KOMİSYON KONUŞMASI

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Genel Müdür, değerli Yönetim Kurulu üyeleri, bürokratlar, Sayıştayın kıymetli temsilcileri, milletvekili arkadaşlarım; Komisyona hepiniz hoş geldiniz.

İlk gündeme getirmek istediğim bulgu, kiralanan taşıt araçlarının Banka dışındaki kuruluşlara tahsis edilmesi uygulaması. Çok usulsüz, çok net, çok açık; Bankanın bir paravan olarak kullanılarak kamu kurum ve kuruluşlardaki bürokratlara lüks makam aracı temin edilmesinin sağlandığını ifade ediyor. Bakın ne diyor bulgu? Bulgu diyor ki: "Ziraat Bankasının kiraladığı araçlardan 2019 yılında 85'i, 2020 yılında da 91'i banka dışındaki kurum ve kuruluşlara tahsis edilmiştir." Yani Ziraat Bankası kiralıyor, aslında 237 sayılı Taşıt Kanunu'na tabi olup da belirli üst donanım özelliklerine sahip olan araçları, makam araçlarını temin edemeyecek durumda olan kurumlara arka kapıdan bu araçları tahsis ettiğini ifade ediyor ve diyor ki: "Mülkiyeti Bankaya ait hizmet araçlarından 20'si de banka dışındaki kurum ve kuruluşların kullanımına verilmiştir." Yani sadece kiraladıklarını bu kamu kurum ve kuruluşlarına aktarmıyor, vermiyor; aynı zamanda kendisine ait olan araçları da yine tahsis ediyor. Sayıştay diyor ki: "Yapılan incelemede kiralanan taşıt araçlarının çoğunluğunun silindir hacminin 1.600 cc'nin üzerinde olduğu..." Ya, şimdi ne yapmak istiyorsunuz? 1.600 cc'nin üzerindeki araçları hepimiz biliyoruz, bunlar lüks araçlar. Neden lüks araç temin edip Ziraat Bankasının dışındaki kamu kurum kuruluşlarına tahsis ediyorsunuz? Bunun yanıtını istiyorum. Yani "Bu uygulamayı şu anda yapıyoruz, yapmıyoruz." yanıtınızı değil, bunu niye yaptığınızı açıklamanızı istiyorum. Bunun hesabını bu Komisyonda vermeniz gerekiyor. "Silindir hacmi 1.600 cc'den yüksek olarak kiralanan 69 aracın 38 adedinin Banka dışına tahsis edildiği..."

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Yavuzyılmaz, kesiyorum ama kusura bakmayın. Yani "Sorunun yanıtını istiyorum." demek başka, "Hesabını verin." demek farklı bir şey. Lütfen... Ya, bu konuda daha önceden de uyardık, lütfen üslubunuza dikkat edin.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Silindir hacmi...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Yani şimdi, bakın "Sorunun yanıtını istiyorum." demek farklı bir şey, "Hesabını verin." "Vereceksiniz." demek farklı bir şey. Lütfen... Rica ediyorum...

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bitti mi?

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Bitti, devam edin.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Peki.

Silindir hacmi 1.600 cc'den yüksek olan araçların bir kısmının da aylık kirasının KDV hariç 45 bin lira olduğunu, aylık 45 bin TL'ye kiralanan araçlardan birinin Banka tarafından kullanılırken birinin de Banka dışına tahsis edildiğini Sayıştay tespit ediyor. Bu aracın kime, hangi kurum, kuruluşa, hangi makama tahsis edildiğinin bilgisini sizden istiyorum. Banka dışına tahsis edilen kiralık 91 aracın bir aylık kira yükünün KDV hariç toplam 489 bin lira olduğu raporda yazıyor. Bu, 2020 yılı itibarıyla kurum dışına tahsis edilen, kiralanan araçlarla ilgili yani 2020 yılında ödenen toplam tutar 5 milyon 868 bin Türk lirası artı KDV. Banka dışına tahsis edilen kiralık 91 aracın 45'inin diğer kamu kurum ve kuruluşlarının talebi üzerine tahsis edildiği -talep yazılarını sizden istiyorum, hepsinin- mülkiyeti Bankaya ait olup Banka dışına tahsis edilen 20 adet hizmet taşıt aracından 16 adedinin de silindir hacmi 1.600 cc'nin üzerinde olan araçlar olduğu tespit ediliyor. 20 adet hizmet taşıt aracının 16'sının silindir hacmi 1.600 cc'nin üzerinde olup, mülkiyeti Bankaya ait olup Banka dışına tahsis ettiğiniz... Yani gören de zanneder ki şirketin genel müdürü, yönetim kurulu başkanı, şirketin patronu, kendisine ait bir şirket; oh, araçları kiralıyor, kamu kurum ve kuruluşlarının bürokratlarının altına çekiyor, onlar talep ediyor. Aman ha, şunu demiyor: "Siz, 237 sayılı Taşıt Kanunu'na tabisiniz. Bu, arkadan dolanmalı bir yoldur, bu uygun değildir, makul değildir, ben buna aracılık etmem." demiyor. Diyor ki: "Talep mi ettiniz? Ben araçları size vereyim." Neden? Çünkü Ziraat Bankası Taşıt Kanunu'ndan muaf ve Sayıştay diyor ki...

