| Komisyon Adı | : | (10 / 6598, 6599, 6600, 6601, 6602, 6603, 6604, 6605) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
| Konu | : | Hacettepe Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Maden İşletme Ana Bilim Dalı Başkanı Profesör Doktor Bahtiyar Ünver, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Zonguldak Meslek Yüksekokulu Madencilik ve Maden Çıkarma Bölümü Başkanı Profesör Doktor Kemal Barış, ODTÜ Maden Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Profesör Doktor Nuray Demirel, Konya Teknik Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölüm Başkanı ve Maden Mekanizasyon ve Teknolojileri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Profesör Doktor Niyazi Bilim ve Maden Mühendisliği Bölümü Maden İşletmeleri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Profesör Doktor Bilgehan Kekeç tarafından yapılan sunumlara ilişkin görüşme |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 03 .11.2022 |
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ben metan drenajıyla ilgili yasal mevzuatı önce bir belirtmek istiyorum.
Bu bilgiyi Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü Etüt, Plan-Proje ve Tesis Daire Başkanlığı'nın "Kömür Kaynaklı Metan Gazı ve Zonguldak Havzasına Yapılan Çalışmalar" adlı raporundan şimdi okuyorum: "Metan gazı drenajında neredeyiz? Yasal mevzuata göre, 30/5/2013 tarih ve 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu'nun 8'inci maddesine bir fıkra eklenerek metan gazı işletme ruhsatı düzenlemesi yapılmıştır. Daha sonra Türk Petrol Kanunu Uygulama Yönetmeliği'ne ruhsat sınırları içerisinde kalmak kaydıyla, bünyesinde ton başına en az 5 metreküp metan bulunan yer altı madenlerinde maden sahibine metan gazı işletme ruhsatı verilir.' hükmü eklenmiş ve 22/9/2017 tarih ve 30188 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır." Şimdi, metan gazıyla ilgili resmî mevzuat bu. Yani diyor ki: "Eğer en az 5 metreküp metan bulunuyorsa maden sahibine metan gazı işletme ruhsatı verilir." Ve aynı raporda diyor ki: "2017 yılı verilerine göre müesseselerde üretilen satılabilir kömüre göre çıkan metan miktarı -düşükten yükseğe doğru söyleyeceğim- Üzülmez Müessesesindeki kömürlerde metan 27,62 metreküp/ton, Armutçuk Müessesesindeki kömürlerde metan 50,82 metreküp/ton..."
PROF. DR. KEMAL BARIŞ - Sayın Vekilim, nereden okuyorsunuz bu rakamları?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - TTK'nin Etüt Dairesinin yaptığı çalışmadan.
BAŞKAN TANER YILDIZ - Hocalarımızın verdiği rakamlardan, dikkat ettim, farklıydı, ondan dolayı.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Olabilir. Ben kaynak belirterek söylüyorum. Burada işaret edeceğim nokta biraz daha bu rakamlardan farklı bir nokta olacak yani 5 metreküpün üzerinde olması yeterli aslında.
"Karadon Müessesesindeki kömürlerde metan 51,57 metreküp/ton, Kozlu'da 53,75 metreküp/ton, Amasra'da 97,84 metreküp/ton." diyor. Şimdi, burada dikkat çekici olan şey şu aslında: Bir yanda özel sektör var, metan gazı drenaj işinde ihale açılsın, ihaleye girsin, alsın, sondaj yapsın, çatlatma yapsın, onu ticarileştirmeye çalışsın diye ve bu alanda özel sektör maden işletmeciliği var ve yine devletin maden sahaları var. Şimdi, bu iki alanın içinde eksik olan şey, devlet kurumlarının, metan gazı drenajı konusuna hiç girmemiş olması hâlbuki madem ticarileştirilebilir oranda bir metan gazı var Türkiye Taşkömürü Kurumu sahasında yoğun bir şekilde, neden devlet kurumları drenajını yapmıyor? Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ile Türkiye Taşkömürü Kurumu birlikte bu konuya girip hem drenajı yapıp hem çıkan metanı ticarileştirip aynı zamanda da bir havza bütünlüğü açısından da bulunan bölgede çalışılacak olan damarlarla birlikte o alanda bir koordinasyon yapıp neden çalışılan sahalardaki riski düşürmüyor?
BAŞKAN TANER YILDIZ - İşte bunu hocalara değil; TTK'den istedik ve TTK de ikinci sunumunda biliyorsunuz Deniz Bey, getirecek bize, bunu anlatacak.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Tabii, Sayın Başkan, bunu şunun için söylüyorum: Hocalarımızın bu konuda bir görüşü var mı, bunu sormak için söylüyorum.
BAŞKAN TANER YILDIZ - Ya, söylediler, "Toplasınlar, metan gazını çıkarın alın." diyor hocalar, hep söylüyorlar.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Hayır, burada farklı söylediğim şey şu: Metan gazı drenajını, şu anda o alanda ciddi bir boşluk var ve işin ihale sistemiyle yürümemesi nedeniyle ama aynı zamanda da devletin maden sahalarında kömür üretimi yapılıp metan gazı drenajı eksikliğinin bulunması nedeniyle bu alana devlet...
BAŞKAN TANER YILDIZ - Nuray Hocam açıkça "Yapılsın." dedi.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Hayır, ben özel sektör demiyorum ama fark bu. Özel sektör girdiğinde şöyle giriyor...
BAŞKAN TANER YILDIZ - TTK için soruldu ve Nuray Hocam da dedi ki: "Evet, bu yapılmalıdır." Şimdi Bahtiyar Hocam da bir şey ekleyecek sizden sonra.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Tamam, ben de biraz bilimsel verilerle altını zenginleştirerek bunun olmasının çok zaruri olduğunu söylemeye çalışıyorum aslında. Burada tam anlamıyla, hareketlendirilemeyen "On yedi yıl, otuz üç yıl işte metan gazı drenajını yapın, çıkarın, işte biri yüzde 17,4'ünü, biri yüzde 10'luk kısmını redevans olarak ödeyin." denilen sistem sağlıklı bir şekilde Türkiye'de çalışmıyor, çalışmadığı için bu alandaki boşluğu devlet kurumunun doldurması gerekiyor. Bu bakımdan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ile TTK'nin veya eğer katkı vermesi mümkünse BOTAŞ'ın da bu doğrultuda bir çalışmayı acilen başlatması gerekiyor. Yani bu alanın sadece özel sektöre, metan gazı drenajı yapan firmalara bırakılmayacak kadar hayati önemi haiz durumda. Bu konuyu siz zenginleştirebilirseniz memnun olurum. Benim verdiğim rakamların güncelini belki Kemal Hocam vermiş olabilir. Bu, 2017 yılında TTK'nin yaptığı bir çalışma ama yasal mevzuatın üzerine oturtulduğunda burada ciddi bir metan oranı olduğu anlaşılıyor.
