ATİLA SERTEL (İzmir) - Sayın Genel Müdür, Yönetim Kurulu Üyeleri, bankanın çok kıymetli personeli, Genel Müdür Yardımcıları, daire başkanları; hoş geldiniz. Sayın KİT Komisyonu üyeleri, milletvekili arkadaşlarım, Sayıştayın çok kıymetli temsilcileri ve diğer kurumlardan gelen çok değerli bürokratlar; herkese iyi günler, hayırlı sabahlar diliyorum.

Bu konuda, benim söyleyeceklerim "Bankanın 2017 yılı öncesine ait hesabına aktardığı..." diye başlayan bulguya ilişkindir. Bizlere sunulan sunuş konuşmasının büyük bölümünde tarıma verdiğiniz destekten bahsettiniz; çok güzel, öyle de olmalı zaten. Ziraat Bankasının kuruluş amacından biri de tarım kesiminin desteklenmesi ama öyle olmadığını görüyoruz çünkü Ziraat Bankasının kuruluş amacı çiftçiyi, dolayısıyla tarımı desteklemek olmasına rağmen yeterince desteklediğinizi düşünmüyorum, veriler onu gösteriyor. Verdiğiniz bilgiler içinde, krediler içerisinde kurumsal krediler 1'inci sırada yer alıyor. 2'nci sırada tarımsal kredilerin yer almasını isterdim ama kurumsal krediler 1'inci sırada, bireysel krediler 2'nci sırada yer alıyor. Son sırada ise tarımsal krediler yer alıyor.

ZİRAAT BANKASI GENEL MÜDÜRÜ ALPASLAN ÇAKAR - Yanlış anlaşılma var, düzeltebilir miyim Sayın Başkanım?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Sertel sözünü bitirdikten sonra söz vereceğim Sayın Genel Müdür.

ATİLA SERTEL (İzmir) - 2020 yılında 339 milyar kurumsal kredi vermişsiniz, 174,5 milyar bireysel kredi kullandırmışsınız, tarımsal krediniz ise yalnızca 87,2 milyar TL'de kalmış ve bu tablo uzunca bir süredir değişmiyor yani tarımsal krediler 3'üncü sırada yer alıyor. Sizin kredi verirken onca zorluk ve bürokrasi çıkarmanıza rağmen yani ipotekler, işte mal varlığı gibi birtakım şeyler çıkarmanıza rağmen, çiftçi yine de adından dolayı, Ziraat'ten dolayı Ziraat Bankasına geliyor çünkü birçok sektörde olduğu gibi, çiftçiler artan girdi maliyetleri karşısında krediye başvurmak zorunda. Krediyi alıyor fakat kuraklık, sel, don gibi istenmeyen felaketler neticesinde yeterli ürünü alamadığı zaman çektiği kredileri ödemekte de zorlanıyor. Ben bu anlamda tarımsal kredilerde takibe düşme oranlarını sormak istiyorum. Size bazı sorular yönelteceğim. Sorduğum sorular "bankacılık sırrı" diye geçiştirilebilir ama geçiştirilmemesini rica ediyorum çünkü soracağım sorularda isim, firma, adres, kişi, bunları sormayacağım çünkü bankacılık sırlarında isimden, firmadan falan söz edilmez, tamam, kabul ediyorum ama sayısal olarak, oran olarak ben yanıtlamanızı istiyorum.

Çiftçilere kredi verirken genelde ipotek istiyorsunuz, çoğu çiftçi de kredi çekebilmek için tarlasını ipotek etmek zorunda kalıyor. Bu doğrultuda, bankanızın elindeki ipotekli tarlaların toplam büyüklüğünü öğrenmek istiyorum. Çünkü çiftçi eğer sizden 50 bin liralık kredi çekmeye gelse bile, traktörü eğer 2015 modelin altındaysa siz onun tarlasını mutlaka ipotek altına alıyorsunuz ya da evini ipotek altına alıyorsunuz. Kredisini ödeyemediği için bankanın haciz işlemi başlattığı, haczettiği tarla ve traktör sayısı kaçtır? Haczettiğiniz tarlaların toplam büyüklüğü nedir? Bunu istiyorum. Son üç yılda bankanız tarafından haczedildikten sonra satışa çıkarılan ve satılan tarla sayısı, büyüklüğü ve traktör adedi nedir? Hangi illerde bunlar yoğunlaşmıştır? Bunları istiyorum. Yine 2021 yılı içerisinde borcunu ödeyemediği için yakın izlemeye alınan, takibe düşen çiftçi sayısı kaçtır? Günümüz itibarıyla malları haczedilen çiftçi sayısı kaçtır? Bunun dökümünü rica ediyorum. Yani kentler itibarıyla rakamsal dökümlerini, isim ve adres istemeden rakamsal dökümünü bize vermenizi rica ediyorum. 2021 yılında kullandırdığınız kurumsal, bireysel, tarımsal kredilerin toplam rakamını istiyorum çünkü yine orada aynı oranın devam ettiğini düşünüyorum yani 2021 yılında da 2022'de de kurumsal kredilerin başta geldiğini, 2'nci sırada bireysel kredilerin, 3'üncü sırada ancak çiftçi kredilerinin geldiğini düşünüyorum. Eğer bu tersine döndüyse, yanılıyorsam bankanız beni düzeltmiş olur.

Yine bankanızın elinde alacaklarınız nedeniyle 2020 yılı sonu itibarıyla -benim bildiğim ve benim takibim sonucunda- 4.831 adet gayrimenkul vardı. 2021 yılında bu rakam kaç oldu? 4.831 rakamı ne kadar arttı? Bunu merak ediyorum. Günümüz itibarıyla alacaklarınız nedeniyle elinizde bulunan gayrimenkul sayısı kaça ulaştı? Onu merak ediyorum.

Bir de sunumunuzda bankanın büyüdüğünden ve işte TL olarak varlığını 2'ye katladığından söz ettiniz. Ne yazık ki üzülerek şunu belirtmek istiyorum: Dolar ve euro karşısında Türk lirasının erimesinin getirdiği hacimsel bir büyüklük olabilir TL'yle ama Türk lirasının değer kaybından dolayı elinizdeki para miktarının çoğalmasını bankanın büyümesi olarak değerlendirmenizi doğru bulmadığımı ifade etmek istiyorum. O tarihteki dolar ve euro bazında siz bankadaki paranın ne kadar döndüğüne bakarsanız yarın öbür gün katrilyonlarca lira para döndürebilirsiniz ama alım gücü olmayan bir paranın banka içerisinde dönmesinin bankanın büyüklüğünü ifade etmeyeceğini sözlerime eklemek istiyorum.

Beni dinlediğiniz için teşekkür ediyorum.