HALİL ÖZTÜRK (Kırıkkale) - Teşekkür ederim Değerli Başkanım.

Sayın Başkan, değerli Komisyon üyeleri; özellikle, tütün ve diğer bazı ürünlerin kaçakçılığının önlenmesi konusunda ciddi düzenlemeler getiren 11 maddelik kanun teklifinin görüşmelerine başlamış bulunmaktayız.

Teklifle, tütün ve tütün mamullerine ürün izleme sistemi getirilmesi; yaprak sigara kâğıdı ve sigara filtresi üretmek isteyenler için yıllık 2 milyar adet üretim kapasitesine sahip tesis kurma zorunluluğu getirilmesi; ürün izleme sistemine müdahale edenlere, Tarım ve Orman Bakanından yetki belgesi almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapanlara hapis cezası öngörülmesi; tütün, tütün mamulleri ve alkollü içecekler piyasasında üreticilerden 50 milyon liraya kadar teminat alınması; kesintisiz bir yıl boyunca sinyal alınamayan cep telefonlarının IMEI'lerinin pasife alınması gibi kaçakçılık ve mevzuat dışı uygulamalar hakkında önemli düzenlemeler bulunmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütünün geçtiğimiz mayıs ayında yayınlamış olduğu "Tütün: Gezegenimizi Zehirliyor" raporuna göre tütün ve türevlerinin kullanımından dolayı yılda 8 milyondan fazla insanın öldüğü tespiti yapılmaktadır. Bu ölümlerin de 1,2 milyonunun pasif içicilikten kaynaklandığı yine araştırma neticesinde ortaya çıkan sonuçlardan biridir. Bahsetmiş olduğum rapora göre Türkiye'de tütün kullanan erkeklerin oranı azalırken kadınların ise oranı artmaktadır.

Saygıdeğer Komisyon üyeleri, son yıllarda ülkemizin âdeta kaçak tütün mamulleri cennetine dönüşmesi, günümüzde sayıları yaklaşık 150 bini bulan küçük, büyük esnafımıza da zarar vermektedir. Geçimini bakkal ve büfelerden sağlayan dürüst esnafımızın gelirlerinin büyük kısmı sigara satışlarından gelmektedir. Bu alandaki kaçakçılık mali olarak en fazla bu kesimi etkilemektedir. Diğer taraftan, kaçak tütün ve tütün ürünlerine insan sağlığı açısından baktığımızda bu ürünlerin muhtevasında plastik, iplik, kâğıt, mukavva, küf, böcek ve larvalarıyla çok tehlikeli koku ve katkı maddelerinin bulunduğunu görmekteyiz. Ayrıca, bu tip yasa dışı ürünlerde çok yüksek oranda zifir, nikotin ve karbonmonoksit ile diğer insan sağlığına zarar verici kimyasallar da bulunmaktadır. Ticaret Bakanlığının verilerine göre bu yılın ocak-eylül döneminde 2 milyon 328 bin 323 paket kaçak sigara, 7.515 paket puro, 42 bin paket kaçak tütün yakalanmıştır. Yaklaşık 62 milyon TL'lik maddi bir rakam söz konusudur. Sigara kâğıdını ve filtresini de hesaba kattığımızda 100 milyon TL'lik bir kaçaktan bahsedilmektedir. Belki de bu rakamlar çok daha yüksektir bilemiyoruz, bizim elde ettiğimiz sonuçlar bunlar. Tütün ve tütün mamulleri kaçakçılığı konusunda Emniyet Genel Müdürlüğünün 2021 yılına ait istatistikleri incelendiğinde, 2020 yılına göre olay sayısında yüzde 28'lik, şüpheli sayısında da yüzde 30'luk artış meydana gelmiştir. Rakamlardan da görüleceği üzere, ülkemizde her türlü denetime rağmen kaçakçılığın boyutları önemli boyutlara ulaşmıştır. Tam bu noktada, sigara kaçakçılığının, terör grupları ve illegal yapılanmalarda bulunan örgütler için getirisi yüksek, cazip bir finans kaynağı olduğunu da hatırlatmak isterim. Lübnan'daki Hizbullah terör örgütünün uyuşturucu ve silah kaçakçılığı dışında sigara kaçakçılığından da finans kaynağı sağladığı kamuoyuna yansıyan önemli haberlerden biridir. Bu bakımdan, kaçakçılığın ülkemize verdiği çok boyutlu zararlara engel olabilmek adına yapacağımız mevzuat düzenlemelerini oldukça önemli bulmaktayız.

