HASAN KALYONCU (İzmir) - Sayın Başkanım, Sayın Bakanım, kıymetli bürokratlar, kıymetli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

İklim değişikliği etkisiyle yerel iklim elemanlarındaki değişimler tarımsal üretim dâhil olmak üzere biyolojik çevrede de olumsuz etkilerini göstermektedir. Bu konuyla ilgili Bakanlığımızın çalışmalarının sürmekte ve devam etmekte olduğunu da biliyoruz fakat birkaç hatırlatma yapmak istedim. İklim değişikliğinin neden olduğu ya da olabileceği sel felaketi, kuraklık gibi durumlar tarımda üretim miktarını azaltabilmektedir. İklim değişikliği daha çok sıcak ve kurak bölgelerde tahıl, sebze, meyve, hayvancılık ve balıkçılık için birçok riski de içermektedir. Bitkisel üretim ve hayvancılıkta süt verimleri de dâhil olmak üzere yüksek sıcaklık ve kuraklığa bağlı stres yüzünden verimlilik azalmaktadır. Bu durum da tarım ürünlerinin fiyatlarının yükselmesinin kaçınılmaz olması durumunu ortaya koyuyor. Aşırı sıcaklık, hayvanların beslenmesi için gerekli olan su kaynaklarının kuruması, çayır alanlarının azalması gibi sebeplere bağlı olarak küçükbaş, büyükbaş, kanatlı hayvanların yok olmasına hatta soylarının tükenmesine neden olabilmektedir. Böyle bir durum hayvansal ürünlerin fiyatlarının yükselmesine de neden olabilir.

Türkiye'de birçok bölgede su sorunları yaşanmaktadır ve bu durum suya ihtiyaç duyan birçok tarım ürününün yetiştirilmesine de engel olacak önemli bir durum olarak görülmektedir. Su sıkıntısı, suya ihtiyaç duyan tarım ürünlerinin üretim miktarını azaltıcı yönde etki edeceğinden, ülkemizdeki tarım deseni su ihtiyacına göre ve iklim değişimlerine göre desen değişimi planlaması şekliyle hayata geçirilmelidir. Dikim ve hasat zamanında değişiklikler, yağış rejimindeki değişiklik, daha şiddetli yağış ve buna bağlı seller dikim ve hasat zamanlarını geciktirebilir; bu durumlar öngörülerek çiftçilerimizin uyarılması ve bilgilendirilmesi gerekmektedir. İklim değişimi etkileri bazı hastalık ve zararlıların daha önce hiç olmadığı bölgelerde görülmelerine ve aşırı derecede çoğalmalarına da sebebiyet vermektedir. Bu durum tarım ürünlerinin zarar görmesine neden olurken bu hastalıklarla mücadele önemli bir maliyet artışına neden olabilecektir ve hem maliyet artışı hem ürün miktarındaki azalış fiyatları da etkileyebilecektir. Bu sebeple, bu hastalıklarla ve patojenlerle mücadele eylem planı On Birinci Kalkınma Planı'nda yer almaktadır ve bunun bir an önce hayata geçirilmesinin de sağlanması gerekmektedir.

Özellikle, aşırı sıcaklarda kuraklık neticesinde meyve, sebze ve tahıl üretiminde ürün miktarı azalmaktadır. Ülkemiz de iklim değişikliği açısından en hassas olan, kırılgan olan Akdeniz Bölgesi'nde yer aldığından bu durumdan oldukça fazla etkilenecektir. Kısa, orta ve uzun vadede gerekli yapısal tedbirler alınmadığı takdirde fiyatların düşük seviyede tutulması da mümkün olmayabilir.

Tarımda bölgelere göre stratejik ürünler belirlenmeli ve bu ürünlerde endüstriyel üretim yolları da araştırılmalıdır. Ayrıca, iklim değişikliği sonucu oluşan duruma uyum için, özellikle tarım alanında aşırı sıcak ve soğukta yetişecek tohum ıslahı çalışmalarına geçilmesi tarım ürünleri fiyatlarında istikrar için önemli bir avantaj sağlayabilir. Bunların yanında, iklim değişikliği biyoçeşitliliği, özellikle endemik alanları da etkileyebilecektir. Bu sebeple, bu alanların ve türlerin korunması gerekmektedir. Bu kapsamda, ülkemizde kurulan Millî Botanik Bahçesi ve kurulacak olan botanik bahçeleri de büyük önem taşımaktadır.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız.

HASAN KALYONCU (İzmir) - Bunlarla ilgili çalışmaların bir an önce hayata geçirilmesi gerekmektedir.

Bütçenin hayırlara vesile olmasını diliyorum. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Teşekkür ediyorum.