BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Değerli arkadaşlar, usule ilişkin hususlarda müsaade ederseniz görüşlerimi, tutumumu ifade etmek isterim.

Öncelikle, ona geçmeden önce, bu salonu, tabii, tahsis eden Meclis Başkanımıza da teşekkürlerimi sunmak istiyorum. Burayı hazırlayan idari personele de aynı şekilde teşekkür ediyorum.

Pandemi sürecinde bu salonu kullanmaya başladık, iyi de oldu gerçekten. Bütçe sürecine yakışır bir ortamda görüşmelerimizi, müzakerelerimizi yapıyoruz. Pandeminin etkileri belli oranda hâlen devam ediyor ama bundan sonraki süreçte, tabii, gelecek dönemlerde de bu uygulamanın devam ettirilmesinin ben faydalı olacağını da ifade etmek istiyorum.

Bütçe, çok önemli bir süreç. Meclislerin kuruluş ve varlık sebeplerinden bir tanesi. Meclisler temel olarak yasa yapan, düzenleme yapan, idareyi halk adına denetleyen ve bütçe hakkını kullanan kurumlardır. Dolayısıyla çok önemli bir müzakere sürecini başlatacağız, bir ay civarında burada olacağız. Komisyon üyelerimizle, hükûmet yetkilileriyle, bürokratlarla hep birlikte bu süreci sürdüreceğiz. Ben tekrar emeği geçenlere teşekkür ediyorum bu ortam için.

Değerli arkadaşlar, şunu özellikle ifade etmek isterim: Bu, usul tartışmaları yeni değil, her toplantımızda aşağı yukarı benzer teklifler gündeme geliyor. Bunları elbette saygıyla karşılıyorum, eleştirebilirsiniz, farklı teklifler getirebilirsiniz, bu en tabii hakkınız. Ancak şunu belirteyim: Ben yeni bir uygulama yapmıyorum, yıllardır, uzun bir zamandır Meclisimizin, komisyonlarımızın uygulaması neyse, teamülü neyse bunları uyguluyorum. Sizler yeni birtakım uygulamalar teklif ediyorsunuz. Bu, elbette, saygıyla karşıladığım bir teklif ancak benim yaptığım yeni bir uygulama değil, onu özellikle belirtmek isterim. Bu tartışmalar devam eder, yeri geldikçe Komisyon, Meclisimiz takdir eder bunlara ilişkin tutumunu ama ben ana hatları itibarıyla söyleyecek olursam, teamülleri devam ettirmeden yana bir tutum izliyorum.

Şimdi, tek tek eleştirdiğiniz hususlarla ilgili de tutumumu ifade etmek isterim. Bu görüntülü yayın meselesi, basını çağırma, kayıt meselesiyle ilgili öncelikle Komisyonumuza durumu arz etmek isterim. Biliyorsunuz, Komisyon görüşmelerinde herhangi bir gizlilik veya kamuoyundan saklanan bir durum söz konusu değil. Bir defa, tüm komisyon tutanakları Türkiye Büyük Millet Meclisi "web" sitesinden yayınlanmaktadır. Tam tutanak tutuyoruz ve hepsini de Türkiye Büyük Millet Meclisinin "web" sitesinden yayınlıyoruz. Dolayısıyla, kamuoyu buradaki bütün tartışmaları yazılı bir şekilde, tutanağa bağlanmış bir şekilde elde etme ve değerlendirme imkânına sahip.

Diğer yandan, görsel basına belli bir noktada teşekkür ediyoruz ama yazılı basın yine aramızda kalmaya devam ediyor, bu salonda onlara ayrılmış yerler de var. Oralarda arkadaşlarımız, yine yazılı basın olarak bu süreci takip ediyorlar.

Diğer bir husus da şu: Bir iletişim çağındayız, arkadaşlarımızın cep telefonları var, cep telefonlarından kendi konuşmalarını kaydediyorlar ve çeşitli kanallarla, mecralarla kamuoyuyla paylaşma imkânına da sahipler, buna da herhangi bir müdahalemiz olmuyor. Sadece müdahalemiz şu: Komisyonu veya başka bir kişiyi çekme hakkınız yok diyoruz; yaptığımız o. Çünkü herkesin bu anlamda bir kişisel hakkı da söz konusu; bir başkasını çekme, bir başkasının izni olmadan onu çekip yayınlama hakkı takdir edersiniz ki doğru bir uygulama olmaz. Bu çerçevede, baktığımız zaman, tek mesele görsel basının burada olup olmaması meselesi. Bu konuda da tutumumuzu sürdüreceğiz. Bugüne kadar bu Komisyonda ve diğer komisyonlarda, bütün komisyonlarda uygulama bu şekilde, biz de bu uygulamayı devam ettireceğiz; bunu ifade etmek isterim.

