SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Şimdi, burada, giderek herhâlde yorgunluğun da getirdiği bir şeyle biraz sohbet havasında gelişiyor. Ama sonuç olarak şöyle: Özellikle AKP'li vekiller çok fazla gizem katıyorlar ve çok fazla belirsizlik cümleleri içeren konuşmalar yapıyorlar. Yani, kesinlikle belirsizlik...

BAŞKAN TANER YILDIZ - Serpil Hanım, konuşmuyor arkadaşlar, biz suçlanıyoruz; konuşuyorlar, biz suçlanıyoruz.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Ama hayır, yani, tabii, iktidar olduğunuz için ayrıca da eleştirilerin muhatabısınız, doğal olarak bu gelişiyor.

MEHMET ALİ ÖZKAN (Manisa) - Nasıl konuşacağımızı bir tarif edin bize o zaman.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Muhalefet gibi davranmaya çok alıştınız.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Şöyle bir şey var: Şimdi, bahsettiğiniz her şey önlenebilir meseleler, siz de mühendissiniz. Sonuç olarak, burada, zaten günlerce madencilikle ilgili pek çok şey dinledik, pek çok konuya aşina da olduk. Dolayısıyla ortada bir gizem ve belirsizlik yok. Yani, burada, kişilerin kahramanlıklarına da ihtiyaç yok çünkü bu, zaten iş güvenliği anlayışına da ters bir durum. Yani, sonuç olarak, kişilere hiçbir şey bırakılmamalı, biz sorunları kaynağından ortadan kaldırmayı başarmalıyız ve o yüzden ki maden drenajı diye tartışıyoruz ya da havalandırma sorunu olarak tartışıyoruz. Şimdi, havalandırma tartışmasını da bu mevzuattaki geri çevrilebilir havalandırma meselesine de indirgemeyelim. Sonuçta, metan gazını oradan uzaklaştırabiliyorsak grizu patlamasını ortadan kaldırabiliriz. Demek ki havalandırmada bir yetmezlik olmuş ki orada metan gazı birikmiş, oksijenle buluşmuş, yanıcı etkenlerle buluşmuş ve bu patlama gerçekleşmiş.

Yani, ben daha önce de örnek vermiştim, hani, uçak kazaları ne kadar çok gizemli oluyor, bilmiyorum hiç o videoları izliyor musunuz; çok daha belirsiz, çok daha zor olan uçak kazalarında bile belli bir süre, disiplinli ve bilimsel, teknik bir çalışma yaparak kazaların sebepleri bulunuyor ve o sebepler dönülüp uçaklarda düzeltildiği için biz şu anda daha güvenli bir şekilde uçuş yapabiliyoruz.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Tabii, tabii.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Ama çalışma hayatında bu sistem böyle ilerlemiyor, meseleler böyle kişilere bırakılıyor, belirsizliklere, bilinmezliklere bırakılıyor ve sonuç olarak da yol alamıyoruz çünkü bunun temelinde yatan meselede aslında konuşamıyoruz, bu konuda tutum alamıyoruz. Evet, kapitalizme karşıyız diyoruz, şöyle diyoruz, böyle diyoruz ama aslında sistemin kendisi, vahşi bir kapitalizm, vahşi bir madencilik aşamasına gelmiş. Bakın, teknik bazı düzenlemeler var fakat anlayış olarak çok da yenilendiğini söyleyemeyiz çünkü 301 madenci bu ülkede öldü. Tarihin en büyük yani Türkiye tarihinin en büyük maden faciası ve 42 madenci Amasra'da yaşamını yitirdi; bu da çok büyük bir sayı. Ve burada sendika başkanlarının söylediği gibi yani aslında bakarsak her ay bir Soma gerçekleşiyor, her gün birer ikişer insanlar iş cinayetinde yaşamını yitiriyor. O yüzden lütfen bu konuları... Tabii ki teknik olarak ilerlememiz lazım, teknik olarak bazı yerlere çok fazla takılmadan yol almamız lazım. Ancak bunları bilimsel raporlara, teknik raporlara dayandırarak yol almamız gerekiyor. Ve burada maden...

