stadı'nın yerine yapılan millet bahçesinin içerisinde yapılanma oldu; yapılar, binalar oldu; o binaların içerisinde bazı müstecirler oluştu. O müstecirlere kiralama TOKİ tarafından mı yapıldı yoksa başka bir kurum mı yapıyor? Bu işleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız mı yürütüyor? Bunları öğrenmek istiyorum.
Çalışmalarınızda başarılar diliyorum. Sağlık içinde ve güzellik içinde olun. İnşallah önümüzdeki yıllarda çok daha iyi hizmetler üreten ve halkın, gelir durumu düşük olan insanlarımızın barınabileceği konutların yapıldığı dönem olsun.
Ayrıca, bitirirken şunu söyleyeyim: Bayraklı ve bölgede yaşayan insanların durumlarını size anlattım; özellikle, emekli olan kesimin güçlük içerisinde olduğunu anlattım. Bu konuda TOKİ'nin sadece yıkım olan ve ağır hasarlı binalar için değil, orta hasarlı ve binasını yenilemek isteyen insanlar için de katkı sağlaması gerektiği noktasında düşüncemi sunuyorum.
Kolaylıklar diliyorum.