GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Elitaş, en düşük emekli maaşını 5.500 TL olarak tespit ettiniz; bunu neye göre tespit ettiğinizi soruyorum. Mesela, Asgari Ücret Tespit Komisyonu bir araya geliyor, öyle değil mi? Ve TÜİK'ten geçim maliyetlerini alıyor, buna göre bir tartışma yürütüyor. En düşük emekli maaşını belirlerken burada emekli temsilcisi var, değerli dostumuz, arkadaşımız, ağabeyimiz bugün konuştu; onlarla müzakere ettiniz mi? Mesela, bir emeklinin durumunu, emeklinin geçimini ve en düşük emekli maaşının kaç para olması gerektiğini müzakere ettiniz mi? Size bir önerim var bu konuda, genel anlamda, aslında bütün siyaset kurumuna: Nasıl ki asgari ücreti belirliyorsak en düşük emekli maaşını belirlerken de mutlaka bir müzakere yürütmeliyiz. Yani "en düşük emekli maaşını belirleme" diye bir müzakere mutlaka yürütülmeli ve bu müzakereyi emeklilerle birlikte yürütmelisiniz, TÜİK'ten geçim paralarını almalısınız.

Yani düşünün ki kiralar bugün büyük şehirlerde 5 bin, 7 bin, 8 bin, 10 bin liraya çıkmış, mutfak masrafı 8.500 liraya çıkmış, bir ailenin mutfak masrafı en az 8.500 liraya çıkmış. Ulaşım masraflarını, faturaları kattığınızda bir eve -yani asgari olarak söylüyorum- 20 bin lira girmiyorsa o ev yoksul, 8.500 lira girmiyorsa da o ev aç. Ya, açlıktan bahsediyoruz arkadaş, o ev aç yani o eve 8.500 lira girmiyorsa o ev aç.

Şimdi, şöyle durumlar da var; bakın, bazı Batılı ülkelerde şu tartışmalar da yapılıyor: Ya, "Bir evde bir emekli mi var, bir maaş mı giriyor, iki maaş mı giriyor, üç maaş mı giriyor?" Artık bunlara bakılıyor, bakmamız gerekir yani sosyal devlet anlayışı bunu gerektirir. Bir emekli yalnızca buradan mı geçiniyor, başka geliri mi var? Bunlara da bakabiliriz; ya, bu tartışmaları yürütmemiz gerekiyor. Yani "eşitlik" dediğimizde "En zengine de 5.500 lira emekli maaş verelim, en yoksula da verelim." şeklinde olmaz. Bu tespitleri bir devlet yapabilmeli, "Eve bir maaş mı giriyor, iki maaş mı giriyor?" yapabilmeli.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Sosyal yardımlar var ama.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bunu da nasıl yapabiliriz? Diyelim ki o emekli kiracıysa, bazı evlere, kira desteği yapabiliriz; öyle değil mi? Yani mal sahibiyse başka bir duruş da sergileyebiliriz, kiracıysa kira desteği yapabiliriz. Bununla ilgili de Sayın Başkan, derin bir tartışma yürütmemiz gerektiğini düşünüyorum. Yani bunu yasal güvencelere alarak "Bir emekli kiracı mı, mal sahibi mi, efendim, geliri var mı, geliri yok mu?" şeklinde belki taban emekli maaşını belirleyip bunun yanında yan destekler verebiliriz. Yani mesela, bir emekli kiracıysa kira desteği verebiliriz, başka sıkıntılara başka türlü destek verebiliriz. Bu şekilde en azından açlık sınırının üzerine taşıyabiliriz emeklileri. Yani herkese 8.500 lira, 10 bin lira, 12 bin lira yapma şansımız belki olmayabilir mevcut bütçe imkânları çerçevesinde ama sosyal devlet garibin yanındadır. Ve ben size soruyorum: Kaç emeklimiz kiracı, biliyor musunuz siz? Kaç emeklimizin evine tek maaş giriyor, kaç emeklimizin evine iki maaş giriyor, kaç emeklimiz diğer aile bireylerinin yanında oturuyor, kaç emeklimiz ayrı oturuyor, kaç emeklimiz doğal gaz faturalarını ödeyebilmiş? Mesela, gelin, şunu tartışalım: Doğal gaz faturalarını yani tek emekli maaşı olanların doğal gaz faturalarını ve elektrik faturalarını kamu bütçesinden ödemeyi tartışalım. Mesela, kira desteği vermeyi tartışalım yani sosyal devlet anlayışı bunu gerektirir. Yani bu anlamda size soruyorum Sayın Elitaş: Bu konuda bir müzakere yürüttünüz mü yürütmediniz mi emeklilerle ilgili ve en düşük emekli maaşını belirlerken neye göre belirlediniz?