Görüntülerin kayıtlara alınması şeklindeki teklife gelecek olursak, buradaki düzen sadece bu bir ay için kuruluyor, biliyorsunuz, bütçe görüşmeleri için. Anlık görüntü aktarımı yapılıyor ekranlara, tartışmaların daha rahat izlenebilmesi açısından anlık görüntü aktarımları yapılıyor. Burada kayıt usulü hiçbir görüşmemizde uygulanan bir yöntem olmamıştır, hiçbir komisyonda bu yöntem kullanılmıyor, görüntülü kayıt yöntemi kullanılmıyor. Ayrıca, burada yapılan hizmet alımında da sisteme bu dâhil edilmemiş durumda. Bu nedenle kayıt tutulamıyor ama bu teklifinizi ileriye dönük olarak tabii, Meclis Başkanlığımız değerlendirebilir, gelecek için farklı uygulamalar söz konusu olabilir.

Sayın üyelerimiz, değerli arkadaşlar; yine sendikaların, STK'lerin bütçe sürecine katılımıyla ilgili de teklifler oldu. İç Tüzük'ün "komisyonlarda yürütmenin temsili ve uzman çağrılması" başlıklı 30'uncu maddesi uyarınca, komisyonlar fikirlerini almak ve görüşlerine başvurmak üzere uzman çağırma yetkisine sahiptir. Nitekim uygulamada kanun tekliflerinin komisyon görüşmelerine ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşları çağrılmaktadır. Plan ve Bütçe Komisyonu olarak sivil toplum katılımının en yüksek olduğu komisyonlardan biri olduğumuzu da ifade etmek isterim. Ancak özel görüşme ve kanunlaşma sürecine tabi olan bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerinin komisyon görüşmelerine sivil toplum kuruluşlarının çağrılması hususunda Anayasa ve İç Tüzük'te emredici bir hüküm bulunmamaktadır. Bununla birlikte, ülkemizde çeşitli alanlarda birçok sivil toplum kuruluşunun faaliyet göstermesi, bütçe gibi çok kapsamlı ve hemen hemen tüm konuların ele alındığı görüşmelere davet edilecek sivil toplum kuruluşlarının belirlenmesi aşamasını takdir edeceğiniz şekilde güçleştirmektedir. Kaldı ki bugüne kadar hiçbir bütçe görüşmesinde STK katılımının olduğu bir örnek söz konusu değildir. Ayrıca şunu da ilave etmek isterim: Sizler, bizler milletin temsilcileriyiz. Buradaki vekillerimiz tabii, bir seçim bölgesinden geliyorlar ama esas itibarıyla tüm milleti temsil ediyorlar. Dolayısıyla gerek tek tek milletvekillerinin gerekse partilerin sivil toplum kuruluşlarıyla, sendikalarla, diğer taraflarla, bütçe süreci içinde, bütçeye hazırlık süreci içinde, çeşitli aşamalarda istişareler yapmasına ve oradaki görüşleri alıp buraya aktarmalarında da hiçbir engel söz konusu değildir. Esas itibarıyla temsil yetkisi bunu da kapsamaktadır. Bu temsil, STK'leri de kurumları da kapsamaktadır. O görüşleri vekillerimizin almaları ve buraya taşımaları her zaman için tabii ki mümkündür.

Değerli milletvekilleri, kesin hesap alt komisyonu kurulmasına dönük bir teklif var, o tabii, Meclisimizin takdirinde olan bir husus, bizim böyle bir tasarrufumuz söz konusu değil. Ancak son gün...

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Alt komisyonda niye bizim tasarrufumuz olmasın?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - İç Tüzük'te böyle bir uygulama yok.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - İç Tüzük'le bir ilgisi yok ki. Komisyonlar var, komisyonlar kurabilir Sayın Başkan.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Tutum olarak da alt komisyon kurulmasına yönelik bir tutumumuz da söz konusu değil.

Diğer taraftan...

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Yasal değil, öyle bir şey yok. İç Tüzük'te böyle bir engel yok.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - İç Tüzük'te böyle bir...

