FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, Komisyonun değeli üyeleri, değerli hazırun; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Perşembe günkü konuşmamızda da uzun uzun bahsettik; sabah, Grup Başkan Vekilimiz Sayın Usta da ayrıntılarıyla bahsetti. Diyoruz ki: Gelin, bu sorunu çözelim, bu sorunu teklifimiz çerçevesinde çözelim. Şimdi, birincisi, benim anladığım kadarıyla "dinî inanç sebebiyle" metnine bizim karşı çıkmamıza arkadaşlar takılmışlar. Dinî inanç sebebiyle örttüğünün ispatı sıkıntı yaratan bir konu. Kaldı ki 24'üncü maddenin üçüncü fıkrasına ekrandan şöyle bir bakalım arkadaşlar. Diyor ki: "Kimse dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz." Anayasa'nın amir bir hükmü, bir maddesi. Şimdi, başörtüsünü kadın niye taktı? "Dinî inancı sebebiyle mi yoksa farklı bir sebeple mi taktı?" sorusuna muhatap olması bile Anayasa'nın aynı maddesinin üçüncü fıkrasına doğrudan aykırı. Bu sebeple, gelin... Bir de bizim teklifimizde ne var? Kıyafet. Kamuda çalışan insanların belli kıyafetlerle işini yapma zorunluluğu var; avukatlar, hâkimler, hemşireler, asker, polis, birçok sayabiliriz; bunlarla ilgili "Tercih ettiği kıyafeti sebebiyle kamu görevi yapması engellenemez." hükmü bize göre yanlış. Yarın -biraz uç örnek vereceğim- bikiniyle hâkim kürsüye çıkabilir mi arkadaşlar? Ya da burkayla hâkim kürsüye çıkabilir mi?

RAVZA KAVAKCI KAN (İstanbul) - Yapmayın yani baş örtüsü mü bu? Çok çirkin bir mukayese.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Hanımefendi, bir dakika, ben kıyafet diyorum, kıyafet; ben kıyafetteyim, başörtüsünü konuşuyoruz zaten. Şimdi, biz diyoruz ki: Başörtüsüyle ilgili sorunu çözelim, gelin, buyurun çözelim, resmî görevlilerle ilgili kıyafet sıkıntısını da çözelim, birlikte çözelim; önerimize destek verin, hiçbir sıkıntı yok. Bu sorunları sizler yaşadınız, bizler de yaşadık; üniversitedeyken benim eşimin de başı kapalıydı. Yani başörtüsünü çözelim, başörtüsü konusunda burada bir tane aksi fikirde olan insan yok; Cumhuriyet Halk Partisi destekliyor, İYİ Parti destekliyor, Milliyetçi Hareket Partisi ile AK PARTİ zaten Anayasa teklifinin hazırlayıcıları; gelin, çözelim ama "dinî inancı sebebiyle" hükmü -koyduğunuz zaman- sorgulanmasını gerektirecek de bir konu ve az önce dediğim gibi üçüncü fıkraya aykırı "Dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya kimse zorlanamaz." Yarın "dinî inancı sebebiyle" diye bir ibare olursa sorgulamaya tabi tutulacak; bu sorgulama yapılmasın istiyoruz ama kıyafet konusunda üniformist mesleklerde devlet sınırlama yapabilir, yapması da gerekir. Belki biraz önceki cümlem biraz radikal olduğu için tepki gösterdiniz ama devlet, hâkimlerle ilgili, askerlerle ilgili, polislerle ilgili mutlaka bir müdahalede bulunmalıdır.

SERAP YAŞAR (İstanbul) - Geriye mi gideceğiz yani?

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Hayır, hayır, başörtüsünü demiyoruz, başörtüsünü demiyoruz. Bakın, başörtüsünü çözelim diyoruz. Sadece karşı olmak için cevap vermeyin. Başörtüsünü çözelim, çö-ze-lim! "Dinî inancı sebebiyle" ibaresini kaldıralım. Herkes...

FETİ YILDIZ (İstanbul) - Niye kaldıralım?

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Bakın, az önce dedim, dinî inancı sebebiyle başını örtüp örtmediği sorgulamaya tabi olmasın. Zaten böyle bir düzenleme...

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Sorgulamaya tabi olması söz konusu değil zaten, asla değil.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Ya, nasıl değil? Dinî inancı sebebiyle örttüğünü... Böyle bir inisiyatif var. Dinî inancı sebebiyle örtüp örtmediğini açıklamak zorunda.

FETİ YILDIZ (İstanbul) - Değil.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Hayır, hayır, kesinlikle... Diyoruz ki: Gelin, bu maddenin mutlaka olması gerekmiyor. Ne sebeple örterse örtsün ya da ne sebeple açarsa açsın kamu görevinde her türlü, başörtüsüyle zaten görev yapsın.

FETİ YILDIZ (İstanbul) - Var zaten.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Varsa niye düzenleme yapıyoruz? Oraya girmeyelim.

Dediğim gibi -az önceki sorgulama sebebiyle diyorum- kimse dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz. "Ben tercih ettiğim dinî inanç sebebiyle başımı örtüyorum..." "Örtmüyorsun." sorgusunu kimse yapamasın arkadaşlar.

