ATİLA SERTEL (İzmir) - Sayın Genel Müdür, hoş geldiniz.

Şimdi burada Sayıştayın "Millî Piyangonun sanal kumarla mücadele etkinliğinin artırılması amacıyla..." diye başladığı ve çok uzun yıllardır üzerinde durduğu bu bulguyu tekrar konuşuyoruz, alt komisyon toplantısında da konuştuk. Burada tabii, sadece ben Millî Piyango İdaresinin yetkililerini yani Genel Müdürünü, yöneticilerini suçlamak istemiyorum çünkü siz ne kadar uğraşırsanız uğraşın bu yasa dışı kumarı önleme noktasında başarılı olamazsınız ve olamayacaksınız, bu anlaşılıyor çünkü... Burada Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan kimse var mı bilmiyorum. Var mı?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Var, var; var Sayın Sertel.

ATİLA SERTEL (İzmir) - Şimdi, geçmiş yıllarda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna bu konunun nasıl önlenemediğini, nasıl çalışma yürütüldüğünü, bu konuda nasıl bir yöntem ve yol izlediğini sorduğumuzda bize tatmin edici bir yanıt ne yazık ki veremediler ve şimdi de veremeyecekler çünkü siz de söylüyorsunuz ki Türkiye'de 18-50 yaş grubunda 5 milyon kişiyle Türkiye'de toplam -sizin tahmininize göre- 150 milyar TL bahis oynuyor, bu büyük bir kumar. Tabii, burada sadece 18-50 yaş grubu değil -Sayın Deniz Yavuzyılmaz'ın söylediği gibi- internet üzerinden çocuklara yönelik kumar oynatan siteler âdeta Türkiye'de cirit atıyor. Türkiye'de geçmiş dönemde kollu makineler vardı, fiilen para kazandığınız, şıkır şıkır seslerinin duyulduğu kumar makineleri vardı ve devlet bu kumar oynatımını yasakladı. Başka ülkelerde var yani örneğin, bizim "yavru vatan" dediğimiz Kıbrıs'ta kumarhaneler açık, Avrupa'da birçok ülkede kumar oynamaya giden insanlar var ama Türkiye'de asıl sıkıntı şu: Siz yanıtınızda söylüyorsunuz, dünyada 500 milyar dolar civarında bir rakamdan bahsediyorsunuz yani bütçe çok büyük bir bütçe, 500 milyar dolarlık bir bütçe; tabii ki Türkiye'ye de sirayet ediyorlar. Öneriye verdiğiniz cevapta 2019 yılında 6.612 adet, 2020 yılında ise 9.024 adet, 2021 yılında 25.320 adet yasa dışı bahis ve kumar sitesinin engellendiğini belirtmişsiniz. Rakamlardan anlaşıldığı gibi çocuklarımız için de büyük tehlike arz eden bu yasa dışı bahis ve kumar siteleri her yıl giderek artıyor çünkü engellenen sayısı arttığına göre diğer kumar siteleri de artıyor. Bu rakamlar, engellenenler ancak belki bu engellenenlerin 2 katı, 3 katı, faaliyette olan yasa dışı kumar oynatan siteler var. Siz tespit ediyorsunuz, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna bildiriyorsunuz, onlar belli prosedürlerden sonra engelliyorlar. Bazılarını engelliyorlar, bazıları tekrar açılıyor başka bir kodla, başka bir yol üzerinden tekrar çoğalıyorlar; pıtrak gibi çoğalıyorlar.

Şimdi, burada yasa dışı bahis ve kumar sitelerini engellemek için kurumunuzda kaç kişiyi istihdam ediyorsunuz yani bunu takip eden insan sayısı kaç? Bu siteleri takip eden ve bildiren ekip yalnızca bu işle mi meşgul yoksa başka mevcut işlerinin yanında bu işimi yapıyor?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - En son 3'tü.

ATİLA SERTEL (İzmir) - Biliyorum ben rakamı ama belki çoğaltmışlardır; evet, 3 olduğunu biliyorum.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuyla kendi bünyenizde geniş bir ekip kurmayı düşünüyor musunuz? Bu konuda gerçekten Türkiye Cumhuriyeti devletinin çok ciddi bir mücadele yürütmesi gerektiğine inananlardanım çünkü Türkiye'de pek çok ailenin, pek çok yuvanın kumar yüzünden dağıldığını biliyorum. 2022 yılının ilk altı ayında, altı ayda kaç adet siteye erişim engeli getirildi onu öğrenmek istiyorum, haziran çünkü sonuna geldik.

Ayrıca, İzmir'de, Bornova'da kahvehanede otururken bir bakıyorum elinde böyle kâğıtlar, gazeteler, at yarışı oynayan insanlar ve yan taraftaki at yarışı büfesinde atların koşmasını kahveden, internet üzerinden, telefondan takip edenler; öte yandan, Kazı Kazancı Aziz gelir, üstünde tavuk, yumurtlayan tavuk, işte, bilmem, öten horoz neyse bir sürü kartlar, elinde 10 lira, 20 lira gibi rakamlar taşıyan kartları kazıyarak para bulma çabası içinde olan insanlar... Yani Türkiye'de sayısal olarak belki giderek artan bir şans oyunu zengini olma isteğinde olan insanlar, ekonomik sıkıntılarını aşmak isteyen insanlar çoğalıyor olabilir ama bir gerçek var, ben tabii o gerçeğin altını da çizmek isterim. Burada bize verdiğiniz yanıtlarda siz kendiniz söylüyorsunuz, işte bu 2020 yılında düşen rakamları söylüyorsunuz. Evet, burada, mesela Sayısal Loto'da 2017 yılında 655 milyon 174 bin, 2018 yılında 862 milyon 431 bin, 2019 yılında 940 milyon 498 bin iken 2020 yılında Sayısal Loto'daki gelir 477 milyon 649 bin liraya düşmüş. Bugün, Varlık Fonunun bu konuda 2021 ve 2022'yi vermesi lazım. Yine, Şans Topu'nda 330, 350, 314'ken 178'e düşmesi 2020'de; On Numara'da 263, 305, 319'ken 207'ye düşmesi; Süper Loto'da 781, 754, 649'dan tam yarı yarıya 306 milyona düşmesi ve klasik Millî Piyango'da 804 milyon 836 bin 807 2019'da; 2020'de 130 milyon 749 bine düşmesi; bütün bunlar belki de bize gösteriyor ki şans oyunlarında bir, güven azalması -siz reddediyorsunuz bunu- iki, şans oyunlarında güven azalmasının yanı sıra internet üzerinden oynanan kumara paranın kayması gibi bir durum söz konusu olabilir çünkü 2021 ve 2022 rakamlarını bilmediğimiz için bunu tam değerlendirmeye alamıyoruz. Eğer o rakamları da Varlık Fonundan alıp bize bildirirseniz bu konuda görüşlerimiz daha net ve bizim için de daha aydınlatıcı olabilir. Burada asıl sorun yasa dışı kumarla mücadeledir. Bu konuda ne yazık ki bizim çok başarılı olamadığımız gerçeği var ki Türkiye'deki insanlarımızın 150 milyar liralık bir yasa dışı bahisle karşı karşıya olduğunun itirafını -itiraf demeyeyim- rakamını sizden aldığımız gerekçesiyle bu konuda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan yetkili arkadaşın da yanıt vermesini istiyorum.

Teşekkür ederim.