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Mecliste de Kâtip Üyelerde var.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - 237 sayılı...

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Mecliste de var, herkes 2.000 motorlara biniyor.

ORHAN SARIBAL (Bursa) - Kaldıralım işte, hepsini kaldıralım.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, bakın, Çevre ve Şehircilik eski Bakanlarının danışmanlarına ve bir Çevre ve Şehircilik eski Bakanının eşine dahi lüks makam aracı tahsis ediliyor. Sayıştay raporunda var, beni konuşturmayın.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Konuşuyorsun zaten.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Konuşuyorsun zaten ya.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Türkiye'de 115 bin ile 125 bin arasında makam aracı var. Ya, bu utanılacak bir şey.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Nerede? Ziraat Bankasında mı?

ATİLA SERTEL (İzmir) - Türkiye'de.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ve bu da Ziraat Bankasının da aracılığıyla derinleşiyor, arka yollar üretiliyor.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ama Deniz, Ziraat Bankasının gibi algılanıyor bu; algıyı öyle yapıyorsunuz. Sanki Ziraat Bankasının 115 bin aracı var, öyle değil kardeşim. Ziraat Bankasının kaç aracı varsa onu söyle.

TAMER DAĞLI (Adana) - Verimliliğine göre belli müşterilere bütün özel bankalar da yapar bunu ya. O zaman biz de aldığımız maaş karşılığında hiç promosyon almayalım bankalardan.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Söylüyorum: Senin, Türkiye Büyük Millet Meclisinin tahsis ettiği milletvekili makam aracın var mı?

NEVZAT ŞATIROĞLU (İstanbul) - Hiç kimsenin yok.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Var mı milletvekili olarak? Yok.

NEVZAT ŞATIROĞLU (İstanbul) - Öyle bir usul yok ki.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Demek ki olmayınca olmuyor.

TAMER DAĞLI (Adana) - Ama banka, müşterisinin verimliliğine göre bunu karşılıklı... Kâr-zarar ilişkisidir yani.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Dinleyelim... Dinleyelim...

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bakın, eğer müşterisi bir kamu kurum ve kuruluşuysa onun tabi olduğu bir 237 sayılı Taşıtlar Kanunu var; o, ona tabidir, onun bir anlamı var. Tahsis edilecek makam araçlarının sade olması, motor gücünün belirli bir aralıkta olması gerekiyor çünkü orada bir itibar var, orada sadelikle o itibarın sunulması gerekiyor.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Yalnız "115 bin araç" deyince...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Gündoğdu... Sayın Gündoğdu... Dinleyelim...

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Sayın Başkan, yanlış anlaşılıyor ama.

ATİLA SERTEL (İzmir) - Ya, söz alırsın cevaplarsın. Metin, söz alırsın cevaplarsın.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Siz getirip de...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ben söz vereyim. Sayın Gündoğdu. Söz vereceğim size, söz vereyim.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - Ama Ziraat Bankasının değil, onu düzeltin; sanki Ziraat Bankasınınmış gibi algılanıyor.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bunları süreye ekleyelim lütfen.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Devam edin Sayın Yavuzyılmaz.

ATİLA SERTEL (İzmir) - Bakın, insicamı bozmak için bu taktikleri yapmayın.

METİN GÜNDOĞDU (Ordu) - 80 milyonluk ülkede 115 bin araçtan bahsediyorsunuz.

ATİLA SERTEL (İzmir) - Yapmayın, ayıptır ya.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Devam edin Sayın Yavuzyılmaz.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Herhâlde anlamadınız. İnanın, tekrar etmek isterim ama o kadar süre verilmediği için...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - İşte, süremiz kısıtlı Sayın Yavuzyılmaz, devam edin.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Metin Gündoğdu, ben, size özel olarak bunları isterseniz daha geniş bir zamanda aktarayım.

Arkadaşlar, tekrar, yani maalesef, ifade edeyim de Sayın Metin Bey de anlasın.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Toparlayalım ayrıca Sayın Yavuzyılmaz.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ziraat...

