DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın bürokratlar, burada, tabii işçi sağlığı, güvenliği bakımından çok kritik olan bir konu var, yıllardır da giderilemeyen bir konu var; o da şu: Şimdi, bir masa var elimizde, masanın üzerine bir yük koyacağız o da görevini yapacak, masanın da 4 tane bacağının olması lazım. Şimdi, bu masaya bizim sağlam diyebilmemiz için bacaklarının sağlam bir şekilde masanın masaya monte edilmiş olması gerekli. 3 ayağı varsa masanın sağlamlığı daha az olur değil mi? 2 ayağı olursa masa durmaz, masa devrilir, değil mi? Şimdi, buradan hareketle, demek ki belirlenen norm kadro işçi sayısının Türkiye Taşkömürü Kurumu maden ocaklarında tam anlamıyla sağlanması gerekiyor. Aslında konu çok basit. Bir ideal çalışma, ideal işçi sayısı var, ideal teknik kadro sayısı var, bir de fiilî olarak çalışan işçi ve teknik kadro sayısı var ve eksik. Neden? Neden? Neden eksik? Şimdi, bu, öyle geçiştirilecek bir soru değil, bu sorunun yanıtında, vereceğiniz en üst düzey yetkilinin burada bilirkişi ön raporunda yer alan burada kaza kusur durum çizelgesinde en tepede yer alması gereken kişi, soruyorum, kim? Kim dedi size norm kadroyu tamamlamayın diye? Kim dedi size bu eksik işçi sayılarını hayır tamamlamıyoruz diye, kim? Eğer Sayın Bakan Yardımcısıysa şu an konuştuğum, bu çizelgede bir numarada siz varsınız. Eğer böyle bir eksik olduğunu biliyor da gidermiyorsanız yine siz varsınız. Yok, eğer siz bunu Çalışma Bakanıyla görüştüyseniz, ilettiyseniz, o talimat verip de bu işçi eksiklikleri giderilmediyse burada bir numara Çalışma Bakanıdır, bugün ve öncekiler; yok eğer o da dediyse biz bunu aldık -Kabine toplantısı diye bir şey var- Cumhurbaşkanının önüne koyduk, söyledik ama gereğini, talimatını bize vermedi diyorsa bu kazanın kaza kusur durum çizelgesinin bir numarası Sayın Cumhurbaşkanıdır; bu kadar.

Ben sizden bu norm kadro açığını... Şöyle ifade edeyim daha da net olsun: Yok efendim, biz TÜBİTAK'a bir çalışma yaptırdık, evet, yarı mekanize, tam mekanizeye göre yeni bir norm kadro sayısı belirledik -onun da altındasınız, oldukça altındasınız- tamam, AK PARTİ kaç yıldır iktidar? Yirmi yıldır iktidar, değil mi, tek başına iktidar. Doğru mu? Doğru. Ben diyorum ki: Şu Sayıştay raporunun yanıtını bana verin yani norm kadroyu yok mekanize, tam mekanizeye göre biraz düşürdük, işçi noksanlık sayısı da şu seviyeye geldi değil. Ben şunun yanıtını istiyorum: Sayıştay Raporu yıl 2020, kim iktidarda? AK PARTİ iktidarda. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı hangi partiden? AK PARTİ'den, Yardımcıları AK PARTİ'den. Yani sorumluluk da yetki sahibi olan bu kişilerde, bu kişilerin mensubu olduğu partide. Bakın, Sayıştay Raporu diyor ki: 2020 yılı sonu itibarıyla, müessesede norm kadroya göre 476 olması gereken pano ayak üretim işçi sayısı 276, 107 olması gereken hazırlık işçi sayısı 30, 39 olması gereken barutçu sayısı 1. Kim söylüyor bunu? Sayıştay söylüyor. Yani zaten devlete ait kamu idarelerini denetlemekle yükümlü olan kurum söylüyor, otorite söylüyor. Durum, vaziyet bu. Ben şunu soruyorum: 2020 yılında Sayıştay bu denetimi yaparken neden tablo böyleydi diyorum, neden böyleydi?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI MUHAMMET BALTA - Sayın Yavuzyılmaz toparlayalım.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKAN YARDIMCISI ADNAN ERTEM - Sayın Milletvekilimiz kime söylüyor?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Kim sordu?

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKAN YARDIMCISI ADNAN ERTEM - Rapor kime muhatap, hangi kuruma muhatap?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayıştay, Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetim yapıyor.

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKAN YARDIMCISI ADNAN ERTEM - Hangi kurumu denetliyor?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Türkiye Taşkömürü Kurumu.

OTURUM BAŞKANI MUHAMMET BALTA - Sayın Yavuzyılmaz, toparlayalım, sorulara cevap verilecek.

Buyurun.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Evet.