SERAP YAŞAR (İstanbul) - Eski Türkiye'de vardı o, şimdi yok artık.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Ya, tamam, yok zaten. O zaman Anayasa değişikliği yapıyorsak bunu yapalım diyoruz biz de, gelin, yapalım.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - O zaman destek verin.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Destek veriyoruz ama "dinî inancı sebebiyle" niye konuluyor? Bu bir.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Teklife destek verin, tamam.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - İkincisi, biz belli mesleklerde kıyafet konusunda "Tercih ettiği kıyafet sebebiyle kamu görevi yapması engellenemez." hükmüne ben karşıyım, bizim partimiz de karşı. Niye? Polisler de askerler de hâkimler de savcılar da ve sayamayacağım bir sürü resmî üniformalı mesleklerde devlet düzenleme yapabilmeli; bunun önüne geçilmeli.

ALİ ÖZKAYA (Afyonkarahisar) - Var Sayın Bahşi.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Başörtüsüne engel olmamak kaydıyla.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Biraz evvel Erhan Bey başka, siz başka söylediniz.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Hayır, hayır, hayır, bir dakika...

ALİ ÖZKAYA (Afyonkarahisar) - Sayın Bahşi, son fıkra, "Alınan veya verilen bir hizmetin gereği olan kıyafet söz konusu olduğunda Devlet, ancak dinî inancı sebebiyle kadının başını örtmesini ve tercih ettiği kıyafetini hiçbir surette engellememek..." Var, devlete o yetkiyi verdik yani o normal mesleklerde var...

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Kıyafet konusunda?

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Kıyafet konusunda da...

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Ya, aynı şeyi söylüyoruz.

ALİ ÖZKAYA (Afyonkarahisar) - Sizin dediğiniz manada var zaten hüküm.

ERHAN USTA (Samsun) - Orada da "dinî inancı" çıkartıyoruz; aynı şey. Orada da sadece "dinî inancı" çıkartıyoruz arkadaşlar.

LEYLA ŞAHİN USTA (Konya) - Dinî inanç lafından neden bu kadar rahatsız oluyorsunuz?

ERHAN USTA (Samsun) - Ya, dinî inanç lafından niye rahatsız olalım Hanımefendi, niye suçluyorsunuz bizi ya! Ya, gerekçesini açıklıyoruz. Yarın size soracak birisi diyelim ki...

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Yok, sormaya gerek yok.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Ya, niye sormasın; inisiyatif veriyorsunuz.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Sorulmasını gerektiren bir durum yok.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Hayır, inisiyatif veriyorsunuz.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Öyle bir şey yok.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Hayır canım, inisiyatif veriyorsunuz.

MUHAMMET EMİN AKBAŞOĞLU (Çankırı) - Ben biraz sonra açıklayacağım efendim.

ERHAN USTA (Samsun) - Otorite misin sen?

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Özetle...

BAŞKAN YUSUF BEYAZIT - Sayın milletvekilleri, değerli arkadaşlar; böyle bir usul yok. Lütfen, toplantının mehabetine uygun hareket edelim.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Arkadaşlar izin verirseniz bitireyim, izin verirseniz bitireyim.

BAŞKAN YUSUF BEYAZIT - Lütfen toparlayın.

(Gürültüler)

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Susarlarsa Sayın Başkan...

BAŞKAN YUSUF BEYAZIT - Arkadaşlar, söz sahibi vekilimiz konuşacak.

Buyurun Sayın Bahşi.

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Müdahale ettiler, cevap verdik.

Biz diyoruz ki: Başörtüsü konusunda kesinlikle hiçbir engel olmamalı, kamuda da olmamalı, özelde de olmamalı, özel çalışma gruplarında da olmamalı; başörtüsü konusunu mutlaka ve mutlaka çözelim ama kıyafet konusunda da... Ha, başörtüsünde bir tek şeyimiz var "dinî inancı sebebiyle" hükmünü kaldıralım, sorgulanmasın. "Dinî inanç sebebiyle mi açıyor ya da örtüyor?" diye bir soruya kimse muhatap olmasın diyoruz.

FETİ YILDIZ (İstanbul) - Ne yapalım, oraya...

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Feti Ağabey, sen benim Ağabeyimsin ya, bir lütfen dinle, Ağabey dedim, ben sana bugüne kadar hiç başka bir laf etmedim ya.

Yani dinî inanç sebebiyle...

FETİ YILDIZ (İstanbul) - Kardeşim...

FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Ağabeyim, izin verir misin?

"Dinî inanç sebebiyle" gibi bir metin, bir ibare sorgulamayı gerektirecek açana ya da örtene. Böyle bir sınırlama olmasın diyoruz. Bu hüküm Anayasa'nın 24'üncü maddesinin üçüncü fıkrasına da aykırı. "Ben dinî inancım sebebiyle başımı örtüyorum ya da açıyorum..." Arkadaşlar, diyorum ki: "Dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya kimse zorlanamaz." "Çözelim." diyorsanız, gelin, bizim teklifimize onay verin, hep birlikte, başörtüsü Anayasa'ya girsin, bir daha bu konu tartışılmasın diyorum.

Teşekkür ederim.