KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, Sayın Bakanım ve Bakanlığımızın değerli bürokratları, basınımızın değerli temsilcileri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Şimdi, öncelikle, Sayın Bakanın sunuşundan başlayayım. Sunuşunuzda maalesef, Atatürk'ün kelimesini duymadım. Oysa Anayasa'mızın "Gençlik ve spor" başlığı altında "Gençliğin korunması" alt başlığını teşkil eden 58'inci maddesini hatırlatmak isterim. Anayasa'mız der ki: "Devlet, istiklal ve Cumhuriyetimizin emanet edildiği gençlerin müsbet ilmin ışığında, Atatürk ilke ve inkılâpları doğrultusunda ve Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü ortadan kaldırmayı amaç edinen görüşlere karşı yetişme ve gelişmelerini sağlayıcı tedbirleri alır. Devlet, gençleri alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, suçluluk, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır." Bu sözüme biraz sonra tekrar geleceğim.

Sayın Bakan, bütçenizi inceledim; 2019'dan 2023'e kadar merkezî yönetim bütçesi içerisindeki payında sürekli düşüş var. 2019'da yüzde 1,714'müş, 1,63'e düşmüş, sonra 1,69'a biraz çıkar gibi olmuş; 2022'de 1,59'muş, ek bütçede beş kuruş verilmeden -sıfır ek bütçeden gelenle- 0,98 oluyor 2022'de bunun karşılığı, 2023'te de şu anda 1,49'sunuz yani yıllar itibarıyla en düşük durumda. Şimdi, bütçenizdeki artış oranları ise 2019'dan 2020'ye yüzde 8,1; 2020'den 2021'e 28,35; 2021'den 2022'ye 21,5; 2022'den 2023'e 139,5 ama merkezî yönetim bütçesindeki artış oranının da hep altında kalmışsınız. 2019-2020'de merkezî yönetimde yüzde 14; siz yüzde 8 artış; 2021'de yüzde 22,9; sizde biraz fazlalık var 2022'de yüzde 30,1; siz 21,5 ve 2023'ün bütçesinde yüzde 155,3'lük bir artış varken sizde yüzde 139,5. Yani sürekli eriyen bir bütçeniz var.

Şimdi, Sayın Bakan, bütçenizde Bağımlılıkla Mücadele Programı'nıza da baktım. Bu anlamda, 2023 yılı bütçenizde 7 milyon 866 bin TL bir bütçe var ki 4 milyar 741 milyon 364 bin içerisinde bağımlılıkla mücadele bütçenizin sizin kendi bütçeniz içerisindeki oranı -yüzde değil- binde 1,66. Tabii, dolayısıyla, Gençlik ve Spor Bakanlığının bağımlılıkla mücadele konusundaki yaklaşımını bu bütçe zaten ortaya koyuyor yani buna "bağımlılıkla mücadele" demek de yanlış bu durumda, "bağımlılığa göz yumma bütçesi" denebilir çünkü bunun içerisinde bağımlılıkla mücadele falan söz konusu değil. Sunuşunuzda -bize sunulan- bu konudaki sözleriniz içerisinde ben bu konuda bir şey de göremedim, cüzi de olsa koyduğunuz bu programa dair birkaç sözünüz mutlaka olmalı. Yani Bakanlığımızın bağımlılıkla mücadele konusunda bir şey yaptığını söylemek çok zor. Bu Bakanlığınız programındaki başlangıç ödeneğine oranla bağımlılıkla mücadele bütçeniz, 2023 yılında başlangıç ödeneğine göre -binde değil- on binde 1,18.

Şimdi, AMATEM, toplam 704 yatak kapasiteli AMATEM'in kapasitesinin de yetersiz kalmasının bağımlılık batağına ayna tuttuğunu söylüyor. Emniyet Genel Müdürlüğünün Türkiye Uyuşturucu Raporu'na göre, Türkiye'deki uyuşturucu olayı sayısı 2021 yılında 2020 yılına oranla yüzde 35 artmış. 2020'de yatarak tedavi gören kişi sayısı 9.824 iken 2021'de bu sayı 12.954'e ulaşmış yani bağımlılığın ne kadar arttığını gösteriyor.