Şimdi, bu işçi noksanlıkları konusu neden çok kritik, neden bu kadar sorunlulukta en yukarıya taşıyor işi? Şimdi, size Sayıştay raporundan okuyorum: "Gündüz vardiyası dışındaki arızalara anında müdahale edilememektedir." Ne oldu Amasra'da? Kelepçe eksikti değil mi? Gündüz vardiyasında tespit edildi, 18.00 vardiyasına geldi ve bu bakım, tamirat yapılamadı; durum bu, yeni değil. Eğer Çalışma Bakanlığının iş müfettişleri Sayıştay raporlarını okuyarak gitseydi doğrudan, bu önceden eksik olan çeşitli konuları giderilsin, giderilmemiş olsun tekrar üstünden geçmeliydi. Ne diyor? "Yer altı haberleşme sisteminde uzun süreli kesintiler olmaktadır." Buyurun, elektrik ne kadar önemli değil mi? Enerji, küçücük bir kıvılcımla birlikte 250 dereceye çıkan ısı, metanı patlatıyor ve saniyede müthiş bir hızla ilerleyerek madencilerin hayatını alıyor. "Kuyu ihraç sisteminde ve yer üstü elektrik tesislerinde önemli aksamalar meydana geliyor." Kim söylüyor? Sayıştay. "Hayati önem arz eden havalandırmanın devamlılığı merkezî gaz izleme servisi tarafından yirmi dört saat takip edilmesi gereken tehlikeli gazların ölçülmesi için sürekli değişen şartlara göre gerekli sistemlerin kurulması, bu sistemlerin arıza ve bakım çalışmalarının eksiksiz ve zamanında yapılabilmesi, bu durumun iş güvenliği açısından olumsuz sonuçlara sebep olmaması için işçi noksanlıkları bir an önce giderilmelidir." Neden gidermediniz, neden gidermediniz? Ben defalarca kez bunu dile getirdim, sayının artırılmasıyla ilgili dilekçe verdim, soru önergesi verdim, Meclis Genel Kurulunda söyledim, KİT Komisyonunda söyledim. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak neden bu işçi açıklarını gidermediniz? Ve Sayıştayın raporunda yazan "Olumsuz sebeplere sonuç olunmaması için işçi noksanlıklarını giderin." ifadesinin gereği yapılmadığı için olumsuz sonuçlar doğdu. Telafisi de mümkün değil. Neden işçi açıklarını tamamlamadınız, neden teknik kadro açıklarını tamamlamadınız? Kim tamamlamadı, size kim engel oldu? Bakanınız mı engel oldu? Kurum mu yazı yazmadı? Cumhurbaşkanı mı "hayır" dedi, kim? Defalarca kez söylediğimiz hâlde neden bu yapılmadı? Bunun bilgisini sizden istiyorum.

Diğer taraftan, şu konuda bir bilgi istiyorum, yani denetim yapıldığı için söylüyorum bunu: Şimdi, temiz hava maden ocağına giriyor, temiz hava eksi 350'ye kadar gidiyor önce, yani en uç noktaya kadar gidiyor ve daha sonra temiz hava yukarıya doğru çıkarak diğer kotlara dağılıyor ve kirli hava döngüsüyle birlikte de atılacak; sistem bu. Soru da şu: Bu, daha önce eksi 350'den bir nefeslik geçişiyle eksi 320'ye temiz hava verilirken, galeri uzadığı hâlde eksi 320'de, neden temiz havayı eksi 350'den değil de eksi 300 kotundan alıyor, yani daha yukarıdan alıyor? Neden bu yol tercih edildi? Hâlbuki temiz hava akışının doğal olanı, doğru olanı aşağıdan yukarıya doğru temiz havanın çıkması gerekirdi ve burada uygulanan tali havalandırma sistemi nedeniyle verilen şemalara göre de eksi 320 kalın damar galerisine tali havalandırmanın vantilatörlerinin temiz havayı eksi 300 kotundan eksi 320 kotuna doğru yönlendirdiği ancak kirli havanın çıkışının da aynı vantilatörlerin üzerine denk geldiği görülüyor. Yani temiz ve kirli hava âdeta, neredeyse birbirine karışıyor görünüyor TTK'nin verdiği bu hava güzergâhlarını gösteren haritada.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OTURUM BAŞKANI MUHAMMET BALTA - Toparlayın lütfen.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Son cümlem.

Dolayısıyla da bu sorunun yanıtlarını istiyorum. Şu andan itibaren toplantının sonuna kadar 2002 yılından bugüne kadar yani sadece son birkaç yılı sormuyorum, son birkaç yılki konuları sormuyorum. Bu periyodun içinde neden Türkiye Taşkömürü Kurumu tarihinin en düşük işçi sayısı, en düşük teknik personel sayısıyla çalışmak zorunda bırakıldı? Bu arada tüm bu uyarıların yapıldığı yani 2014 yılında bir norm kadro çalışması da var, oradan itibarenki periyotta neden bu açıkları kapatmadınız; bunu soruyorum. Neden kapatmadınız? Bu maden ocaklarının tehlike altında çalışmasına imkân sağlamış, yol açmış oldunuz. Bunun açıklamasını ve ilgili yetkililerden, nereden bu döndü de hayır denildi, bunun sizden yanıtını istiyorum.

Teşekkür ediyorum.