İBRAHİM AYDIN (Antalya) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

Sayın Başkanım, Değerli Bakanım, saygıdeğer Komisyon üyeleri ve milletvekili arkadaşlarım, çok kıymetli bürokratlar, basınımızın seçkin temsilcileri; hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Üzerinde yaşadığımız coğrafyamız, birçok doğal kaynaklı afetlere maruz kalmakta, bunlara insan kaynaklı afetler de eklendiğinde afetlerin çeşidi ve sıklığı önemli biçimde artmaktadır. Son yıllarda tesirini günlük hayatımızda hissetmeye başladığımız iklim değişikliği ise afetlerin etkilerini ve sıklığını artırarak ülkemizin başa çıkma kapasitesini zorlamaktadır. Daha önce ayrı bakanlıklara bağlı 3 genel müdürlük tarafından yürütülen faaliyetler afet ve acil durumlara hazırlığı, afetlerle başa çıkılmasını, eşgüdümü ve organizasyonu zorlaştırıyordu. Afetlere ilişkin kurumları entegre bir yapıya kavuşturduk. Koordinatör kurum olarak AFAD, afetlerde Türkiye'nin ortak gücünü harekete geçiriyor, afet yönetimi faaliyetlerini planlıyor, yönlendiriyor, destekliyor ve koordine ediyor. İnşa ettiği Bütünleşik Afet Yönetim Sistemi'yle afet ve acil durumları meydana gelmeden önce önlemek, risk ve zararları azaltmak için çalışıyor, afet sırasında etkin koordinasyon sağlayarak müdahale ediyor, afet sonrasında iyileştirme çalışmalarını bir bütünlük içerisinde süratle tamamlıyor. 2.590'ı profesyonel arama ve kurtarma teknisyeni olmak üzere 7 bini aşkın personeliyle 7/24 çalışıyor. Dirençli toplumlar ve güvenli yaşam alanları oluşturmak, afetten kaynaklı kayıpları minimize ederek sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağlamak amacıyla Türkiye Afet Risk Azaltma Planı (TARAP), AFAD koordinasyonunda kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte yürütülerek hazırlanmış ve Cumhurbaşkanımızın onayıyla 8 Temmuz 2022 gün ve 31890 sayı ile Resmî Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri; illerimizde güvenle yaşamak, afetlerden dolayı oluşabilecek can, mal ve benzeri kayıpları azaltmak, önlemek, afet risk azaltma bilincini oluşturmak, paydaşlar arasındaki iş birliğini artırmak, kısaca illerimizdeki afet risklerini azaltmak amacıyla hazırladığımız İl Afet Risk Azaltma Planları (İRAP) 2021 yılı sonunda tamamlanmıştır.

Ülkemizin deprem risklerinin azaltılmasındaki ilk yol haritası olan Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı'nın 2011 yılında yayınlanması üzerinden on yıl geçmiş olup günümüze kadar deprem risklerini azaltma konularında ulaştığımız birçok başarı UDSEP 2023 belgesinin yol göstericiliğinde yürütülmüş ve birçok çalışma da hâlâ devam etmektedir. 2 entegre müdahale sisteminin temelini kuran Türkiye Afet Müdahale Planı 2014 yılından bu yana yürürlüktedir. Her ilimizin kendi kapasitesini oluşturmak için afet ve acil durumlar sonrasında destek çalışmalarına katkı sunmak üzere belirli eğitimleri alarak bir araya gelen yerel yönetimler ve diğer kamu kurumları ile destek AFAD gönüllülerinden teşekkül eden adını "Yerel Destek Ekipleri" olarak adlandırdığımız birimleri hayata geçirdik. Bir afet anında gerekli ekipman malzeme desteğiyle sahada yerlerini alacaklar. Son yaşanan Orta-Batı Karadeniz sel felaketinde destek çalışmalarına başarılı bir şekilde katkı sunmuşlardır. Bu kapsamda, günümüze kadar 34.742 heyelan, 4.859 kaya düşmesi, 883 çığ ve 608 obruk olayı sisteme girilmiştir. 2021 Afet Eğitim Yılı kapsamında öğrenilen bilgilerin günlük hayat eylemlerine dönüştürülmesi amacıyla 2022 yılı Afet Tatbikat Yılı ilan edilmiştir.

