MUSA PİROĞLU (İstanbul) - Sayın Başkan, teşekkür ediyorum.

Plan ve Bütçe Komisyonumuz hak kayıplarının, özellikle enflasyon ve yoksullaşma nedeniyle hak kayıplarının telafisine dair bir torba yasayı görüşüyor. Bu yasada engellilere dair de 2 tane madde söz konusu. Engelliler bu toplumda yoksulluğun en ağırını yaşayan bir grubu oluşturuyor. 8,5 milyon civarında bir engelli, aileleriyle beraber bunun 20 milyona uzandığı söyleniyor ihtiyar ve yaşlıları da kattığımızda ve bunların çok önemlice bir kısmı aylık gelir açısından korkunç derecede kötü durumda yaşıyor.

Bize, Plan ve Bütçe Komisyonunda sunulan önerilerde 8'inci madde ve 13'üncü maddede maaşları ve evde bakım ücretleri kesilen ve bunların geri talep edilmesi nedeniyle de zora giren engelliler için bu geri talebin kaldırılması gibi bir af söz konusu ama şöyle bir sorun var: Maddelerde engellinin kendi kusuru olmadan rapor çelişkisi ya da kriter değişimi nedeniyle maaşı kesilen insanlardan ya da bakım ücreti kesilen insanlardan söz ediliyor. Engelli bakım maaşı aşağı yukarı 3.800 lira civarında, engellilere ödenen ücretse 850 lira ile 1.285 lira arasında değişiyor. Asgari ücretin 5.500 lira olduğu dönemde bu ücretin kendisinin ne kadar komik durumda olduğu biliniyor ve bunlar kesilmiş durumda. İkincisi, yine aynı maddede "Bu kesilme yapılırken yani maaş bağlanırken, aslında kesilmeye sebep olan maaş bağlanırken engelinin aile geliri hesaplanır ve bu, asgari ücretin üçte 2'si oranında hesaplanır." deniliyor. Şimdi, soru şu: Hem bu maaşı kesiyorsunuz... Değişik kriter değişmeleri nedeniyle 2019'dan bu yana 40 binden fazla insanın maaşı kesildi. Ben kendimden söyleyeyim, ben 4, 5 kere hastaneye gittim her birinde raporum değişti. Rapor kriteri değişiyor ve rapor almakta zorlanıyoruz. Ve sürekli rapor güncellemesi istenerek emekli olmuş insanların emekli maaşları kesildi, bakım ücretleri kesildi, gelip evde kontroller yapılarak "Evde buzdolabı var, çamaşır makinesi var." denilerek insanların evde bakım ücretleri kesildi ve siz bu kriterleri değiştirmek, kesilen maaşları telafi etmek yerine "Maaşı kesilen insanlardan talep edilen parayı affediyoruz." diyerek büyük bir lütufta bulunuyorsunuz. Engellilerin lütfa ihtiyacı yok; engellilerin insanca yaşamak, toplumda eşit insanlar olarak yaşamak için talepleri var; bu taleplerin karşılanması gerekiyor. Biz, bu konuda bütçe döneminde ayrıntılı bir talepler listesi sunacağız bakanlıklar konusunda.

Buraya 2 tane öneriyle geldik.

Birincisi: Bu 2 maddenin değiştirilmesini istiyoruz. Bunu yarın öneri olarak komisyonumuz sunacak. Önerilerimiz şunlar: Engelli bakım maaşı ve aylık giderleri asgari ücret seviyesinde saptanmalıdır. Engelli bakım ve aylığı bağlanırken aile geliri değil, kişinin geliri esas alınmalıdır. Engellilere bakmakla yükümlü olan, bakıma ihtiyaç duyan, sürekli bakıma ihtiyaç duyan, engellilere bakan annelerden ya da babalardan en az birinin sosyal güvenceye alınması ve emeklilik hakkının tanınmasını istiyoruz çünkü bu insanların başka hiçbir geliri yok. Benim tanıdığım insanlar var, otistik çocukları var, bütün hayatı çocuğuna bağlanmış durumda -sabah akşam her şeyi- ve hiçbir işte çalışma koşulu yok, okula gitme koşulu yok, hatta sosyal koşulu yok ve siz onlara sosyal güvence de vermiyorsunuz. Ne yazık ki böyle ağır sorunlarımız var. Bu sorunların bir an önce telafi edilmesi gerekiyor.

İkinci bir nokta şu: Engellilerin ÖTV indirimli araç alma hakkı var. Bunun için bir rapor alınıyor, sürekli alınıyor. Ben, ağır engelli kategorisindeyim, raporumda "sürekli engelli" yazıyor ama ben her araç aldığımda yeni bir sağlık raporu almak zorundayım. Geçen sene aracımı yeniledim, dört ay uğraştım rapor almak için, ben milletvekiliyim, dört ay uğraştım; korkunç bir zorluktu, pandemi dönemiydi. Araç alımında "400 bin lira" diye bir kriter koymuşsunuz. 400 bin liraya engellilerin araç bulma şansı yok. Bugün Engelliler Konfederasyonu bir öneri dağıttı. Biz, bu öneriyi grup önerisi olarak size sunacağız ve talebimiz şudur, en basit cümleyle söyleyeyim: 400 bin lira sınırı değil, 1.600 motor sınırı getirilsin ve ücret sınırı ortadan kaldırılsın; bu, bir ek madde talebidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyoruz.

Son cümlenizi alalım.

MUSA PİROĞLU (İstanbul) - Bitmedi, son cümlemi söyleyeyim.

O yüzden, talebimizi tekrar ediyorum. Bir: 8 ve 13'üncü maddelerin değiştirilmesi, bu konuda önerimizi yarın vereceğiz.

İki: Bu motorlu araç alımındaki önergenin de bir ek talep olarak Komisyonunuzun taleplerine girmesini talep ediyoruz. Ben, bunları Mecliste de savunacağım.

Teşekkür ederim.