ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, hazırunu saygıyla selamlıyorum.

Konu önemli, yüz binlerce kişi bekliyor ve uzun zamandır da gündemde olan bir konu. Bununla ilgili olarak da 20 Ekim 2021 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisinin 3 Grup Başkan Vekilinin vermiş olduğu bir kanun teklifi var. Bu teklifle kamudaki sözleşmeli kadroların bazı istisnalar dışında kaldırılması ve sözleşmeli çalışanların tamamının kadroya geçmesi düzenlenmişti. Üzerinden bir yıldan fazla süre geçti ama maalesef gündeme alınmadı. Aslında bugün görüştüğümüz teklifin gerçek anlamda sözleşmeli çalışanların sorunlarını çözmek için değil, yaklaşan seçime bir yatırım olarak Meclis gündemine getirildiği çok açıktır. Elbette ki amaç ne olursa olsun bu adım doğru bir adımdır, bunu destekliyoruz. Sözleşmeli olarak çalışanların sorunlarının çözümü için böyle bir adımın atılması son derece olumludur ancak teklif kapsamına baktığımızda yetersiz olduğunu görüyoruz ve sorunu tamamen çözmediğini görüyoruz, yine kamuda çalışan bazı çalışanlar yine mağdur edilmektedir. Bu durum Anayasa'nın sosyal devlet ilkesine de eşitlik ilkesine de aykırılık oluşturmaktadır.

Değerli milletvekilleri, AK PARTİ iktidarları boyunca iş ve çalışma hayatının sorunlarının çözümü noktasında gerekli adımlar hızlı ve olması gerektiği gibi atılmamıştır. Aksine, birçok sorun büyütülmüş, derinleştirilmiş ve yanlış şekilde hayata geçirilmiştir.

Kamuda sözleşmeli olarak çalışma da bunlardan biridir. Aslında kamuda sözleşmeli çalışma bir istisnai uygulamadır, olması gereken genel uygulama bütün çalışanların kamunun asıl personeli olmasıdır ancak bu istisnai uygulama genişletilerek çalışanların haklarını azaltacak şekilde, düşürecek şekilde genele yayılmıştır. Kamudaki bu farklı şekillerdeki istihdam yapısı da sözleşmeli çalışanlar açısından önemli sorunlara neden olmuştur. Aynı işi yapan ama farklı statüde çalışanların mali ve özlük hakları bakımından önemli farklar ortaya çıkmıştır ki bu da en başta Anayasa'daki eşitlik ilkesine aykırıdır. Sosyal güvenlik haklarının aynı olmaması da alınan ücretten emeklilik hakkına kadar uzayan bir dizi adaletsizliği de beraberinde getirmiştir. Bu adaletsizliğin de ancak kamu personel rejiminde kalıcı olarak yapılacak olan bir değişiklikle çözülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu sorunun da sorunun tarafları olanlarla birlikte harekete ederek çözülmesi daha doğru olur diye düşünüyorum. Bu teklif hazırlanırken meslek örgütleriyle, sendikalarla görüşülüp görüşülmediğini bilemiyoruz ama sonuç itibarıyla sendikaların bazı itirazları olduğu açık ve net bir şekilde ortada.

Cumhurbaşkanı 28 Kasım 2022 tarihinde Kabine toplantısı sonrasında bir açıklama yaptı. Diyor ki: "Yeni statüye göre kamudaki 520 bin sözleşmeli personelden 424 bini isteğe bağlı olarak kadroya geçebiliyor. Sözleşmeli askerî personel, sözleşmeli akademik personel, KİT personeli, sanatçı, Meclis danışmanı, sözleşmeli sağlık yöneticisi,tamamı sözleşmeli kamu çalışanları kadro kapsamı dışında kalacak." Bu dediği de oldu mu? Evet, bilemiyorum olup olmadığını, çıkan sonuca bakacağız. Sözleşmeli akademik personel bu teklifte var mı? Sözleşmeli sağlık yöneticileri var mı? Vekil öğretmenler var mı? Sözleşmeli Meclis danışmanları var mı? Maalesef hiçbirisi yok.

Cumhurbaşkanının açıklamasındaki rakamı esas alacak olursak kamudaki 520 bin sözleşmeli çalışanın 62 bin sözleşmeli çalışanı yine kapsam dışı kalmıştır. Strateji ve Bütçe Başkanlığının Eylül 2022 tarihli verilerine göre ise kamudaki sözleşmeli personel sayısı 590.227; bu durumda 132 bin sözleşmeli kapsam dışı kalmaktadır. Haziran 2022'de bu rakam 568 bin idi. Sizce de bu rakamlarda bir çelişki yok mudur? Sözleşmeli personeli kadroya geçirme ve bu anlamda bir adım atma niyeti olan bir iktidarın Haziran 2022-Eylül 2022 tarihleri arasında yaklaşık 30 bin kişiyi sözleşmeli olarak istihdam etmesi ne anlama gelmektedir?

Sayın Halil Etyemez'in ifade ettiğine göre... Diyor ki: "2005 yılından bu yana 1 milyon 300 bin civarında çalışan bu ve benzeri uygulamalardan yararlanmış." Demek ki o tarihten bugüne kadar kamu personel rejimindeki yanlış uygulamalar nedeniyle milyonlarca insanın mağdur olduğu ortaya çıkmıştır ve sözleşmeli istihdama devam etmişsiniz. Ücret ve sosyal adaletsizliklerin yanında bu ve benzeri uygulamalar kamudaki liyakati, iş güvencesini, uzmanlaşmayı ve yükselmeyi önleyen uygulamalardır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Tamamlayacağım, bitirmek üzereyim.

Ek süre verebilirseniz...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Çok kısa...

ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Pek çok kişinin kapsam dışı kaldığı aile birliğinden söz edip, tayin hakkının sınırlandığı kapsamda olup tayin hakkı olmaması nedeniyle mağduriyetlerin yaşanabileceği bu teklif kamudaki çalışma barışını tam olarak sağlayamamaktadır. Dolayısıyla, kamudaki hizmet kalitesinin yükseltilmesi hedefini de yakalamaktan uzaktır. Çalışma barışının sağlanması ve kamudaki hizmet kalitesinin yükseltilmesi, liyakatin esas olduğu, çalışanların mali ve özlük hakları bakımından eşit olduğu köklü bir kamu personel rejimi yapılmadan bu sorunların tamamen düzelmesi mümkün değildir.

Teşekkür ederim Sayın Başkanım.