| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/286) ve 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/285) ile Sayıştay tezkereleri a) Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, b) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu c) Karayolları Genel Müdürlüğü d) Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü e) Havaalanı İşletme ve Havacılık Endüstrileri AŞ (HEAŞ) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 21 .11.2022 |
ULAŞ KARASU (Sivas) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.
Sayın Bakan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları, Cumhuriyet ideolojisinin ayrılmaz bir bağı olarak bağımsızlığın en önemli sembollerinden biri olmuştur. Devletin her bir kuruşuna sahip çıkan, demir yolunu bağımsızlıkla iç içe getiren anlayış AKP'yle birlikte tarihe gömülmüştür. Sadece 2 hat için örnek veriyorum Sayın Bakan. Sunumunuzda Ankara-Sivas Hattı'nın 2023 Nisanında açılacağını söylediniz. Altı yılda bitecek hat, on dört yıldır devam ediyor. Daha önce 7 kez açılış takvimi verilmiş ama açılamamıştı, 8'inci açılış tarihini siz vermiş oldunuz. Önceki açılış tarihini veren bakanlar ve genel müdürler gitti, sizin sözünüzün sonunda da sizleri halk gönderecek. Ancak hattın güvenliğiyle ilgili büyük şüphelerimiz mevcut. Esmebaşı Tüneli'nde 8 kez göçük meydana geldi. Yıldızeli ilçemiz Karakaya köyü sınırları içindeki köprü geçişinde 2 sefer çökme meydana geldi, burada da gerekli zemin etütleri zamanında niçin yapılmadı? Hattın farklı bölümlerinde de bu tarz sıkıntılar mevcut mudur? Şu an 5 adet güvenlik tünelinin ihalesi dahi yapılmamış durumda, yarım kalan kaç tane güvenlik tüneli var, bilmiyoruz. Bir ay önce T-18 güvenlik tünelinin daha sondaj çalışmalarının, laboratuvar deneylerinin, jeoteknik çalışmalarının devam ettiğini açıklamıştınız; daha bu aşamada olan bir güvenlik tüneli varken bu hat nasıl açılacak? Güvenlik tünelleri yapılmadan hat sertifikasyonunun yapılması ve hattın çalışmaya başlaması suç değil midir? Suç değilse güvenlik tünellerine niçin ihtiyaç vardır? TCDD Teknik AŞ üzerinden bir İtalyan firmayla anlaştığınız, bu firmayla güvenlik tünelleri tamamlanmadan sertifikasyon alacağınız ve sertifikasyon için güvenlik tünellerinin ihalelerinin başlamasının yeterli olacağına dair anlaştığınız iddia edilmektedir; bu iddia doğru mudur? Doğruysa bu, bir felakete davetiye çıkarmaktır. Uyarıyorum, Allah korusun hat güzergâhında meydana gelecek bir kaza felakete dönüşür. Siz bu hattı bir seçim yatırımı olarak görüyorsunuz, bizler için bu hatta 1 vatandaşımızın dahi burnunun kanaması tüm seçimlerden daha önemlidir.
Diğer önemli bir hat Ankara-İzmir Demiryolu Hattı. Dönemin Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın 2013 yılında bin seksen günde bitim ve 4 milyar 300 milyon TL maliyet olarak açıkladığı hattın geldiği noktaya dair birkaç bilgi vermek istiyorum. Söz konusu maliyet Cumhurbaşkanlığı yatırım programına göre ikiye bölünmüş, ilk kalem olarak tamamı devlet harcaması olan Ankara-İzmir Yüksek Standartlı Demir Yolu Hattı altyapı projesi olarak sunulmuştur, projenin maliyeti 13 milyar 890 milyon TL'dir. İlk projede 2021 yılına kadar 8 milyar 969 milyon lira harcanmış, 2022 yılında ise 2 milyar 150 milyonluk ödenek ayrılmıştır. Projenin ikinci bölümü ise 2022 yatırım programına göre 33 milyar 238 milyon TL'dir, bu tutarın 27 milyar 797 milyon TL'lik kısmı dış kredi olarak tanımlanmış, ihale ERG İnşaata 21/(b) pazarlık usulüyle verilmiştir. Bu bağlamda, iki projenin kalemleri toplandığında 508 kilometrelik hattın maliyeti 47 milyar 128 milyon TL'ye çıkmaktadır; başka bir hesapla, kilometre başına 92 milyon 772 bin TL para harcanmış olacak yani projenin kilometre başına yaklaşık maliyeti 5 milyon dolara tekabül etmektedir, bunun dünya standardı ise 1,5 milyon dolar civarındadır; başka bir deyişle, projede kilometre başına 3 kattan fazla bir ödeme söz konusudur ve bu hesap, yapılan ödemelerin tarihlerine göre enflasyon ve döviz kuru etkisi hesaba katılmadan yapılmıştır; böyle bir maliyet dünyanın neresinde var, bu ihale hangi gerekçelerle 21/(b) usulüne göre yapılmaktadır? Cumhuriyet tarihinin en büyük ihalesini neden açık ihale yapmadınız? 21/(b)'yle ihaleyi kazanan ERG İnşaat dövizdeki dalgalanmayı öne sürerek ek ödeme talep etmiş midir? Ettiyse kaç TL'lik bir ek ödeme talebi olmuştur?
Seçim bölgem Sivas'la ilgili de birkaç soru sormak istiyorum. Beş yıl önce bitmesi gereken Geminbeli ve Yağdonduran tünelleri ne zaman bitecektir? Sivas-Malatya kara yolunun Sivas bölümü bu hızla on yılda bitirilemez; ne zaman tamamlamayı düşünüyorsunuz? Suşehri-İmranlı yolu yani Polatderesi, Zara-Divriği yolu... Arabayı boş verin, traktörle gidilemiyor. Habip Bey burada, festivalde söz verdi "İhale yapıldı, müteahhit işe başlayacak." dedi, hâlâ bir çalışma yapılabilmiş değil.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Karasu, süreniz doldu, son cümlenizi alayım.
ULAŞ KARASU (Sivas) - Sivas en fazla göç veren illerin başında geliyor. Sivas'tan İstanbul harici başka hiçbir kente direkt uçuş seferi bulunmuyor; bununla ilgili bir çözüm öneriniz mevcut mudur?
Teşekkür ediyorum.