KOMİSYON KONUŞMASI

KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Evet Sayın Başkan, Orhan Bey az önce konuşmasını bitirdiğinde yüzündeki bir gülümseme dikkatimi çekti, herhalde bu tartışmalardan da memnuniyet ifadesiydi o. Kendisi Grubumuza yönelik soru sorarak konuşmasını sürdürdüğü için gerekli yanıtı da Grubumuzdaki arkadaşlarımız vermeye gayret ettiler, çaba sarf ettiler. Ama tabii, konuşmamın sonunda bahsedecektim de devletin omuzlarındaki yükü, Hükûmetin hissettiğinden bahsetti. Herhâlde seçim dönemleri daha çok hissediyor onu Hükûmet.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Tarzı o, Orhan Bey'in tarzı o! Her zaman hisseder.

KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Şimdi Sayın Başkan, Sayın Bakanım, sizi unuttuk bu arada Bakanlığı, sizler rahat rahat orada görüşmelerinizi yapıyorsunuz tabii. Ben öncelikle sözlerime başlarken sizin gibi görevi, yetkisi ve sorumluluğu çok ağır bir yük olan, bu ülkede yaşayan ve yaşadığımız ekonomik zorluklar, güçlükler bunu neye bağlarsak bağlayalım -işte AK PARTİ'li arkadaşlarımız, küresel sorunlara bağlıyorlar; bize göre öyle değil- bize göre Hükûmetin yanlış yönetiminden kaynaklanan ekonomik sorunlar ama sonuç itibarıyla Türkiye'de yaşayan, sorun yaşayan sosyal yardıma muhtaç insanlarımızın, yurttaşlarımızın kadınlarımızın, engellilerimizin, yaşlılarımızın ihtiyacını karşılamak gibi çok kutsal bir göreviniz var. Bunu layıkıyla yerine getirebiliyorsanız vicdanen de rahatlayabilirsiniz ama bunu siyasi bir amaçla ve siyasetin kuralları gereği sürdürmeye çalışıyorsanız bu maalesef, tabii ki bizim de bir eleştiri konumuz olacaktır. Ama şimdiden konuşmamın başında 2023 yılı bütçenizin Bakanlığımızın bütçesinin hayırlı olmasını diliyorum. Hayırlı olmasını yurttaşlarımıza iyilik ve yarar getirsin anlamında diliyorum.

Şimdi, Sayın Bakanım, tabii, Bakanlığımız daha önce Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığıydı 2019'da, 2020'de, 2021'de; sonra Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına dönüştü ismen, aslında "Sosyal Politikalar Bakanlığı" diye bir isim dönemi de var diye hatırlıyorum. Sonra, "politikalar" "hizmetler" olarak değişti; her neyse ama o isim değişikliğinde kurumsal, idari anlamda bir değişiklik olmadı herhâlde, sadece ismen bir değişiklik oldu değil mi Sayın Bakanım? O nedenle, ben bütçenizi şöyle bir kıyaslayayım dedim geçmiş yıllarla.

Tabii, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesiyle bugünkü sizin bütçenizi kıyaslayabilmek mümkün değil, onu ayrıştırabilmek mümkün değil benim açımdan. Uzun haftalarca belki oturup çalışmak lazım. Ama 2022 yılı bütçesinde, sizin de sunduğunuz bütçede -2023 yılı merkezî yönetim bütçesinde- Bakanlığınızın 66 milyar 131 milyon 543 bin liralık bir ödeneği var imiş, başlangıç ödeneği, daha sonra ek bütçeyle 28 milyar 425 milyon liralık bir ek ödenek almışsınız yani toplamda 2022 yılı bütçesi 94 milyar 556 milyar lirayı bulmuş benim hesabımda. 2023 yılı bütçeniz de 149 milyar. Bütçedeki artışı 2022 yılının ek ödeneksiz başlangıç ödeneğine göre yüzde 126,6 olarak görüyorum, eğer ek ödeneği de buna koyarsanız, dâhil ederseniz yüzde 58,5'lik bir artış var. Merkezî yönetim bütçesinde ise ek ödeneği dâhil etmeden 2022 yılı bütçesine göre yüzde 155,26; dâhil edersiniz yüzde 57,9 yani dâhil edip etmeme noktasında -geçmişle- aslında düşük kalıyor dâhil etmezseniz yani 2022 yılı başlangıç ödeneği ile şu anki bütçeniz arasında merkezî yönetim bütçesinin 155 puanlık artışına karşılık sizde 126,6'lık bir artış gördüm; bu dikkatimi çekti. Ama tabii bir de şu da dikkatimi çekti: Kesin hesabı incelediğimizde, özellikle, tabii, sosyal yardımlar, yoksullukla mücadele ve sosyal yardımlaşma programı altındaki başlangıç ödeneğiniz 2021'de 28,7 milyar lira, harcamanız 50,8 milyar lira; neredeyse iki katına yakın bir artış var harcamada. 2022 yılında ise 39 milyarla başlamışsınız ödenek olarak, harcadığınız, haziran ayı itibarıyla 24 milyar ama dediğim gibi ek ödenekler vesaire onu kesin ortaya koyabilmek mümkün değil. 2023 yılı bütçesinde de 91.