BAŞKAN TANER YILDIZ - Serpil Hanım, 3 bilinmeyen 2 denklemle çözülmez; şimdi, 3 bilinmeyen 3 denklemle çözülür. Tek bir tane, bütün madencilerin bizi uyardığı bir nokta var, diyorlar ki: "Siz 50 tane senaryo yapıp 150 tane tahminde bulunabilirsiniz ancak -nokta koyuyorlar- madene inmek kaydıyla ve bunları teyit edip görmek kaydıyla." Bakın, bu çok önemli bir şey. Şimdi, nihai cümleyi kullanamıyor olmamızın ana sebebi, gerek TTK'nin kaza tespit raporuyla alakalı gerekse bütün arkadaşlarım... bakın, dikkat edin, söylüyorlar, söylüyorlar, haklı olarak orada duruyorlar, nefesleniyorlar, diyorlar ki: "Bir dakika, madene inmeden bu nihai cümleyi söyleyemeyiz."

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Başkan, ben hatırlatmalar yapmak durumunda kalıyorum çünkü bazen çok uzaklaşıyoruz meseleden. Şirvan'dan bahsetti Kani Başkan yani çok doğru bir hatırlatma da yaptı.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Doğru.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Çünkü ben de o maden faciasında Şirvan'a gitmiştim ve daha sonra hazırlanan raporlarla ilgili benim de çalışmalarım olmuştu. Ya, aslında tam da söylediği gibi orada da yine herhangi bir işçinin, madencinin ya da herhangi bir insanın dahi görebileceği koşullarda bu maden faciası oldu, o kayma, şev kayması oldu.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Çok affedersiniz Serpil Hanım, Şirvan'la alakalı konuşacağım.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Evet, buyurun.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Görevim döneminde biz oraya heyet gönderdik. Bana oradan dediler ki: "Efendim, böyle böyle bir durum var." "Arkadaşlar gelmeden orayı kapatın, mühürleyin." dedim. Bak, buraya gelmeden mühürleyin...

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Ama mühürlemediniz.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Bir dakika... Orası mühürlendi. Bir hafta içinde 3 kişi öldü, biliyor musunuz? Mühürlenmiş yere girip oradan kaçak kömür almak yüzünden.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Yo, kömür yok orada.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Tarihini, çıkarttırırım. Mühürlenmiş yerden yaptılar, mühürlenmiş yerden. Bunu şunun için söylüyorum: Şimdi, bu suç tek taraflı olmuyor; sizin denetiminizden kaynaklanabiliyor, kamunun ihmalinden kaynaklanabiliyor.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Bir cümleyle tamamlayayım, izin verin Başkan.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Son cümlemi şöyle yapıyorum, söz hakkı yine sizde. "Efendim, şöyle dikine bir şey var, heyelan var, burayı biz dinamitle patlatalım." dediler. Bakın, bunun normalde yapacağı... Mühürlü yerden bahsediyoruz. "En azından yıkılsın burası ki birinin başına yıkılma ihtimali kalmasın." dediler. Bunların her biri yaşanıyor.

Buyurun.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Sayın Başkan, bunların hepsinin çözümü var, hepsinin.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Tabii, tabii.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Yani doğru şekilde o ayaklarda ilerlemek ya da doğru şekilde o şevlerle mücadele etmek mümkün ama burada... Bakın, biz gittiğimizde de çok ilginç bir şeyle karşılaştık; burası Ciner grubuna ait, yanlış bilmiyorsam Ciner grubuna ait ama yerel taşeronlarla o çalışmalar sürdürülüyor ve oradaki köylü...

BAŞKAN TANER YILDIZ - Şu anda bilmiyorum o devam mı ediyor, ruhsat devri mi oldu? Bilen var mı arkadaşlar?

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Şunu vurgulamak için söyledim, yani...

TÜRKİYE DEVRİMCİ MADEN ARAMA VE İŞLETME İŞÇİLERİ SENDİKASI GENEL BAŞKANI TAYFUN GÖRGÜN - Evet, Şirvan el değiştirdi.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Ha, el mi değiştirdi?

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Evet, evet, Şirvan...