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Engel yok, istersek kurarız.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Anayasa gereği, bütçe ve kesin hesap beraber görüşülür diye bir hüküm var, ayrı ayrı görüşülmez. Dolayısıyla, bunu ifade ediyor; sizin hoşunuza gidebilir, gitmeyebilir, yasal çerçeveyi söylüyorum.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) - Ezbere gidiyorsunuz ya!

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Değerli arkadaşlar, biliyorsunuz, bütçe maratonunun son gününde Cumhurbaşkanlığı bütçesini konuşuyoruz. Ayrıca bütçenin ve kesin hesabın maddelerini görüşüp oyluyoruz. "Bu son gün çok uzun sürüyor, yorucu oluyor; bunu bir gün daha uzatarak ertesi gün devam edebilir miyiz?" şeklinde bir teklif var. Bence bu teklif değerlendirilebilir, bunu Hükûmetimizle de bir değerlendirelim; eğer pratik bir zorluğumuz yoksa bu konuda bir adım atabiliriz diye düşünüyorum. Böylece son günü biraz daha rahatlatmış oluruz, geçmişte bütçe bittiğinde geleneksel olarak bütün Komisyonla yemek yeme gibi bir uygulama da vardı, belki onu da son gün gerçekleştirmiş oluruz; ben bunu ilgili arkadaşlarımızla müzakere edeceğim inşallah.

Değerli arkadaşlar, benim alabildiğim... Soru-cevapla ilgili söylenen hususlar oldu, Naci Bey özellikle altını çizdi. Biz de bu konuyu hassasiyetle takip ediyoruz. Komisyonumuza zamanında ve olabildiğince kapsamlı bir şekilde yazılı olarak da sözlü olarak da cevapların verilmesi için bakanlarımıza bu hassasiyetimizi iletiyoruz. Geçmişte de, yazı yazarak özellikle, Genel Kurul öncesinde tüm sorulara sözlü veya yazılı cevap verilmesi noktasında bakanlarımıza gerekli uyarılarda, hatırlatmalarda bulunduk; bundan sonra da aynı uygulamamızı, aynı hassasiyetimizi elbette devam ettireceğiz. Benim teknik arkadaşlardan aldığım bilgi, geçen yıl tüm sorulara yazılı cevap verildi ancak bu cevaplar yeterli görülebilir, görülmeyebilir; hani onu ben takdir edecek durumda değilim veya Komisyonumuzun teknik kadrosu takdir edecek durumda değil. Bakanlarımızın cevabı neyse onu biz olabildiğince hızlı bir şekilde üyelerimize aktarmaya çalışıyoruz. Bu sene de sözlü sorulara daha fazla alan açma yönündeki hassasiyetinizi anlıyorum, biz de o yönde gayret sarf edeceğiz. Süre uzatma... Özellikle sorulara cevap anlamında yarım saatlik bir süre veriyoruz, biliyorsunuz, hem yorumlar yapıyor bakanlarımız hem de sorulara cevap veriyorlar o süreçte; onu olabildiğince daha uzun tutma yönünde bir gayretimiz olacak. Sözlü olarak cevap verebilecekleri tüm sorulara sözlü cevap vermeleri noktasında bir imkân sağlamaya gayret edeceğiz. Ancak, yazılı soru bu Meclisin bir uygulaması ve çok da ihtiyaç duyulan bir uygulama çünkü bazen binlerce soruyla karşı karşıya kalıyorsunuz; takdir edersiniz ki bunların hepsini belli bir kısıtlı sürede ve kaliteli bir şekilde cevaplandırmak mümkün olmayabilir. Dolayısıyla, yazılı cevap uygulaması da elbette devam edecek, bunu ifade etmek isterim. Ama Genel Kurula gelmeden, Genel Kurul aşamasından önce bütün sorulara sözlü veya yazılı cevap verilmesi noktasında Komisyon olarak her türlü takibi yapacağımızı ifade etmek isterim.

Cumhurbaşkanı Yardımcımıza da bu açıdan tekrar teşekkür ediyorum. Geçmiş yıllarda bu konuda hep bize destek oldular, birlikte bir gayret sarf ettik. İlgili bakanlarımızın daha hızlı cevap vermesi noktasında bu sene de yine bir koordinasyon içinde bu hususu hassasiyetle takip edeceğiz.

Değerli arkadaşlar, şimdi de...

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Sayın Başkan...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Sayın Başkan...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Arkadaşlar, usulü tartıştık ama, çok kısa lütfen...

Buyurun Sayın Kuşoğlu.