| Komisyon Adı | : | ADALET KOMİSYONU |
| Konu | : | Bursa Milletvekili Osman Mesten ve 66 Milletvekilinin; Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/4672) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 25 .10.2022 |
MAHİR POLAT (İzmir) - Teşekkürler Sayın Başkanım, değerli arkadaşlar; esasen, Türkiye Cumhuriyeti hudutları içerisinde üretilen, ekilen herhangi bir şeyin kaçakçılık konusu yapılması doğru bir şey değil. Bu tütünler Anadolu coğrafyasında üretiliyor, bunları kaçak nitelemek doğru değil, yasa dışı ekim ya da yasa dışı ticaret olarak nitelendirebiliriz. 5607 sayılı Yasa'nın varlık sebebi aslında gümrük kaçağını önlemek ve gümrük kaçağıyla mücadele etmek içindir, ülkede üretilen herhangi bir ürünü bu kapsama, bu yasa kapsamına sokmayı doğru bulmuyorum.
Şimdi, tartıştığımız bu kanunun geliş sebebi belli, kıyılmış tütün ticaretine karşı alınan hapis cezasının bir tık daha düşürülmesi ve insanların yatarlarının olmaması fakat burada yaşayan insanların büyük bir çoğunluğu bu tütünü kullanacaklar, yine bu tütünün ticaretini yapacaklar, bir tık sonra tekrar bu sıkıntılarla karşı karşıya geleceğiz. Tütün neden kaçak yapılır yani yasa dışı ticareti yapılır, yasa dışı para kazanılır? Çünkü bir paket tütünün 4 dalı ticarete konu, 16 dalıysa vergi içine alınan bir şey. Verginin bu kadar yüksek olduğu bir yerde yasa dışı yollara sapmak da gayet mantıklı. Şimdi, bu tütünlerde, kıyılmış tütünlerde vergi kaybından bahsederken aslında çok büyük bir şey yapıyoruz yani kıyasladığımız zaman tütün kartelleri eliyle, marifetiyle kaçırılan verginin devede kulağa kadar bir kısımdan konuşuyoruz; mesela, tütün kartellerinin DİR kapsamında yapmış olduğu tütün ithalatlarında hesaplama yapılırken nem faktörünün, kıyma, tav, nem oranlarının bu hesaplamalara katılmadığı, yer yer yüzde 1'in üstüne çıktığını biliyoruz. Yine, bir tütün kartelinin elindeki FIBEX üretim teknolojisiyle DİR'den yüzde 5,5 gibi bir fire oranından faydalandığı, burada da çok ciddi vergi kayıplarının olduğu defalarca bu devlete şikâyet edilmesine rağmen Ticaret Bakanlığı, Maliye Bakanlığı bunlarla ilgili hiçbir önlem almamış. Adıyaman'da, Diyarbakır'da Malatya'daki köylülerimizin vergi kaçırdığını anlatarak bunların üzerine giden bir yasa yapmaya çalışıyoruz ve aslında tütün kartellerinin işini kolaylaştıracak bir yasa yapılıyor. Bu yasanın 8'inci maddesi 8/A maddesi var mesela, burada 50 milyona kadar bir teminattan bahsediyorsunuz. Tütün ticareti yapan bir işletmenin 50 milyon lira gibi bir teminat verebilmesi söz konusu mu değerli arkadaşlar? Bu da tütün kartellerinin daha da büyümesi... Yerli bir müteşebbisin harekete geçebilmesi için 50 milyon teminatı gözden çıkarması gerekiyor.
BAŞKAN ABDULLAH GÜLER - Orada bir kooperatif ayrımı var yalnız, kooperatifi teşvik ettiğimiz için, kooperatiflerde yok.
MAHİR POLAT (İzmir) - Başkanım, ben kooperatiften bahsetmedim. Şimdi, yeni bir müteşebbisin doğması durumundan bahsediyorum. Mesela, var tanıdıklarımız, yılda 35 ton pipo tütün ticareti yapan arkadaşımızın, yerli bir vatandaşımızın 50 milyon lira teminat verebilmesi hayatın doğal akışına ters dolayısıyla tütün kartellerine burada da avantaj sağlanmış oluyor. Bu yasanın 8/A maddesinde tütün kısmının mutlaka çıkartılması gerekiyor çünkü tütün ibaresi olduğu durumda tütün ticareti yetki belgesine sahip birçok yerli tüccarımız mevcut, bunların haklarının gasbedildiğini görüyoruz.
Yine, bizde tütün Anadolu coğrafyasının önemli ticaret ürünlerinden bir tanesi. Tütünle ilgilenmeye, tütün ticareti, tütün üretimi yapılmaya başlandığı zaman tütün eksperi ve tütün mühendisleri yetiştiren tek ülkeyiz değerli arkadaşlar yani üniversitelerinde mühendis yetiştiren, tek ülke Türkiye Cumhuriyeti. Diğer ülkelere baktığınız zaman, Amerika gibi ülkeler bile sonradan eğiterek tütün eksperleri alıyor. 1997'den bugüne tütün eksperi hiçbir şekilde kamuda görevlendirilmemiş; mesela, gümrükte tütün eksperleri yok, özellikle kaçak kısmında tütün eksperi yok. Tütün eksperi olmayan bir kurum neyin kaçağını tespit edecek? Maliye Bakanlığında Gelir İdaresinde de tütün eksperi yok. Biz öncesinde tekel içerisinde saymışız ve tekeli de bir bakanlık olarak değerlendirmişiz yani Gümrük ve Tekel Bakanlığımız varmış, tekel dediğimiz zaman 4 tane ürün grubu aklımıza geliyormuş; -kaba taslak- bir tanesi kibrit, bir tanesi tuz, bir tanesi alkol, bir tanesi de tütün. Biz bugün bunu bir genel müdürlükten daire başkanlığına kadar indirmişiz ve buradan Türkiye'de tütünün sorunlarını konuşacağımızı söylüyoruz. Zeynel Başkan söyledi Türkiye'nin tütün varlığı, kendine has tütün üretimleri zaten gitmeye başladı. Biz burada eğer bir kanun yapacaksak Türkiye'de tütün çeşitliliğini nasıl artıracağız, Türkiye'nin tütün ticaretini ve dünya tütün ticaretini nasıl etkileyeceğimizi konuşmamız gerekiyor. Yoksa bizim gariban Anadolu insanının kıyılmış tütünlerinden kaçakçı çıkartmamız doğru bir mantık değildir diyorum.
Hepinizi selamlıyorum.