TÜRKİYE DEVRİMCİ MADEN ARAMA VE İŞLETME İŞÇİLERİ SENDİKASI GENEL BAŞKANI TAYFUN GÖRGÜN - Ciner grubundan Yıldızlara geçti, özel sektör yani.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Yani kömür değil orası, evet.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Tabii, bilmiyorum. Şimdi, en son kimde bilmediğim için sordum.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Aynen.

Şunu söylemek istiyorum: Öyle bir ağ oluşmuş ki orada yani işçilerin de tek çalışma imkânları, biraz önce Sendika Başkanının defaatle vurguladığı gibi "Açlıktan mı öleyim yoksa çalışarak mı öleyim?" paradoksu. Oradaki insanların tek bulabildikleri iş bu madende çalışmak ve köylüler hem kendi topraklarını, köylerini veriyorlar maden sahası olarak, köylerini taşıyorlar, değiştiriyorlar, o köyü maden sahası olarak bu firmalara veriyorlar hem de taşeron olarak orada o köyün insanları çalışıyor. Dolayısıyla oradaki itiraz edecekleri birinci kişi de akrabaları olduğu için haklarını aramakta bile sorun yaşıyorlar. Dolayısıyla hani burada o katmanlardıma, taşeron sistemi ya da redevans sistemiyle sistemi güvencesiz hâle getirme politikası... O politikayı belirleyen kim? Siyaset. O politika zaten başlı başına oradaki iş güvenliğini belirleyen politika oluyor.

Şunu söylemek için en son tekrar söz istemiştim, bu...

FEHMİ KÜPÇÜ (Bolu) - Çözüm, sistem eleştirisi değil ki ama burada madeni konuşuyoruz. O zaman deriz ki: "Sur'da hendek mi kazsınlar?" Yani biz de böyle bir siyasal yaklaşım... Bu, doğru bir yaklaşım değil ama ya.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Bakın, buradaki sistem eleştirisi şu...

FEHMİ KÜPÇÜ (Bolu) - Kapitalizmden bahsediyoruz, başka şeyden bahsediyoruz. Bizim de devlet...

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Bakın, bu madende 16 madenci yaşamını yitirdi.

FEHMİ KÜPÇÜ (Bolu) - Anladım ama...

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Bir senede bütün sorumlu tutulanlar...

FEHMİ KÜPÇÜ (Bolu) - Bakın, doğru sorulara -Allah şahit- hiç itirazımız yok ama lütfen yani...

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Bakın, ama dinlemiyorsunuz ki siz, sistemdeki sorunlardan bahsediyorum.

FEHMİ KÜPÇÜ (Bolu) - Burada doğru sorular dışında ısrarla metodolojik, sekiz saat boyunca...

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Ama siz cümlemi bitirmeme izin verin.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Fehmi Bey, bir dakika... Fehmi Bey, sözünü kesmeyelim.

Buyurun Serpil Hanım.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Burada daha iş güvenliği, çalışma koşulları, bütünlüklü politikalar geliştirilmediği için 16 işçi yaşamını yitirdi. Buranın sorumlusu elbette ki en tepedeki firma ama o mekanizmayı kuran anlayışı ben eleştiriyorum zaten. Bitiriyorum, bakın, şunu söyleyecektim: Redevans ve taşeron sisteminden bahsediyorum, onun yarattığı sorun. Burada gözaltına alınanlar bir yıl içinde serbest bırakıldılar yani cezasızlık sistemi zaten her şeyi boşa düşürüyor. Cezasızlık sistemi var aynı zamanda Türkiye'de. Yani 16 insan yaşamını bırakıyor, o toprağın altında kalıyor. Bir çobanın görebileceği kadar görünen; çünkü zaten gerçekten gözle görebiliyorsunuz, böyle yer altı madenciliği değil bu, görüyorsunuz. Orada bir yağmur geldiğinde çökeceğini görebildiğiniz o şevlerin altında işçiler çalıştırılıyor, ölüme gönderiliyor ama hiç kimse hesap vermiyor, ne siyaset hesap veriyor ne de en tepedeki büyük firma, Ciner hesap veriyor ne de alttaki redevans ya da taşeron sistemi. Bu, sorun değil mi?

Teşekkür ederim.