ALİ MUHİTTİN TAŞDOĞAN (Gaziantep) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sayın Başkan, kıymetli Komisyon üyelerimiz, değerli milletvekilleri, saygıdeğer hazırun: Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük, Türkiye'nin ise 6'ncı büyük kenti olan Gaziantep tarihî İpek Yolu'nun güzergâhı üzerinde olması sebebiyle uygarlık tarihine yön vermiştir. Gaziantep şehir merkezinde gizlediği tarihiyle Gaziantep Kalesi ve Zeugma Mozaik Müzesi başta olmak üzere, Savaş Müzesi, Mutfak Sanatları Müzesi, Cam Müzesi, Etnografya Müzesi ve Panoramik Gaziantep Savunması Müzesi gibi birçok müzenin bulunduğu kadim bir şehirdir. Gazi şehrimizin tarihî yapıları ve kültürel değerleri önemseme ve geliştirme konusunda her geçen gün daha da iddialı bir konuma geldiği aşikâr bir gerçek olmuştur. Ayrıca, Cumhuriyetimizin 100'üncü yılında Türk arkeolojisinin dünyaya açılabilmesi, kültürel ve tarihî bağlarının olduğu coğrafyalarla yakınlaşabilmesi, dünya arkeoloji çalışmalarına da katkı ve yön verebilmesiyle tarihî ve kültürel bağımızın olduğu coğrafyalarda arkeolojik ve kültürel varlıkların açığa çıkarılması ve kültürel mirasın korunmasını amaçlayan bir vakfın eksikliği görülmüştür. Bu eksikliğin, bu teklifin kanunlaşmasıyla giderileceğine inanmaktayız. Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfının Türk bilim insanları ve öğrenciler tarafından her yönüyle çalışılmasını teşvik etmek ve bu alanlarda yapılan bilimsel araştırma ve çalışmalara destekte bulunmak amacıyla kurulması ülkemiz açısından da büyük önem arz etmektedir.

Kanun teklifine göre, vakıfla ilgili bazı hususlara değinmekte fayda olduğunu görmekteyim. Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfının ülkemizde ve kültürel tarihî bağlarımızın ve ilişkilerimizin olduğu dünyanın diğer bölgelerinde Türk ve İslam arkeolojisi ve ilgili bilim alanlarında insanlığın ortak birikim ve değerlerini esas alarak tarih öncesinden günümüze arkeoloji ve kültürel miras konusunda tarih ve kültüre odaklanmış, bilimsel araştırmalar yapmak, bu araştırmaları teşvik etmek, yapılan araştırmaları yayımlamak, arşivleme çalışmalarını gerçekleştirmek, araştırmacıların erişebileceği kütüphaneler oluşturmak, özel müzeler açmak, dünya arkeoloji ve kültürel miras camiasındaki bilim toplulukları ile kültürel miras alanında iş birliklerini gerçekleştirmek, yurt dışında arkeolojik kazı, araştırma ve inceleme faaliyetlerinde bulunmak üzere merkezinin Ankara'da bulunması öngörülmüştür. Vakfın faaliyetleri ise Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı Yönetim Kurulu tarafından belirlenenler, vakıf bünyesinde oluşturulan ve merkezi Gaziantep'te bulunan Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü tarafından yürütülecektir. Bu Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü ise Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ortaklığında kurulmuştur ve önemli yayımlarıyla dikkat çekmektedir. Vakfın organları, mütevelli heyeti, yönetim kurulu ve denetim kurulu ile danışma organ olan Bilim Kurulundan oluşacaktır. Gaziantep ili, Şahinbey ilçesi, Bey Mahallesi'nde bulunan ve mülkiyeti hazineye ait 1059 ada 1 parsel numaralı taşınmaz ile üzerinde bulunan Kendirli Gazi Kültür Merkezi üzerinde enstitü faaliyetlerinde kullanılmak üzere vakıf lehine bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecektir. Vakıf, faaliyetlerini tek başına gerçekleştirebileceği gibi kültürel mirasın korunması, yönetimi ve geliştirilmesi için kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişilerle iş birliği de yapabilecektir. Vakıf, kamu kurum ve kuruluşlarına, özel kuruluşlara, uluslararası kuruluşlara proje teklifleri sunabilecek, ulusal ve uluslararası yarışmalara katılabilecektir; ulusal ve uluslararası yarışmalar da düzenleyebilecektir. Vakıf, faaliyetleri dolayısıyla yapılan işlemler yönünden harçlardan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar nedeniyle damga vergisinden, sahip olduğu taşınmazlar dolayısıyla emlak vergisinden muaf olacaktır.

Sayın milletvekilleri, Mayıs 2020 tarihinde partimiz Milliyetçi Hareket Partisi İstanbul Milletvekili Sayın İsmail Faruk Aksu tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına Türk Arkeoloji Enstitüsü Kurulmasına Dair Kanun Teklifi verilmişti.

Anadolu, barındırdığı çeşitli medeniyetlerin yanında Türk kültür ve medeniyetine ait bin yıllık tarihe sahiptir. Arkeolojik çalışmaların aynı zamanda, ülkelere uluslararası saygınlık ve güç de kazandırdığı bilinmektedir. 2019 yılında Türkiye'de bilim heyetlerince 520 kazı ve araştırma faaliyeti gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde ve diğer ülkelerde arkeolojik araştırmalar yürüten bilim insanları arasında yapılan çalışmaların ve iş birliğinin güçlendirilmesi ve desteklenmesi gerekçesiyle hazırlamış olan bugün görüşeceğimiz bu teklifle aynı amaçtaki teklifi de hatırlatıp o teklifte emek veren Sayın İsmail Faruk Aksu'ya teşekkür ederim.

Bu vesileyle bu kanun teklifinde emeği geçenlere ve imzası bulunanlara, siz Komisyon üyelerine, ülkemize, milletimize ve gazi şehrimize hayırlara vesile olmasını dileyerek teşekkür ediyorum.