İMAM HÜSEYİN FİLİZ (Gaziantep) - Sayın Başkan, teşekkür ederim.

Sayın Bakanım, değerli milletvekilleri, Sayın Bakan Yardımcıları, kıymetli bürokratlar, basınımızın kıymetli mensupları; hepinizi saygılarımla selamlıyor, Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesinin ülkemiz ve milletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum.

Sayın Bakan, birçok konuyu içeren sunumunuz için teşekkür ediyorum. "3600 ek göstergeyle ilgili olarak eksikliklerin giderileceği ve EYT'lilerin sorunlarını aralık ayında çözeceğiniz" şeklindeki sözleriniz ilgililerde yeni bir umut ışığı olmuştur. Çözümünüzle ilgili olarak 20 dernekten oluşan EYT Federasyonunun sizden randevu talebi var. Onlara randevu verip görüşlerini alabilir misiniz? Mecliste bizi dinlemediniz, şimdi hiç olmazsa muhataplarıyla istişare etmenizde yarar görmekteyim.

Sayın Bakan, "Geciken adalet, adalet değildir." anlayışıyla mağduriyetlerin giderilmesi açısından, emeklilerin 2000 öncesine göre intibakları yapılmalı, ikramiyeleri, enflasyon göz önüne alınarak düzenlenmeli; 2000'den önce vergi ve oda kaydı olan esnaflar için geriye dönük borçlanarak emeklilik hakkı verilmelidir.

Sayın Bakan, kamuda sözleşmeli ve kadrolu ayrımı ortadan kaldırılarak bir an önce tüm sözleşmeliler kadroya geçirilmeli, sözleşmelilik tarihe gömülmelidir. Daha önce, Hükûmet tarafından şartları taşımadığı söylenerek kadroya alınmayan ve bugün sayıları 100 binin üzerine gelmiş olan taşeron işçilerinin gecikmeden kadroya alınmaları adaletin sağlanması açısından gereklidir.

Sayın Bakan, taşeronluğun bir diğer boyutunu dile getireyim: Hastane laboratuvarları gibi, birçok kurumda hizmet alımı yapılmakta ve taşeron, liyakati düşünmeden, düşük ücret vermek için tıbbi laboratuvar programı mezunları yerine lise mezunlarıyla hizmet vermektedir. Tıbbi laboratuvar mezunları otomatik olarak işsiz kalmaktadır. "Okuduğumuz branşlarda istihdam edilmeyeceksek niye okuduk?" diyorlar.

Sayın Bakan, bildiğiniz gibi, 2011 yılından itibaren Suriyeli sığınmacılar, açık kapı politikasıyla ülkemize dolduruldu. Birçok şehrimizde çok yoğun bir şekilde Suriyeliler var. Demografik yapı bozulması, eğitim, asayiş sorunu gibi sorunların yanında halkımız Suriyelileri işsizliğin önemli bir sebebi olarak görmektedir. Sayın Bakan, bu konuda sağlıklı bilgi alacağımı ümit ederek şu soruları sormak istiyorum: Türkiye genelinde ve özel olarak seçim bölgem Gaziantep'te Suriyeli çalışan sayısı kaçtır, yüzde kaçı çalışıyor? ILO'nun raporunda Suriyelilerin yaklaşık yüzde 97'sinin kayıt dışı çalıştığı belirtilmiştir. Bu doğru mudur? Bakanlığınızın verilerine göre kayıt dışı çalışan Suriyeli sayısı kaçtır ve hangi sektörlerde çalışmaktadırlar? Çalışma izni verilen Suriyeli sayısı kaçtır?

Sayın Bakan, işsizlik büyük bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. TÜİK'in 2022 yılı Ağustos ayında açıkladığı sayıya göre 3 milyon 312 bin vatandaşımız işsiz. Bu sayının gerçeği yansıtmadığını, daha fazla işsiz olduğunu hepimiz çok iyi biliyoruz. Açlık sınırının 7.000, yoksulluk sınırının 23.000 lira olduğu bugünlerde, 5.500 lira asgari ücretle çalışmaktayken işsiz kalan vatandaşlarımıza ödenen 2.000 lira işsizlik ödeneği yeterli değildir.

İŞKUR bültenindeki bilgilere göre, 31 Ekim 2022 tarihi itibarıyla işçinin alın teriyle biriktirilen fon varlığı 118 milyar TL civarında olmasına rağmen ödenekler niçin bu kadar düşük tutuluyor?

Sayın Bakan, Gaziantep Üniversitesi Rektörlüğüm sırasında, 2003 yılında Gaziantep Organize Sanayi içerisinde meslek yüksekokulu açarak mesleki eğitimde niteliğin artırılmasıyla ilgili önemli bir katkı sağladık. Bu bakımdan, istihdamın artırılması için bahsettiğiniz aktif iş gücü programının mesleki niteliklerin geliştirilmesi konusunu değerli bulduğumu ifade etmeliyim.

Sayın Bakan "Mevsimlik tarım işçileri projesi devam ediyor." diyorsunuz ama mevsimlik tarım işçileri derme çatma çadırlarda, elverişsiz barınma, sağlıksız beslenme, temizlik gibi temel ihtiyaçların karşılanmadığı şartlarda yaşamaya devam ediyor. Duş ve tuvalet konusu ise tam anlamıyla insanlık dışı bir durum arz etmektedir. Her yıl mevsimlik tarım işçileriyle ilgili genelgeler yayımlansa da genelgelerde ifade edilen uygulamalar maalesef hayata geçirilmiyor.

Sayın Bakan, iş kazaları, maden kazaları sizin de söylediğiniz gibi, sadece teknolojik sorunlardan kaynaklanmıyor; kurumsallaşma ve işlerin ciddi yapılmama sorunumuz var. Hepimizi acıya gark eden kazaların yaşanmaması için, liyakatli, ahlaklı ve sorumluluk sahibi kişileri işbaşına getirmek gerekmektedir

Sözlerime son verirken 2023 yılı bütçesinin hayırlı olmasını diliyor, saygılar sunuyorum.