Çok iyi biliyorum, çok iyi hatırlıyorum, haziran ayında buradaydık, torba yasayı çıkarırken siz 3 bin lirada direttiniz.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - 3.500 dedik.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, önce 3 bin lirada direttiniz. A, yok, yapmayın! Biz saatlerce burada muhalefet ettik, mangalda kül bırakmadık; en sonunda MHP'yle birlikte "Hadi 3.500 lira yapıyoruz." dediniz. Neye göre dediniz, kimle tartışma yürüttünüz? Efendim, şimdi de "5.500 lira yapalım." diyorsunuz. Neye göre diyorsunuz? Neye göre diyorsunuz ya? Mutfak masrafı 8.500 lira. Size soruyorum; neye göre bu hesabı yaptınız yani? 2 milyon 721 bin emekliyi niye 5.500 liraya mahkûm ediyorsunuz? Niye ortalama emekli maaşıyla... Kaç para çıkıyor ortalama emekli maaşı? 7 bin lira civarında çıkıyor değil mi ortalama emekli maaşı? 6.500 7 bin civarı...

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - 7.901 lira

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Efendim?

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - 7.901 lira.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ortalama tüm... Ama memur emeklilerini katarak söylüyorsunuz bunu sanıyorum.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - En düşük memur emekli aylığı 7.901 lira.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, memur emeklisini demiyorum, SGK emeklisi ortalama maaşını soruyorum.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - En düşük SGK emekli aylığı 6.093 lira, en düşük tarım BAĞ-KUR'lusu aylığı...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, ortalamasını soruyorum Sayın Elitaş.

MUSTAFA ELİTAŞ (Kayseri) - Ortalaması... Arkadaşlar, ortalama...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, ortalamayı size söyleyeyim, 6 bin küsur liradır.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Neyse, evet.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Açlık sınırının altındadır.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - 6 bin küsur liradır ortalaması. Yani emeklilerin alacağı paranın 7 bin lirayı bulacağını zannetmiyorum; rakam vermediği için bilmiyoruz şu an, arkadaşlar verir herhâlde.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Garo Bey, tamamlarsanız.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bitiriyorum.

Sayın Elitaş, yani şu anda emeklilerin ezici çoğunluğu açlık sınırının altında bir maaşa mahkûm. Bu açlık sınırının altındaki emeklilerimizle ilgili ne düşünüyorsunuz, niye böyle bir düzenleme yapıyorsunuz?

İkincisi "Emeklilere yüzde 30 zam yapacağım." diyorsunuz. Gelin, şöyle bir çalışma yapalım: 10 bin liranın üzerinde emekli maaşı alanlara daha düşük zam verelim, 10 bin liranın altında emekli maaşı alanlara daha yüksek zam verelim yani insanlarımızı en azından açlık sınırının üzerine taşıyalım, ortalama emekli maaşını 8.500 liranın üzerine taşımaya çalışalım. Var mısınız buna? Burada bir tartışma yürütmüyoruz.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Az önce eleştirdin ama.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Eleştiriyorum tabii ki.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Şimdi aynı şeyi sen teklif ediyorsun.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Arkadaşlar, bir tamamlasın lütfen.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Arkadaşlar, diyorum ya, bunu tartışalım diyorum, bunu tartışalım diyorum.

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Biraz önce farklı söyledin.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Yani emeklilere, düşük emekli maaş alanlara yüzde 100...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bir öneri yapıyor Garo Bey, katılırsınız katılmazsınız...

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Sabah başka, öğleden sonra başka...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, şunu söyledim, hayır, öyle demedim. Çok yüksek maaş zammı alanlara...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Öyle dedin!

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, şunu dedim, öyle değil arkadaşlar... Bitireyim!

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Şimdi farklı konuşuyorsun.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bunu kademeli bir zamma sokalım yani çok düşük maaş alanlara yüzde 100 verelim, kademeli yapalım yani adaleti sağlayalım.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Şeyi söylüyorlar Garo Bey "Prim ile maaş arasında ilişki olmalı." demiştiniz; onu hatırlatıyorlar.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Doğru, katılıyorum ama şu anda sıkıntı şu...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Herkese eşit seyyanen zam yapalım diyebilirsin.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Arkadaşlar...

İSMAİL GÜNEŞ (Uşak) - Ama sabah farklı konuşuyorsun, şimdi farklı konuşuyorsun.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Arkadaşlar, tabii ki aynı fikrimde ısrar ediyorum, çok prim ödeyen tabii ki çok daha fazla maaş almalı; buna katılıyorum, gelin, bunun adaletini sağlayalım diyorum. Yani çok maaş alanlara daha az zam verelim, çok maaş alanlar yüzde 30'da kalsın, daha az maaş alanlara yüzde 40, yüzde 50, yüzde 100 zam verelim yani biraz açlık sınırının üzerine taşıyalım insanları.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum Sayın Paylan.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, kademeli bir artış yapalım. Yani kiraya yüzde 200 zam varken, gıdaya yüzde 200 zam varken arkadaşlar emekliye yüzde 30 zam yapmışsın; bu müjde değil, bu felakettir, sefalete mahkûm etmektir.