KOMİSYON KONUŞMASI

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Bakanımız, sunumunuzda mesken aboneleri için elektrikte yüzde 50, doğal gazda yüzde 75 devlet desteği olduğunu ve dünya enerji piyasalarında yaşanan yükselişe karşı insanlarımızı önemli ölçüde koruduğumuzu belirttiniz. Avrupa ülkeleri arasında vatandaşlarına en ucuz doğal gazı sağlayan 3'üncü, elektrikte ise 4'üncü ülke konumunda olduğunu söylediniz; doğrudur. Şimdi, bunlar sevindirici bir şey. Biraz evvel Orhan Bey "Neden sevinemiyor musunuz?" diye bir soru sormuştu, ben de o soruya cevap vereyim. Neden sevinemiyoruz? Evet, belki Avrupa'da vatandaşına euro üzerinden en ucuz 3'üncü elektriği, 4'üncü doğal gazı sağlayan ülkeyiz ama Avrupa Birliğinde ve OECD ülkeleri arasında enerji enflasyonunu en yüksek yaşayan ülkeyiz efendim, ondan sevinemiyoruz ne yazık ki. OECD'nin yapmış olduğu çalışmaya göre Ağustos 2022 itibarıyla enerji enflasyonu OECD ortalaması yüzde 35, Avrupa Birliği ortalaması yüzde 38, Türkiye ise yüzde 143 yani OECD'nin ortalamasını 4'le çarptığımız zaman bu ülkede yaşanan enerji enflasyonunu görmekteyiz. İşte, ne yazık ki buna sevinemiyoruz. Şimdi, burada, bir tezatlık var, bir çelişki var. Bir taraftan Avrupa'da işte elektrikte en ucuzu veren 3'üncüyüz, doğal gazda 4'üncüyüz ama bir taraftan da dünyada enerji enflasyonunu en çok yaşayan ülkelerden bir tanesiyiz; bu çelişki. Doğru söylüyorsunuz, onu da açıklayacağım birazdan.

Sayın Bakanım, doğal gazımızın ekonomimizdeki ağırlığı her geçen gün artmakta. 2021 yılında 58 milyar metreküp doğal gaz ithal etmişiz, bunun yüzde 75'i boru gazı, yüzde 25'i ise LNG. Bu ithalatın -kabaca yüzde 90'ı- yüzde 87'sini de uzun dönemli ithalat lisansıyla yapmışız ve bu uzun dönemli anlaşmalar petrole endeksli bir durumda. Bu rakamlar 2021'in rakamları, eğer 2022 rakamlarını paylaşırsanız, 2023 rakam beklentilerini de paylaşırsanız seviniriz. 2022 yılında doğal gaz ithalatımızın ne kadar olması bekleniyor? Bunun ne kadarı boru gazı, ne kadarı LNG ve ne kadarını da spot piyasalardan tedarik ediyoruz?

Değerli arkadaşlar, iktidar temsilcileri sıklıkla spot piyasalardaki artışların 30 katına kadar çıktığından bahsetmekte yani şunu söylemek istiyorlar esasında: Elektriğe yılbaşından bugüne meskenlerde yüzde 90, ticarethanelerde yüzde 192, sanayide yüzde 322 zam geldi; doğal gaza meskenlerde yüzde 109, sanayide yüzde 273 zam geldi ama "Bakın, spot piyasalarda fiyatlar 30 katına çıktı, buna da şükredin." diyorlar. Ancak dediğim gibi, bizim doğal gaz ithalatımızın kabaca yüzde 90'ını petrole endeksli uzun vadeli kontratlardan sağlıyoruz. Brent petrolde 2021 yılı ortalamasını 70 dolar kabul edersek 2022 ortalamasının da 100 dolar olması bekleniyor yani artış yüzde 40. Doğal gazda öyle bizim sözleşmelerimiz gereği faturalarda bir katlanma söz konusu değil, faturaların bu kadar katlanmasının sebebi dövizin katlanmasından kaynaklanmakta. 2021 dolar ortalaması 9 liraydı, bugün için 18; artmış yani 1 kat artmış neredeyse. Bugün, dünyada en fazla enerji enflasyonu yaşamamızın nedeni, tamamen sizin yanlış ekonomik politikalarınızdan kaynaklanmaktadır Eğer aksini iddia ediyorsanız bize 2021, 2022 yıllarının ortalama boru gazı ithalat fiyatlarını açıklamanız gerekli; spot piyasalardan yapılan ithalatın ortalama fiyatlarını bize açıklamanız lazım ki bir mukayese yapmamız lazım. Mümkünse bu rakamları da alırsak seviniriz.

Sayın Bakanım, bildiğiniz gibi Soma enerjinin başkenti. Şimdi size tuhaf bir şeyden bahsedeceğim; bir avuç kömür için ömürlerini veren, 301 canını veren Soma'da, madenci şehri, maden şehri Soma'da insanlar ısınamıyor.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Şu an için bölgesel ısıtma çalışmıyor, özelleştirildikten sonra bir çivi çakılmamış olan termik santral sıcak suyu veremiyor. Hadi arıza giderildi diyelim, bu sefer de yüzde 192 zam yapmış olmasına rağmen MASKİ suyu sıcak bir şekilde hanelere ulaştıramıyor. Soma'da 14 bin bölgesel ısıtma abonesi var, geri kalan Somalılar da kömürle ısınıyor, daha doğrusu ısınmaya çalışıyor. Geçen sene tonu 800 lira olan yerli kömür bugün 4.000 liraya ulaşmış durumda. Vatandaş kömür alamıyor yani enerji şehri Soma ısınamıyor. Soma'da enerji krizi yaşanıyorsa varın gerisini siz düşünün.