Saygıdeğer milletvekilleri, ülkemizdeki tütün ve tütün mamullerinin kaçakçılığı yöntemlerine baktığımızda "sırtcılık" olarak tanımlanan ve hayvan sırtlarında getirilen kaçak tütün mamullerinin ülkeye sokulması, piyasada yasal olarak satılan sigaralar ile nargile tütünlerinin taklitlerinin piyasaya arz edilmesi, "doldurulmuş makaron" olarak adlandırılan ürünün piyasaya arz edilmesi, kaçak tütün mamullerinin internet ortamında satışı ve kargo gönderimleri ile ülke içerisinde nakli gibi önemli yöntemler ön plana çıkmaktadır. Ayrıca, 2021 yılındaki tütün mamulleri ve makaron kaçakçılığı olaylarında üzerinde herhangi bir marka uyarıcı işaret ve benzeri etiketler bulunmayan sigaralar ile boş makaronların piyasaya arz edildiği tespit edilmiştir.

Değerli milletvekilleri, gelir düşüklüğü veya yasal ve yasa dışı mallar arasındaki büyük fiyat farkları Türkiye'de yasa dışı ticaretin neden bu kadar yaygın olduğunu anlamamızda yardımcı olsa bile kamunun vergi geliri kaybı, sağlık sorunları ve etik nedenlerle yasa dışı ticaretle mücadelenin daha da güçlü bir şekilde devam edilmesi gerekliliğini gözler önüne sermektedir. Yetkililer bugüne kadar kaçakçılık ve yasa dışı ticareti önlemeye yönelik çok farklı tedbirler almıştır. Yakın zamanda uygulamaya geçirilen bazı örneklere baktığımızda gümrük bölgelerinde x-ray ve kamerayla izleme, karada ve denizde araç, gemi izleme, eğitimli köpek üniteleri gibi tedbirler öne çıksa da ne zaman bir kaçakçılık yöntemi keşfedilip buna karşı önlem alınsa kaçakçıların da yeni bir yöntem geliştirdiği bu alanda görev yapanlar tarafından dile getirilmektedir. Bu bakımdan, yasal mevzuat boşlukları bugün, burada olduğu gibi güncelleştikçe kaçakçılıkla mücadelemiz de güç kazanacak ve devletin bu alanındaki gelir kaybı da azalacaktır.

Kaçakçılık tedbirleriyle ilgili konuşmuşken Milliyetçi Hareket Partisi olarak şu önerilerimizi de dikkate sunmak isteriz: Kaçakçılık suçlarının tamamında hapis cezası alt sınırının bir yılın üzerine çıkarılması, bu hapis cezasının adli para cezasına veya yaptırım çeşitlerine dönüştürülmesini önlemeye katkı sağlayabilecektir.

Yine, adli para cezasının alt sınırının daha caydırıcı seviyelerde belirlenmesi ve üst sınırının artırılması, ödül miktarının artırılması, ihbarcılara yasal güvenlik konulması, ikramiye sisteminin etkin bir şekilde uygulanması, bulunan kaçak ürünün miktarına ve değerine göre cezaların farklılaştırılması, malların ve kazançların müsaderesinin daha etkin ve verimli bir şekilde uygulanması, polis memurlarının, savcıların, hâkimlerin yasa dışı ticari suçlarda uzmanlaştığı bir yapılanmayla özel mahkemelerin kurulması gibi önlemler de kaçakçılıkla mücadelede etkinlik sağlayabilecektir.

Saygıdeğer milletvekilleri, Milliyetçi Hareket Partisi olarak mezkûr kanun teklifini desteklediğimizi, yapıcı ve destekleyici katkılarımızı hem komisyon aşamasında hem de Genel Kurul aşamasında sunacağımızı belirtiyor, tekrar Komisyonu saygıyla selamlıyor, teşekkür ediyorum.