| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/4914) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 02 .02.2023 |
ALİ ŞEKER (İstanbul) - EYT derneklerinin mücadelesi ve muhalefetin de baskısı sonucunda Adalet ve Kalkınma Partisi, 21'inci yılında, ancak bu emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili sorunun çözümüne dair bir adım attı. Yasa teklifinin görüşülmesi sırasında esas komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonu ama tali komisyon olarak Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunun da bu konuda toplanması gerekiyordu. Çalışma Komisyonunun fikirlerinin alınmadığı bir yasal düzenleme burada da doğru olmadı. Bunu bir alışkanlık hâline getirdi Adalet ve Kalkınma Partisi. Tali komisyonların mutlaka toplanması gerekiyor.
Bizim uzun zamandır dile getirdiğimiz konu çözülüyor gibi ama maalesef, tam da bir çözüm yok, yine bir çözümsüzlüğe doğru gidiyor. Önce "Aralıkta." dediniz, şimdi "Martta, nisanda çözeceğiz." diyorsunuz. Bu kadar dosya yükünü SGK nasıl karşılayacak, o konuda bir çözümünüz maalesef yok. Daha önce "5000 ile 5400 gün arasında olacak." dediğiniz bir düzenlemeyi, Bakanın böyle ifade ettiği bir düzenlemeyi bugün 5900 güne kadar getirmiş oldunuz.
Biliyorsunuz, 8 Eylül 1999'dan önce staj yapan kişiler var, internler var, diş hekimliğinde okuyanlar var; bunların sorunlarının çözülmesi gerekiyor, o staj sürelerinin de mutlaka sayılması gerekiyor. Depremden dolayı mağdur olanların mağduriyetinin giderilmesini ısrarla talep ediyoruz, siz bunu maalesef, yerine getirmiyorsunuz. Emekli olanlar sadece emekli oldukları yerde çalışırken destek primi alabiliyor. Bu, çalışma özgürlüğünün önünde ciddi bir engel. Sigortalılık öncesi doğumların borçlanılamaması yine bir eşitsizliğe yol açıyor kadınlar aleyhine. Daha önce 1,39 olan emeklilik ile asgari ücret arasındaki ücret farkını -emeklilik daha fazlayken- bugün asgari ücretin 0,65'ine düşürdünüz yani yarı yarıya düşürmüş oldunuz verdiğiniz ücretleri; 11.815 olacak ücret, 5.500 lira. Bu 5.500 lira neye denk düşüyor, biliyor musunuz? Bir evde 65 yaş üstü 2 insan olduğunda 2.604, 2.604; 5.208 lira alacaklar yani otuz yıl çalışan bir kişi emeklilikte kişi başına sadece 292 lira 2 kişi için, 1 kişi için de 146 lira fark almış olacak. Yani siz, emeklilik ücretlerini yaşlılık ücretlerine düşürmüş bir iktidar olarak anılacaksınız.
Asgari ücretle ilgili olarak yapılan çalışmada SGK'nin doğru bir tespiti var, diyor ki. "Emekliliğe ayrılanların yüzde 75'i asgari ücretle işlerine devam edecekler, yüzde 100'ü destekten yararlanacaklar." gibi bir ifade var orada. Yani, siz şunu söylüyorsunuz asgari ücretle ilgili: "Asgari ücret alanlar çalışmaya devam edecekler." gibi bir değerIendirme var. Bu, doğru bir değerIendirme, orada bir hata yok; siz emekli ettiğiniz herkesi çalışmak zorunda bıraktığınızı da ifade etmiş oluyorsunuz burada.
Burada emeklilik bağlama oranlarının mutlaka yükseltilmesi gerekiyor. Bu konuda maalesef, yüzde 70'lerde olan o emeklilik bağlama oranlarını siz yüzde 30, yüzde 35'lere düşürdünüz ve gelecek kuşaklarda da insanların emekli ücretlerinden bir şey beklememesine yol açtınız. Bu, kayıt dışılığı artıracaktır. İnsanlar emekliğe yönelik prim yatırırken mutlaka, emeklilikte gerçekten emekli olabilsinler ve daha sonra çalışmak zorunda kalmasınlar diye yatırır ama siz maalesef, çalışmak zorunda bıraktığınız bir sistem getirdiniz emeklilik sonrası, onun adına da "emeklilik" diyorsunuz; hâlbuki öyle bir şey yok.
Teşekkür ediyorum.