Şimdi, benim, tabii, dikkatimi çeken ödenek ve harcama arasında çok büyük bir fark var, bunun sonucunda da sürekli hazineden, bakanlıktan, yedek ödenekten bütçe talep ediyorsunuz. Niye baştan bunu doğru planlayıp süreci doğru yönetmek adına önünüzü gören programlı, planlı -biz de görelim- bir şekilde önümüzdeki yılı planlayan bir anlayışla yolunuza devam etmiyorsunuz?

Sayın Bakan, bir de, ben programa dayalı bu bütçe uygulamasına geçtiğimizden beri, tabii, bakıyorum. Mesela -geçen gün- dün Gençlik ve Spor Bakanlığı bağımlılıkla mücadele bütçesine çok cüzi bir rakam koymuş yani kabul edilebilir bir şey değil, on binde 1'lik, kendi bütçesi içerisinde on binde 1'lik bir ödenek konulmuş bağımlılıkla mücadele programı için. Sizinkine baktığımızda, bu yok, sıfır yani merkezî yönetim bütçesi, 2023 yılı merkezî yönetim bütçesinin bağımlılıkla mücadele programı kapsamında siz hiçbir şey yapmamayı yeğlemişsiniz bütçenize bakarak konuşacak olursak. Tabii, bunu kabul etmek mümkün değil.

Bakın, bu konuda, Sayın Genel Başkanımız grup konuşmasında da bunun altını çizerek bahsetmişti, Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığının bir raporu var, Ağustos 2022 tarihli rapor, buna göre metamfetamin kullanımı 2019'a göre 2021 yılında 5 kat artmış, 2022 yılının ilk 7 ayında 9 kat artış göstermiş yani uyuşturucu kullanım yaşı 10 yaşına kadar neredeyse düşmüş ve ortaokul ve dengi okul mezunlarında bu yüzde 39,6... Mezunlar arasında demeyeyim, daha doğrusu, metamfetamin kullananların içerisinde ortaokul mezunları anlamında yüzde 39,6. Bunun rakamlarına gireceğim, şöyle girmek istiyorum: Bu değerler özellikle metamfetamin kullanımında kadınlarda da artan bir oranda görünen bir metamfetamin kullanımı söz konusu. Aynı zamanda, ilkokul, ortaokul mezunu çocuklarda, ailede ev kadınlarının, annesi ev kadını olanlar yüzde 90'ların üzerinde bir değere sahip; böylesi büyük bir sorun.

Bakın -Avrupa Birliğinde- bütün Avrupa'da toplam 2.200 kilogram metamfetamin miktarı yakalanmış, Türkiye'de 5.528 kilogram. 2022 yılının ilk 7 ayında bu 8.600 kiloya çıkmış, çok ciddi bir mesele, bir de ölümcül bir uyuşturucu bu ve buna gençlerimiz, çocuklarımız, her yaştan insan çok kolaylıkla bağlanabiliyor. Bu konuda sizin de Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı olarak üzerinize düşenler olduğunu düşünüyorum. Fazla bu konuya giremeyeceğim, sürem yeterli olmadığı için.

Sadece şunu sormak istiyorum, bu sorumu, lütfen, not alın: Sosyal yardımlardan... Demin de söyledim, sosyal yardımlar ihtiyaç duyan herkesin...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Son yarım dakikanız.

KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - ...ihtiyacını karşılayacak, hatta onu insanca yaşamını sağlayacak bir düzeyde olması gerekir. Ama tabii, burada sosyal yardımlardan yararlanan hane sayısı arttıkça mı, yoksa azaldıkça mı memnuniyet duyarsınız; bunun yanıtını sizden duymak isterim.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyoruz.

KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Sorumu tekrarlayayım, siz arkaya dönüktünüz.

AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANI DERYA YANIK - Tabii.

KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Sosyal yardımlardan yararlanan hane sayısı -ki yüzde 32'lere, yüzde 35'lere filan varmış durumda- arttıkça mı azaldıkça mı memnuniyet duyarsınız?

Teşekkür ediyorum.

Sayın Başkan, sağ olun.