Düzce depreminin 23'üncü yılında 12 Kasım saat 18.57'de Türkiye genelinde ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde deprem anı ülke tatbikatı yapıldı. "Çök, kapan, tutun." Başarılı bir tatbikat yapıldı.

Ulusal Deprem Gözlem Ağı'nda işlettiğimiz farklı teknolojilere sahip istasyonların sayısı 1.143'e ulaşmıştır ve Avrupa'nın en büyük 2'nci Deprem Gözlem Ağı'nı çalıştırmaktayız. 2022 yılı içerisinde gerçekleşen doğa kaynaklı afetler sayısı 26.041 olup AFAD Başkanlığı olarak 15/11/2022 tarihi itibarıyla 5.262 afet ve acil duruma müdahale edilmiştir.

Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri; 2021 yılında Antalya'da 10 adet boğulma vakası, 1 fırtına,1 heyelan, 32 kayıp vakası, 25 mahsur kalma, 10 orman yangını, 6 su baskını, 4 kentsel yangın, 16 diğer afet ve acil durumlar olmak üzere toplam 105 afet ve acil durum olayı meydana gelmiştir. Meydana gelen olaylarda 5 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, 46 vatandaşımız yaralanmıştır. Olaylarda AFAD koordinasyonunda 17 helikopter, 12 uçak, çok sayıda araç ve personel görev yapmıştır. 28 Temmuz 2021 Çarşamba günü on iki sularında Manavgat ilçemizde başlayan ve Alanya, Gündoğmuş, Akseki ilçelerinde toplam 59 mahallede on bir gün etkili olan yangında 2 orman yangın savaşçısı şehit olmuştur -şehitlerimizi buradan rahmetle anıyorum- 61.500 dekar orman alanı da etkilenmiştir. Cumhuriyet tarihinin en büyük orman yangınlarından biri meydana gelmiştir, yangının büyük çaplı olması nedeniyle ulusal kapasitenin yanında uluslararası kapasite de kullanılmıştır.

Yangının başlamasıyla birlikte Türkiye Afet Müdahale Planı devreye alınarak yereldeki tüm çalışma gruplarının çalışmaları, Manavgat Gençlik Merkezinde kurulan AFAD Yönetim Merkezinde yönetilmiştir. Orman yangını söndürme çalışmalarına 870'i diğer illerimizden gelen personel olmak üzere toplam 8.029 kişi, 40 civarında da hava aracı ve 2.000 civarında kara aracıyla müdahalede bulunulmuştur; 23 STK bünyesindeki 615 kişi ve 97 araç ile çok sayıda gönüllü müdahale çalışmalarına destek vermiştir.

Manavgat, Alanya, Akseki ve Gündoğmuş ilçelerinde etkili olan orman yangını afeti sonrasında Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinesinde yapılan hasar tespit işlemlerinde 1.313 adet konut "ağır hasarlı" "yıkık" "acil yıkılacak" olarak tespit edilmiştir. Konutları hasar gören afetzedelerden 666 kişi AFAD'dan, 234 kişi kentsel dönüşümden hak sahibi olarak kabul edilmiş olup toplam 900 konut, 4 adet köy konağı ve 1 cami TOKİ tarafından yapılmaktadır. Yapımına başlanan 889 adet konutun 145'i tek katlı, 743'ü çift katlı olmak üzere inşa edilmektedir. Manavgat ilçesinde 201 adet konutun yapımı tamamlanmış olup 170 konut AFAD tarafından, 14 konut Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü tarafından teslim alınarak hak sahibi ailelere teslim edilmiştir; kalan 43 adet konutun yapı ruhsatı ve muvafakat sorunlarının çözülmesinden sonra teslim işlemleri gerçekleştirilecektir.