Toparlanamıyor, araya girdiler son dört dakikadır.

Konu şu: Ziraat Bankası, Taşıt Kanunu'ndan muaf. Bunu da kendine kalkan ve gerekçe yapıp da Ziraat Bankasının üzerinden kendine lüks makam aracı tahsis ettiren kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticileri var. Kim söylüyor bunu? Sayıştay söylüyor bunu. Bakın, söylediği şey şu, diyor ki: "237 sayılı Kanun'a tabi olan kuruluşların kanuni sınırlamaları aşmak için, kanuni sınırlamaların üzerinde olan araçları, özelliklerini de belirterek Banka aracılığıyla temin etme yolunu tercih ettikleri tespit edilmiştir." Bu kadar; nokta, bitti. Neyi konuşuyoruz? Türkiye'de eğer devlet kurumlarında, kuruluşlarında 115 bin-125 bin arası toplamında bir makam aracı varsa, ya, bu ülke yönetiminde bu durum itibarıyla büyük bir sorun var demektir, bunu da söylüyorum ve bu makam aracı tahsis edilen kamu kurum, kuruluş yöneticilerine milletvekilleri dâhil değildir. Bu kadar, konu bu. Ziraat Bankasının da buna aracılık etmemesi gerekir.

Şimdi, Sayın Başkanım, müsaade ederseniz geneli üzerindeki kısmı da ben söyleyeyim, geneli üzerinde söz almayayım.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Vereyim tekrar geneli üzerinde söz.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yok, şu anda tamamlayayım.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Gidecek misiniz? Bir yere mi gideceksiniz?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yani buradayım ama şu an için, bir tamamlayayım konuyu.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Bulgulara geçelim, ilk şeyde size söz vereyim Yavuzyılmaz, olur mu? Geneli üzerinde ilk hakkı size vereyim.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Peki.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Tamam vereceğim, size vereceğim.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ben kendi süremde devam ediyorum o zaman.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Peki.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bu kadar bölündüğü için.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sizin konuşmanız bitti mi şu anda Sayın Yavuzyılmaz?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Hayır, hayır bitmedi; böldükleri için normal konuşmamı tamamlayacağım.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - O zaman iki dakika daha konuşma hakkı veriyorum size.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - İki dakika böldüklerini düşünüyorsanız...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Evet, öyle düşünüyorum.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Tekrara sebebiyet vermeleri dâhil olmak üzere...

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - İki dakika daha veriyorum.

Buyurun.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Şimdi, Ziraat Bankası 2020 Yılı Sayıştay Raporu'nda yer alan Demirören grubunun kullandığı kredi... Krediyle ilgili burada konuşuldu, kamuoyunda da zaten konuşulan bir konu. Demirören grubuna 700 milyon dolar şirket satın alma proje kredisi veriliyor; 100 milyon dolar işletme kredisi, sonra bir 150 milyon dolar daha işletme kredisi yani toplam 950 milyon dolarlık bir kredi hacmi oluşturuluyor. Şimdi, buradaki konu şu: Ziraat Bankası, bir kamu bankası mı? Ziraat Bankası, bir kamu bankası. O zaman, verilen bu kredide bir kamu yararı mı var? Yani bu şirket bu krediyi gidip özel bir bankadan kullanabilir miydi? Gitseydi, bu krediyi özel bir bankadan kullansaydı. Ziraat Bankası, bu krediyi kullandırarak ne fayda elde etti? Yani yüksek bir faiz oranıyla verdi de yüksek bir kazanç mı elde etti? Bunu bir fırsata mı dönüştürdü? Ne yaptı Ziraat Bankası? Dolayısıyla, bunun çok mu aciliyeti vardı da bu çok mu lazımdı da Ziraat Bankası gitti, bu krediyi Demirören grubuna verdi? Kocaman soru işareti tam olarak bu noktada. Demirören grubu, eğer böyle bir şirket satın alması yapmak istiyorsa özel bankalardan kullansaydı. Özel bankalardan bulamadığı kredinin bulamama gerekçeleri ortada dururken bir kamu bankası olan Ziraat Bankası, hangi aciliyetle, hangi gereklilikle veya nasıl bir kâr elde edeceğini düşünerek özel bir şirkete bir başka özel şirketi -medya grubuyla ilgili olarak- satın almasıyla ilgili bu krediyi verdi? Ben bunun gerekçesini sizden öğrenmek istiyorum. Yani Ziraat Bankasının bu kredi alışverişinin içinde, bu alışverişten çok kârlı çıkacağını düşündüren analiziniz neydi de bu krediyi o analize göre verdiniz? Bunu öğrenmek istiyorum.

Teşekkür ediyorum.