DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Şimdi şöyle: Şu ana kadar dikkatle dinledim ancak iyi ki çalışarak gelmişiz; bakın, gerçekten iyi ki de mühendisim, öyle söyleyeyim. Bu hava hızıyla ilgili söylediğiniz şeyler, maalesef, şu Komisyonda ekstra maliyet mi doğuruyor da böyle söylüyorsunuz veya...

PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Yok, yok, hiç öyle bir şey yok.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - İsim vermeyeyim, böyle bir bölge temsili gibi olmasın. Şöyle ki, sormuşlar, demişler ki birisine: "Üçgenin iç açılarının toplamı kaçtır?" diye, o da demiş ki: "Üçgenine göre değişir." Değişmez yani o kadar da değil; 0,3'e de indirdiniz hava hızını; "0,1" olsun, olmaz. Şimdi, kurduğunuz altyapı hava hızını artırmaya uygun olmayabilir ama bu bilimsel bir zorlamaya dönüşmemeli. Bu konuda, havalandırmayla ilgili buraya uzman geldi, bu konu burada konuşuldu sizden önce kaç toplantıda. Dolayısıyla, mevzuat zaten 0,5'i asgari olarak tanımladıysa "Metan gazı yoğunluklu yerlerde 0,5 yeterlidir." demek mühendislik tekniğine uygun değil. Arabada 100 kilometre hızla giderken 220'ye çıkıyorsunuz ama ilave bir tedbir almıyorsunuz yani emniyet kemerini takmıyorsunuz, başka bir şey yapmıyorsunuz... Hayır, yapmanız gerekiyor.

PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Deniz Bey, bir şey sorabilir miyim size?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Dolayısıyla, bakın, burada bilirkişi raporunda -şuradan hemen size okuyayım- söylüyor, diyor ki: "Metan tabakalaşmasını önlemek için hava hızının minimum 1 ile 1,5 metre/saniye arasında olması gerekmektedir." Kaldı ki benim de Almanya'daki uzmanlarla ve Türk uzmanlarla -dünya çapında- yaptığım görüşmelerde hava hızının değil bu rakamlar, çok daha üzerinde olabileceği ifade ediliyor. Belki ülkeden ülkeye değişebilir, jeolojik yapıya göre tabii ki değişebilir ama sizin buradaki ifadenizde, inmesini normalleştirerek 0,5'in bile altına inebileceğini ve sanki inmesinin o hava hızının artmasından daha iyi bir yol olduğu gibi bir noktaya işi taşımanızı... Ben, Araştırma Komisyonunun oluşturacağı tavsiyelerin eğer sizin söylediğiniz gibi olursa tehlikeli bir noktaya gidebileceğini düşünüyorum.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Ama Deniz Bey, Hocamız şimdi bu dinamik sürecin bir başka bilimsel yönünden bahsetti.

PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Sayın Başkanım, ben öyle 0,5 falan gibi bir rakam söylemedim.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Siz demediniz.

PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Deniz Bey herhâlde benim söylediğimi anlamadı.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ben toplamda söylüyorum.

POLYAK EYNEZ ENERJİ ÜRETİM MADENCİLİK SANAYİ VE TİCARET AŞ İSG MÜDÜRÜ ERGİN KAHRAMAN - Ben de şöyle bir cevap vermek isterim...

BAŞKAN TANER YILDIZ - Bir dakika Ergin Bey, Hocam...

PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Şunu söyledim size: Hava hızı öyle bir seviyede ayarlanmalı ki metanın konsantrasyonunu düşürmeli ama bir diğer risk etmeni olan kömürün kendiliğinden yanma mekanizmasını da ortaya koymamalı. Bu çok açık ve Türkçe bir şey.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Bilimsel bir şey bu.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bakın, şunu söylüyorum ben: Kömürün yanmasının, oksidasyon olmasının yaratabileceği problemler var ve onun hayati önem arz eden belirli bir bölümü var; havalandırma hızının düşük kalmasıyla birlikte, metan birikmesi nedeniyle yaratacağı grizu patlamasının doğuracağı telafisi daha da mümkün olmayan durumlar var. İfade etmeye çalıştığım şey, aradaki fark bu. Bakın, galerileri açık bırakırsınız, işçi noksanınız vardır, yine kömür içten içe yanma yapar, oksidasyona yol açar. Sayıştay raporlarının bugüne kadarki ortak bulgusu ve ifadesi, TTK'de eksik işçi çalıştırılması ve galerilerin açık kalması nedeniyle oksidasyon olduğuyla ilgilidir aynı zamanda ama bu oksidasyon tek başına hava hızının yüksek olmasından kaynaklanmamaktadır TTK'de. O yüzden, onun parametreleri daha çeşitli yani oksidasyona yol açan... Ama şunu söyleyebilmemiz gerekiyor burada bir sonuç çıkarmak için: "Acaba TTK'de Amasra'da veya diğer müesseselerde hava hızının asgari 0,5 olarak değil de daha yüksek, daha makul, metan gazı yoğun olan bu bölgelerde kendi yapılarına uygun olarak daha yüksek bir değerde mi seçilmesi gerekir"i sormamız gerekiyor. Çünkü buraya gelen Kemal Barış Hoca da bu konunun uzmanıydı; profesör ve ben onun mutlaka tekrar gelmesi gerektiğini -Sayın Hocamız da zaten gelirler- birlikte bu konunun değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum ve Amasra Müessesesi başta olmak üzere, diğer 4 TTK'ye bağlı müesseselerde de havalandırma planı üzerinde bir çalışma yapılmalı, varsa bir eksiklik giderilmeli, varsa alınması gereken ilave tedbir yapılmalı, bizim önümüze konmalı ve biz buradaki senaryoları onlara sormalıyız. "Bakın, bir metan gazı birikmesi olursa şu arında, şu kotta bu hava hızınız yeterli mi?" diye sormalı, bunu garanti altına almalıyız diye düşünüyorum.

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Bu, raporumuzun önemli başlıklarından birisi olacak.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - O yüzden tartışma bugüne has değil, sizlere has değil, bizim tartıştığımız bir konu. Sizin söylediğiniz her fikir tez-antitez-sentez'i yaratacaktır. O bakımdan, bir doğruyu net çıkaramayabiliriz ama zenginleştirelim, konuşalım diye söylüyorum.

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Ben sadece katkı olması açısından söz istedim Sayın Başkanım. Ben mühendisim, aynı zamanda öğretim üyesiyim. Benim görevlerimden bir tanesi de mesleki anlamda halkı ve insanları doğru bilgilendirmek, o yüzden doğru bildiğim şeyi söyledim.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Kemal Barış Hocanın da öyle.

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Kemal Barış Hocanın da farklı bir şey söyleyeceğini sanmıyorum. Bırakın hocayı, bir maden mühendisi aynı şeyi söyleyecektir.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Okudunuz mu tutanaklardan ne söylediğini?

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Okudum.

Bakın, ben şunu söylemedim size: 0,5 minimum olsun, maksimum...

BAŞKAN TANER YILDIZ - Siz rakamdan bahsetmediniz.

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Ben mühendis olarak bütün opsiyonları düşünerek hareket etmek zorundayım işçiyi düşünmek istiyorsam ve şuna da katılmıyorum: Bir metanın yaratacağı risk ile, metanın oluşturacağı risk ile kendiliğinden yanma sonucu oluşacak monoksit baskının oluşturacağı riski ben birbirinden ayrı, birbirinden farklı aşağı yukarı diye değerlendirmem.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - İstatistiklere bakıyoruz, ölümlü kaza istatistiklerine.

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Ben sonuca bakıyorum.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Burası facia sonrası kurulan bir Komisyon.

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Benim için 1 işçi de etkilense aynı, 10 işçi de etkilense aynı.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya, böyle bir bakış açısı olabilir mi?

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Benim amacım etkilenmeyi önlemek.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yani 42 işçi de hayatını kaybetse, 150 işçi de hayatını kaybetse aynı olur mu?

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. CEMALETTİN OKAY AKSOY - Deniz Bey, teşekkür ederim.

BAŞKAN TANER YILDIZ - Tamam, bunu, konuyu teknik açıdan...