Orman yangın afeti nedeniyle hayatını kaybeden vatandaşlarımızın yakınlarına ve konut, eşya, iş yeri ve araçları zarar gören vatandaşlarımıza toplam 52 milyon 860 bin 919 TL, tarım ve hayvancılık zararları için ise toplam 212 milyon 757 bin 511 TL nakdî yardım yapılmıştır. Ayrıca, müdahale, enkaz kaldırma işlemleri ve altyapı hasarları için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ve yerel yönetimlere AFAD tarafından 11 milyon 103 bin TL ödenek aktarımı yapılmıştır.

Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri; tabii, geçmiş yıllarda bir afet olduğu zaman "Nerede bu devlet." diye bağırılırken şimdi "Allah devletimize zeval vermesin." diye söylüyorlar; vatandaşlarımızın hiçbir mağduriyeti kalmadan yerine getiriliyor.

Tabii ki orman teşkilatı ile Jandarmamız yüz seksen üç yıllık köklü, birlikte çalışan, orman yangınlarında beraber mücadele veren kurumlarımızdandır. Yıllar önce ormanlarımızın korunmasında ve yangınlara mükellef toplayan Jandarmamız, şimdiyse kendini yenileyerek Orman Genel Müdürlüğümüzle, tesis ve kamera sistemlerinin kurulumu için, Jandarma Genel Komutanlığına ait Jandarma Entegre Muhabere Sistemi tesislerinin ülkede kullanımı için protokol yaparak birlikte çalışıyorlar. Aynı zamanda, Jandarma Genel Komutanlığı, il jandarma komutanlıkları, Orman Genel Müdürlüğüne ait tüm araçlarını ve ormanda bulunan kameraların kullanımını da açtılar. Yine, yangınlarda Jandarma Genel Komutanlığımıza ait İHA'lardan faydalanılmaktadır. Büyük yangınlarda rezerv güç olarak Jandarma Genel Komutanlığına ait 7 adet genel maksat helikopterlerinden de faydalanılmaktadır.

Önceki oturumlarda konuşan bazı milletvekillerimiz -özellikle Behiç Çelik Bey- "Devlet orada siz gitmeseniz de olurdu." diye söylemişlerdi Bakan Bey'e.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız.

İBRAHİM AYDIN (Antalya) - Sayın İçişleri Bakanımız -Süleyman Soylu Bakanım- yangın mahallerine geliyor ve yangında tamamen cephede kendisi çalışıyor. Altındaki, beraber çalıştığı ekibiyle beraber, valisiyle, yine aynı şekilde AFAD'ıyla, Jandarmasıyla, tüm güçleriyle beraber, ormancı arkadaşlarıyla beraber bu yangınla resmen cephede savaşıyor. Eğer bir komutan ordusunun başında yoksa onun başarılı olma şansı yoktur. Tabii ki eski Türkiye'de "Tamam, valiler yönetecek." diyorsunuz ama...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ederiz.

Son cümlenizi alayım, bitti süreniz.

İBRAHİM AYDIN (Antalya) - Gerçekten bu konularda, orman yangınları konusunda ülkemiz çok başarılıdır ama tabii ki bir afet oldu. Son yıllarda iklim değişikliğinden dolayı da çok büyük orman yangınları meydana geldi. Bu sene ama tekrar gene başarılı bir şekilde söndürüldü.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyoruz.

İBRAHİM AYDIN (Antalya) - Özellikle Marmaris yangınlarında Bakan Bey oradaydı. Yani siz dediniz ya işte: "Bazı kişiler gidiyor orada engel oluyor." Eğer o gece orada olmasaydı -ben de milletvekili gömleğimi çıkarıp- eski tecrübeli bir orman yangın söndürücüsü olarak oradaki yangına müdahale etmemiş olsaydık bugün Marmaris'in ve Okluk Koyu'nun yandığı konuşulacaktı. Onun için bu işler öyle çok kolay işler değil, siz herhâlde ölümü bayılma zannediyorsunuz, bu yangınlarla mücadele etmek çok kolay değil...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Aydın, teşekkür ediyorum.

İBRAHİM AYDIN (Antalya) - Çok teşekkür ediyorum.

2023 yılı bütçemiz hayırlı uğurlu olsun.