Bakın, Sayın Genel Başkanımız bugün grup konuşmasında da ifade etti. Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığının raporunu "web" sayfasında hepiniz bulabilirsiniz. Bu rapor "METAMFETAMİN; Türkiye ve Dünyadaki Durumu" başlığı altında bir rapor. Metamfetamin kullanımının 2019'a göre bu yılın ilk yedi ayı itibarıyla 9 kat arttığını gösteriyor. Uyuşturucu kullanım yaşı 10 yaşına kadar düşmüş. 2020 ve 2021 yıllarında bu madde 81 ilimizde görülmüş, 2021 yılında yakalanan metamfetamin miktarı 5.528 kilogram iken bu yılın ilk yedi ayı içerisinde bu değer 8.600 kilograma, 8,6 tona çıkmış. Avrupa'nın tamamında bu değer 2020 yılı itibarıyla 2.200 yani Avrupa'nın tamamında görülen metamfetaminin 4 katı bizde ilk yedi ayda görülmüş. Şimdi, buna karşı bir şey yapmak lazım, siz Gençlik ve Spor Bakanlığısınız, bağımlılıkla mücadele etmek durumundasınız. Bunu, böyle geçiştirici bir bütçeyle, kendi bütçeniz içerisindeki on binde 1'lik payıyla bu konuda bir şey başarmanız mümkün değil. 2021 yılında doğrudan madde bağlantılı 270 ölüm olayının yüzde 46,3'ü metamfetamin kaynaklı. Yani gerçekten Türkiye bu konuda şu anda uyuşturucu baronlarının kol gezdiği bir ülke durumuna gelmiş iken sizin de mutlaka yapmanız gereken bir şeyler var ve bu bütçenizde bunu maalesef göremiyoruz. Genç işsizliğin Temmuz 2022 itibarıyla yüzde 19,1 olduğu bir ülkede sizin yapmanız gerekenler olduğunu düşünüyorum.

Türkiye Gençlik Araştırması'nın 2021'de elde edilen verilerine göre, gençlerin yüzde 62,8'i Türkiye'nin geleceğini iyi görmediklerini belirtiyor. Gençler arasında Türkiye'nin geleceğinden tamamen umutsuz olduklarını söyleyenlerin oranı ise yüzde 35,2. Bu çerçevede, katılımcıların önemli bir kısmı da -bu ankete, bu araştırmaya, Türkiye Gençlik Araştırması'na göre-yüzde 72,9'u fırsat verildiği takdirde başka bir ülkede yaşamak istediklerini belirtmişler. Yargıya güven yüzde 11,9 çıkmış bu araştırmada. Türkiye'de yaşanan sorunların sorumlusu olarak iktidar ve muhalefetiyle birlikte tüm politikacıların yüzde 38,9 olduğunu, 2'nci sırada da Cumhurbaşkanının yüzde 34,6'yla olduğunu göstermiş gençler.

Sayın Bakanım, bir Bakanlıksınız ki... Ben bunu Millî Eğitim Bakanlığında da eleştirmiştim zamanında. Millî Eğitim Bakanlığının asli görevi, Anayasa'mıza göre yetiştirmekle mükellef olduğu gençlerimize, çocuklarımıza kanunların, yasaların emrettiği şekilde gereken her türlü eğitim desteğini vermektir ama Bakanlık "değerler eğitimi" diyerek bu işi kendi üzerinden başka vakıflara verme eğilimindeydi. Sizin de görüyoruz ki... Türkiye Gençlik Vakfı (TÜGVA), İzmir Gençlik ve Spor İl Müdürlüğünün de onayıyla, ilçe spor il müdürlükleriyle sporcu arama tarama faaliyetlerini yürütmek amacıyla protokol yapmış. Bu kapsamda gerekli kolaylığın sağlanmasını talep etmiş TÜGVA. Menemen İlçe Kaymakamlığına yaptığı başvuruyla sportif faaliyetler için ilçemiz okullarında görevli antrenörlerimiz tarafından yapılacak olan sporcu öğrenci arama tarama faaliyetlerine izin verilmesini istemiş, güzel de izinlerini almış. Dolayısıyla TÜGVA İzmir'deki okullarda faaliyet yürütüyor. Bununla ilgili velilerden de şikâyet aldığımızı söyleyebilirim. Bu ve benzeri çalışmaları devletin hesap verebilir, incelenebilir, şeffaf olan kurumlar aracılığıyla yapmasını bekler iken pedagojik formasyonu dahi var olup olmadığı belli olmayanların, çocuklarla çalışma konusunda birikimi, donanımı olmayanların okul ikliminde bulunması hepimizde tedirginlik yaratıyor.

Tabii, bütün bunların yanı sıra bütçenizle ilgili bir de performans programınızda birkaç konu var, onlara da kısaca değineyim.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız.

KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - O zaman bunu geçiyorum ama...

Mesela gönüllülük faaliyetlerine katılan genç sayısını 2022'de 39.525 planlamışsınız; 2021'de gerçekleşen 24.272, 2023'te 7.200'ü hedeflemişsiniz. Niye bu kadar düşürüyorsunuz bu gönüllü faaliyetlere katılımı, bunu da sizden öğrenmek isterim.

Tekrar, bütçenin, gençliğimize, geleceğimiz olan gençlerimize ve Bakanlığınız bünyesinde yaptığınız faaliyetlerde başarılı ve hayırlı olmasını diliyorum.

Teşekkür ederim Başkanım.