KOMİSYON KONUŞMASI

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım, değerli Bakanım.

Şimdi, ülkemizde, baktığımız zaman, 2 milyonun üzerinde esnaf ve sanatkârımız var, gerek seçim bölgemizde gerek yurt içindeki yapmış olduğumuz seyahatlerde esnaflarımızla sık sık bir araya geliyoruz. Ancak esnaflarımıza dokunduğumuz zaman binbir dertle karşı karşıya geliyoruz, en büyük problemlerin maliyetlerin çok artmış olması. Esnafımız bir malı 10 liraya satıyor, 9 liraya aldığı malı 10 liraya satıyor, tekrardan yerine koyma vakti geldiği zaman 12 liralık bir masrafla karşı karşıya geliyor. Yani dolayısıyla esnafımızın sermayesi günden güne azalmakta. Geçmişte ben de esnaflık yaptım, en büyük problemlerden bir tanesi kiraydı ancak gelinen noktada bugün için elektrik ve doğal gaz faturaları neredeyse kira fiyatlarını geçmiş durumda, birçok esnafta aynı manzarayla karşılaşırız. Geçmişte esnaflarımız "Ya, ay sonunda kirayı nasıl ödeyeceğim?" diye kara kara düşünürken "Bu ay elektrik faturasını, doğal gaz faturasını nasıl ödeyeceğim?" diye düşünmeye başladı. Kiralar; her ne kadar, ekim ayı artışı yüzde 60 olmasına rağmen, yasal olarak "Yüzde 60'ın üzerinde olmayacak." olmasına rağmen yüzde 100'lerin üzerine çıkmış durumda kira artışları. Elektrik faturalarına baktığımız zaman da bu sene başından beri ticarethanelerdeki elektrik faturaları yüzde 192 artmış, yaklaşık yüzde 200'lük bir artış var yani 100 lira gelen elektrik faturası 300 lira gelmeye başlamış, bir yıl önce bin lira ödenen fatura 3 bin liraya çıkmış durumda; bu oran sanayide yüzde 322. Yani çok ciddi rakamlar bunlar ve esnafımızı ve küçük sanayicimizi oldukça zorlamakta. Doğal gaza baktığımız zaman da eylül ayı sonunda yapılan yüzde 50,8'lik zamla, yüzde 273'e yükselmiş durumda.

Bu oranlar, bu yüksek faturalar ve bu kira ödemeleri ne yazık ki esnafımızın belini bükmüş durumda. Bu konuda herhangi bir şey yapmayı düşünüyor musunuz? Normalde, meskenlerle alakalı kira artışlarında yüzde 25'lik kanuni bir düzenleme yapıldı fakat bizim uyarılarımıza rağmen esnaflar bunun dışında tutuldu. Bu konuda herhangi bir düzenleme yapmayı düşünüyor musunuz? Bu yüksek doğal gaz ve elektrik faturalarıyla alakalı herhangi bir düzenleme yapmayı düşünüyor musunuz? Çünkü dünyada buna benzer yapılmış örnekler var. Siz de Bakanlık olarak böyle bir şey yapmayı düşünüyor musunuz?

Bir diğer husus da BAĞ-KUR ödemeleri; hakikaten de çok yükseldi, geçen sene 1.234 lira olan esnaf BAĞ-KUR primi bugün 2.232 liraya çıkmış durumda, neredeyse yüzde 100 arttı. Ben herhangi bir veriye rastlayamadım ama gördüğümüz tahsilat oranı neredeyse yüzde 20'lere kadar düşmüş durumda. Bu konuda bir bilgi varsa Komisyonumuzu da bilgilendirirseniz seviniriz.

Bir diğer husus da... Ben Rekabet Kurumuna bir soru sormak istiyorum. Biliyorsunuz, ülkemizde ekim alanlarının gerilemesine, üreten sayısının üretim miktarının çok gerilemesine rağmen tütün hâlen en önemli ihraç kalemlerinden, ihracat kalemlerinden bir tanesi. Geçmişte bu tütünü alan, işleyen ve ihraç eden işletme sayısı 30'un üzerindeydi ama bugün şimdi, bakıyoruz ki işletme sayısı bir elin parmağını geçmiyor hâle gelmiş ve üretim de büyük bir oranda sözleşmeli olarak yapılmakta. Ancak bu sözleşmeler ne yazık ki tek taraflı. Yani yaşadığımız şeyler var; üreticilerimiz bu sözleşmeye imza atıyorlar fakat sözleşmenin üzerinde herhangi bir tutar yok yani ürettiği tütünü kaç paradan satacağına dair herhangi bir tutar bulunmuyor; daha sonra bu, firmalar tarafından dolduruluyor, bir nüshası Tarım Bakanlığına veriliyor ve insanlar üretime başladıktan sonra üreticilere veriliyor, üreticiler dikim yaptıktan sonra kaç para olduğunu görüyorlar. Bakıyorsunuz, firma ayırmaksızın bütün sözleşmelerin hepsi aynı yani hepsi 55 liraydı bu sene, kuruşlar oynuyor. Şimdi böyle bir düzenlemede burada bir anlaşma olduğu, firmaların kendi arasında bir anlaşma yaptıkları kesin; firmaların hepsinin fiyatı aynı. Böyle bir uygulama sizin kurumunuzun sorumluluğuna giriyor mu, onu öğrenmek istiyorum. Böyle bir şey varsa, bütün sözleşmelerdeki rakamlar hemen hemen aynıysa burada rekabet ortamı kaybolmuyor mu? Kayboluyorsa siz bu konuda herhangi bir işlem yapmayı düşünüyor musunuz?