| Komisyon Adı | : | (10 / 6598, 6599, 6600, 6601, 6602, 6603, 6604, 6605) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu |
| Konu | : | TMMOB Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel ve Zonguldak Şube Başkanı Çağlar Öztürk tarafından yapılan sunumlara ilişkin görüşme |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 30 .11.2022 |
ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Değerli milletvekili arkadaşlarım, değerli misafirler, değerli basın mensupları; ben de sözlerime başlarken saygılarımı sunuyorum.
Tabii, Komisyonumuz yaklaşık bir aydır çalışıyor ve çok önemli sunumlar yapıldı. Bugün yapılan sunumda, gerçekten, kazanın sebeplerinin teknik gerekçeleri çok farklı bir şekilde detaylandırılarak bize anlatıldı. Ben özellikle her iki Başkanımıza da teşekkürlerimi sunuyorum. Teknik olarak bizim uzmanlık alanımız değil ama üç aşağı beş yukarı kazayı ortaya koyan teknik sebepleri ortaya koydular. Özellikle Zonguldak Şube Başkanımız da olsun, Ayhan Bey olsun, bölgeyi çok iyi bilen, bu konuda yetkili ve donanımlı kişiler, bölgede çalışmış kişiler, uzmanlık alanı olan kişiler; son derece önemsiyorum. Tabii, bir heyet hâlinde, sanırım, bir rapor hazırlanmış, onu da Çağlar Bey sunacağını ifade etti. Ondan da yine Komisyonumuzun son derece yararlanacağını düşünüyorum.
Tabii, genel olarak baktığımızda kazanın meydana gelmesiyle ilgili ortaya konulan sebepler, savcılık tarafından oluşturulan bilirkişi heyetinin sunmuş olduğu ön raporla bir paralellik arz ediyor üç aşağı beş yukarı bazı yönleriyle, hatta o raporun da çok çok daha ötesine geçilmiş bu değerlendirmelerde ama özü itibarıyla üç aşağı beş yukarı bir paralellik arz ediyor.
Yine, gördüğümüz kadarıyla, sunumdan anladığımız kadarıyla ocağın projelendirmesindeki, genel havalandırma ve tali havalandırmasındaki eksiklikler ve noksanlıklar kazanın meydana gelmesindeki temel sebeplerden biri olarak değerlendirilmiş. Tabii, ilerleyen süreçte başka bilgi, bulgular çıkar, bunlar kesin değildir ama netice itibarıyla şu aşamada elde edilen bilgi ve bulgular neticesinde bunların doğru olduğunu varsaymamız gerektiğini düşünüyorum.
Tabii, havalandırma planları ocak kotlarından aşağı doğru inildikçe, yani derinleştikçe, sanırım, o derinleşmeye bağlı olarak yeniden güncellenmesi gerektiğini anlıyoruz ve burada böyle bir güncellenme yapılmadığını, Amasra ocağında böyle bir güncelleme yapılmadığını anlıyoruz.
Bir de tabii, kazanın olduğu gün bir pervane arızası meydana gelmiş. Bu arızalı pervane tamir edilmeden çalışmaya devam edilebilir mi? Yani bu konuda Kurumun içerisinde bir yönetmelik, bir yönerge vesaire var mı? Çünkü hakikaten havalandırma hayati derecede önem taşıyor. Bir arıza meydana gelmiş, bu tamir edilmeden -sizin deyiminizle- yenisiyle değiştirilmeden, yedeğiyle değiştirilmeden çalışılmaya devam edilmiş.
Yine, tespitlerinizden biri de şuydu anladığım kadarıyla: Ocağın daha önceki gaz verileri incelendiğinde eşik değerlerin aşıldığı, patlama değerlerine yakınlaştığı ve hatta zaman zaman aşıldığı... Burada ocağın havalandırılmasında genel olarak bir problem olduğu ortaya çıktığı hâlde böyle bir arıza olduğunda yani ocaktaki faaliyetlerin durması gerekmez miydi? Bu konuda yönerge ne diyor varsa veya yönetmelik ne diyor varsa? Bu konuyu biraz açmanızı rica edeceğim.
Tabii, bizim değerlendirmelerimizden biri de şuydu aslında daha önceki sunumlarda, ben onu TTK yöneticilerine de sormuştum: Özellikle, yaşamını yitiren madencilerimizin önemli bir bölümü gazdan zehirlenmiş yani bu gazdan zehirlenme de aslında işaret değil midir? Havalandırma sistemindeki hatayı, noksanı veya eksikliği, neyse göstermekte midir size göre? Bunu da biraz açmanızı rica edeceğim, biraz değindiniz ama biraz açarsanız memnun olurum.
Tabii, bizim burada sadece Kurumu, kazanın meydana geldiği Amasra Müessesesini değil, diğer müesseseleri de değerlendirme gibi bir yükümlülüğümüz de var aynı zamanda çünkü benzer kazaların önlenmesine yönelik tedbirlerin de alınması için oluşturulmuş bir komisyondur bu Komisyonumuz. Siz de Kurumun diğer müesseselerini de en iyi bilen kişilerden birilerisiniz. Kandilli'de, Armutçuk Müessesesinde veya Kozlu, Karadon ve Üzülmez Müessesesinde de benzer sorunlar var mıdır havalandırma yönünden? Projelendirilmesi yönünden, işte, genel havalandırma ve tali havalandırmaları yönünden eksiklikler ve noksanlıklar var mıdır? Varsa size göre bunların nasıl giderilmesi gerekiyor, neler yapılması gerekiyor? Bunları anlatırsanız memnun olurum.
Bir başka konu da patlamanın kaynağı konusunda bugüne kadar hiç duymadığımız bir değerlendirmede bulundunuz. Daha çok, ağırlıklı olarak patlamanın kaynağı olarak dinamit atılması ifade ediliyordu ama size göre elektrik kaynağından da olabileceğini ifade ettiniz çünkü ATEX sertifikalı ürünlerle ilgili soru sorduğumuzda da daha önce Çalışma Bakanlığının bu yönde tespitleri de vardı. 38 adet değişik üründen ocakta kullanılan 18 tanesinin ATEX sertifikalı olduğu, 20 tanesinin de ATEX sertifikalı olmadığı yönünde bir değerlendirmeleri olmuştu, tespitleri olmuştu. Hatta bununla ilgili Kuruma da uyarılarda bulunmuşlar, ceza kesilmiş yani bu konudaki değerlendirmelerinizi birazcık daha açmanızı rica edeceğim.
Teşekkür ederim.