| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/286) ve 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/285) ile Sayıştay tezkereleri a)Tarım ve Orman Bakanlığı b)Orman Genel Müdürlüğü c)Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ç)Türkiye Su Enstitüsü d)Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 31 .10.2022 |
AYHAN EREL (Aksaray) - Sayın Başkanım, teşekkür ediyorum.
Değerli Komisyon üyeleri, Sayın Bakanım, çok değerli Bakan Yardımcıları, değerli bürokratlar; 2023 bütçemizin Türk milletine, devletimize hayırlı uğurlu olmasını Cenab-ı Hak'tan niyaz ediyorum.
Üzülerek bakıyorum ki tarımda, üretimde planlama olmadığı gibi ödemelerde de herhangi bir planlama yok. Anadolu'da çok güzel bir söz vardır "Dereye su gelinceye kadar kurbağanın canı çıkar." veya "Bayrama yetişmeyen kına." Bayram geçtikten sonra kına ne işe yarar bilemiyorum.
Sayın Bakanım, Aksaray'da, İç Anadolu'da tarlaların tamamı neredeyse ekildi ama maalesef hâlâ akaryakıt desteği çiftçilerimize ödenmedi. Şimdi, siz diyeceksiniz ki: "Biz bankalara gönderdik, bankalar ödememiş olabilir." Vatandaşın cebine girmeyen para kavanozdaki bal gibi, dışarıdan yaladığında diline tadı değmiyor. Niçin bu destekleri de bir plana bağlamıyorsunuz? Türkiye'de her tarım ürünü aynı mevsimde mi ekiliyor, her tarım ürünü aynı ayda mı ekiliyor? Yani İç Anadolu'daki ekme zamanı, gübre atma zamanı farklı; Marmara'da farklı, Ege'de farklı. Bunları, bölgelere göre destek fiyatlarını ödeseniz de bir derde derman olsa iyi değil mi?
Yine, Urfa'da -basında gözüme çarptı Urfa milletvekili olmamakla birlikte- 21 bin lira pamuk fiyatı tespit etmişsiniz ama basında 12-13 liraya kadar düştüğü söyleniyor. Ben de Urfa İl Başkanımızı aradım, bir saat sonra bana döndü, dediği aynen o: "12-13 lira pamuk, alan yok. Hele elle toplanan pamuğun yüzüne bakan yok." Buradaki eli nasırlı, çilekeş üreticilerimiz tüccarın insafına bırakılmış; buraya bir el atmanız gerekiyor. Yine, Urfa'daki pamuk üreticilerinin, pamukla uğraşan çiftçilerin 3.500 kilometre ötede, Özbekistan'da çok büyük tarlalar kiraladıklarından ve tarım üretimini orada yaptıklarından herhâlde haberiniz vardır diye düşünüyorum.
Yine, baktığımızda, Türkiye'de son rakamlara göre tarımsal, bitkisel ve hayvansal faaliyetlerin giderlerinin toplamı 1,5 trilyon lira. Bilinenin aksine, en yüksek gider kalemi, kaba yem ve kesif yem olarak dikkati çekiyor, 390 milyar TL; işçilik 310 milyar lira, kiralar 231 milyar lira, mazot 76 milyar, gübre giderleri ise 78 milyar. Yani, mevzu sadece mazot ve gübre mevzusu değil; bu rakamlara dikkat ederseniz, 390 milyar lirayla tarımsal faaliyetlerde en büyük girdi kaba ve kesif yemde. Hayvancılığın her geçen gün can çekişmesi ve hayvanların kesimhaneye gönderilmesinin altında yatan gerçek, sanırım ki yem fiyatlarındaki bu dayanılmaz artıştır. Türkiye Cumhuriyeti devleti ve uygulamanın içinden geldiğine inandığımız çok Değerli Bakanın bu duruma bir çözüm bulması gerekiyor. Zaten "Tarım ve Orman Bakanlığı" deniliyor, hayvancılığın buradan çıkarılması, "Acaba siyasi iradenin hayvancılıktan da vazgeçtiği anlamına mı geliyor?" gibi kafamızda soru işaretleri oluşuyor. Kaba yem, kesif yem ücretlerine bir çare bulamazsanız Türkiye'de hayvancılık bitecek gibi görünüyor. Bugün markette 1 litre pastörize süt 20 lira civarında. Anne 3 çocuğu, 4 çocuğu varsa bardak başı 5 lira her sabah süt içirme durumunda, bunu içiremiyor ve sağlıksız bir nesil yetişmek üzere. Ne yapıp edip bu gelecek neslin hem zihinsel hem de bedensel olarak güçlü yetişmesi adına üzerinizde çok görevler var.
İlim Aksaray'a baktığımızda, Aksaray hayvancılık ve tarım konusunda Türkiye'nin en gözde illerinden bir tanesi ama son zamanlarda yer altı sularının çekilmesi ve çekilen yer altı sularının yerine Tuz Gölü havzasından tuzlu suların gelmesi, bu verimli toprakların çoraklaşmasına ve çölleşmesine sebep olacak.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yirmi saniyeniz.
AYHAN EREL (Aksaray) - Ne yapıp edip bu havzaya, diğer su havzalarından su aktarmadığınız zaman, Türkiye'nin tarım anlamında kendi çapında başkenti olan Aksaray'ı ve Aksaray çiftçilerini zor günler beklemektedir diyor, hepinize saygılar sunuyorum.