SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Ben öncelikle bütün hocalarıma teker teker çok teşekkür ediyorum, gerçekten çok aydınlatıcı bilgiler paylaştılar. Bu sunumlar içerisinde belki de en çarpıcı olanı, bütün iş kazalarının önlenebilir olması, yüzde yüz olarak önlenebilir olması. Türkiye'deki koşulları da düşündüğümüz zaman, örneğin, bu sene, 2022 yılında, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisine göre en az 1.521 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi; bunların 97'si madenci, 54'ü çocuk, 80'i mülteci. Son ayda yani ekim ayındaysa en az 158 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi ve bunların 44'ü madenci. Yani baktığımız zaman, bir sene içerisinde 6-7 tane Soma yaşıyoruz ve bu, yıllardır böyle oluyor; hemen hemen her yıl bu tekrar ediyor. O yüzden buradaki sunumların mükemmelliği bizi ne yazık ki bu iş cinayetlerinden muaf tutamıyor. Önce onu vurgulamak istedim; bu, çarpıcı.

Yine, Kemal Hoca başta olmak üzere, birkaç hocamız yönetmelikteki eksikliklerden bahsettiler; çok önemli. Buna rağmen yine de ben 6331 sayılı Kanun'u hatırlatmak istiyorum. Bunu bir soru olarak da alabiliriz. 4'üncü maddede şöyle diyor: "Her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar." Kim yapar? İşveren. İşveren bunu yapar, genel yükümlülüğü içerisinde. Ve yine "İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler..." Böyle devam ediyor. Yani sadece yönetmelik kapsamında olmak zorunda mı, yoksa "her türlü" dediğimiz zaman, teknolojideki, bilimdeki bu gelişmeleri kapsaması gerekir mi? Onu da sormuş olayım.

Şimdi hocalarımın bir kısmı ayrı ayrı konularda sunumlar yaptı. Ben kaçırmış olabilirim, belki sorumu yanlış kişilere de sormuş olabilirim; sizden ricam, cevapların tamamının verilmesi için ortak bir çaba sergilemeniz. Örneğin, havalandırmayla ilgili sorularım var. Tabii, başta Kemal Barış Hoca olmak üzere soruyorum: Ana aspiratör ünitelerinde neden 2 pervane bulunur? Bu pervanelerin belirli periyotlarla dönüşümlü olarak çalıştırılmasındaki amaç nedir? "Eş yaşlanmalı çalıştırma" ne demektir? Kısa kısa rica edeceğim. Ocak içerisinde anlık olarak hava hızının arttırılması gereken özel bölgeler için nasıl bir reaksiyon alınır? Tali havalandırma, ventüplerinde oluşması muhtemel yırtıklar ve kelepçe çözülmeleri havalandırmaya nasıl etki eder? Tali havalandırma ventüplerinin alev yürütmez olması gerekli midir? Alev yürütmez ventüpler yangın veya patlama alanında nasıl reaksiyon gösterir? Metan içeriği 8 metreküp/tondan fazla olan kömür damarlarında sürdürülen hazırlık çalışmalarında hava hızı ne kadar olmalıdır?

Başta Bilgehan Hocam ve Nuray Hocam olmak üzere, kömür madeni içerisinde gerçekleşen reaksiyonlara dair sorular soruyorum; tabii, Niyazi Hocam da dâhil yani genele sorduğumu düşünün. Grizu patlaması, metan patlaması nedir? Hangi reaksiyonla gerçekleşir? Çevre üzerinde nasıl bir etki bırakır? Patlama merkezindeki insanlarda nasıl bir etki bırakır? Merkezden uzaklaştıkça nasıl etki gösterir? Etki alanını artıracak veya azaltacak faktörler nelerdir? Bir kısmını sundunuz ama soruya cevap olarak da rica edeceğim. Metan parlaması nedir? Hangi reaksiyonla gerçekleşir? Çevre üzerinde nasıl bir etki bırakır? Parlama merkezindeki insanlarda nasıl bir etki bırakır? Merkezden uzaklaştıkça nasıl etki gösterir? Etki alanını artıracak veya azaltacak faktörler nelerdir?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN TANER YILDIZ - Buyurun lütfen.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Teşekkürler Başkan.

Metan tabakalaşması nedir? Hangi çevresel koşullarda gerçekleşir? Toz patlaması nedir -bunu da açıklamıştınız ama- hangi reaksiyonla gerçekleşir? Çevre üzerinde nasıl bir etki bırakır? Patlama merkezindeki insanlarda nasıl bir etki bırakır? Merkezden uzaklaştıkça nasıl bir etki gösterir? Etki alanını arttıracak veya azaltacak faktörler nelerdir? Biraz da bu Amasra özelinden sorduğumu düşünerek bunları cevaplayabilirsiniz.

Yine, metansızlaştırma ve metanla mücadeleye dair sorularım var. Metan içeren kömür ocaklarında kullanılan en gelişmiş metanla mücadele yöntemleri nelerdir? Gelişmiş metan drenaj yöntemleri nelerdir? Türkiye'de yer üstü metan drenajının yapıldığı bölge var mı? Örneğin, Soma'da yapıldı mı?

Eski üretim alanlarına dair sorularım var. Eski üretim alanlarında oksidasyon veya gaz birikmesi olmaması için hangi önlemler alınır? Sadece azot veya köpük kullanımı eski üretim alanındaki riskleri önlemede yeterli midir ya da ne kullanılması gerekir yerine? Bu amaçla kullanılan diğer yöntemler nelerdir? Mesela, Soma'da ne kullanıldı?

Aktif olarak kullanılmayan atıl galerilere dair sorum da şu: Kömürde sürülen ve aktif çalışma yapılmayan atıl galerilerin ne şekilde muhafaza edilmesi gerekir? Sızdırmaz şekilde barajlama yapılmayan atıl galerilerin havalandırılması gerekir mi? Kömürde sürülen ve aktif çalışma yapılmayan atıl galerilerde birikmesi olası gazlar ne şekilde tahliye edilebilir?

Kömür tozuyla mücadeleye dair de sorularım var. Kömür tozuyla nasıl mücadele edilir? Özellikle Niyazi Hocam da bu konuda... Kömür tozunu çalışma alanlarından uzaklaştırmak için ne yapmak gerekir? Kömür tozunun patlayıcı etkisini pasifize etmek için ne yapmak gerekir?

Bir de pano teşkili ve rezervi parçalayıcı saha planlamasına dair soru var. İki farklı işletmenin aynı rezerv sahası içerisinde faaliyet göstermesinin riskleri nelerdir? Yine, Amasra özelinde de düşünebiliriz. Pano teşkilinde farklı panolar arasında bırakılması gereken mesafe ne kadardır? Bu sorularımı şimdi iletmiş olayım.

Bir de şunu sorayım: Eski imalat alanları nasıl muhafaza edilir? Bu, sorularda da vardı gerçi. Galerilerin havalandırmasız şekilde atıl durumda bırakılması normal mi? Burada vardı ama bir kere daha sormuş oldum.

Teşekkürler.