| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Giresun Milletvekili Cemal Öztürk ve 106 Milletvekilinin; Afet Yeniden İmar Fonunun Kurulması ile Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/4987) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 09 .03.2023 |
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Cemal Bey, eleştirimizi tekrarlayacağız tabii, maddede de kayıtlara geçsin, yarın öbür gün bu maddeyi okuyanlar görsünler. Afetlere karşı yurttaşlarımızı korumak esastır ve deprem sonrasında elbette yaraları sarmak için böyle bir yapının oluşturulmasına hiçbir itirazımız yok ama bu tek ayaklıdır. Şu anda memlekette en az 40 milyon insan deprem nedeniyle uyku uyuyamıyor, 40 milyon insandan bahsediyoruz; İstanbul'da, İzmir'de, Aydın'da, Manisa'da, Bingöl'de, Hakkâri'de 40 milyon insan deprem bekliyor. Bunlarla ilgili de Meclisimiz bir sorumluluk almalıydı. Şunu söyleyebilirsiniz tabii ki: Yani şimdi kaynak yok. Ama yasal düzenlemeler biliyorsunuz afetler bazen bize bir şey hatırlatır, der ki yani memleket bir deprem ülkesi ve o noktada bütün toplumsal mutabakat sağlanmışken yasal düzenlemeler yapılabilir. Yani şimdi yapmalıyız, onu söylüyorum. Şunu söyleyeceğim: Ülkeyi depreme hazırlamamız için Meclisin raporları var, AFAD'ın raporları var, uluslararası kuruluşların raporları var, Çevre Bakanlığının raporları var. Aslında bilgi birikimimiz var, yapılması gerekenleri de biliyoruz. Burada siyasi anlamda bir mutabakat da var gördüğüm kadarıyla, yapılmasına itiraz eden hiçbir siyasi parti yok. E, bununla ilgili alınması gereken tedbirler belliyse niye bugün adım atmıyoruz? Şunu demiyoruz zaten: Bir anda şehirlere hazırlamak için 100 milyar dolar daha kaynak koyalım demiyoruz ama yasayı öyle bir yaparız ki bugün, öyle sağlam bir yasa yaparız ki bütün partilerin mutabakatıyla, diyebiliriz ki: "İstanbul'un şu şu ilçeleri şu tarihe kadar resen kamu tarafından incelenecektir. Oradaki en hasarlı binalardan başlayarak yurttaşlarımız oradan boşaltılacaktır, şuralara aktarılacaktır. Oradaki binalar şöyle yenilenecektir." diye bir yasa düzenlemesi yapsak "2024'ün Martına kadar şu ilçelerde, şu illerde; 2025'e kadar şu illerde, 2027'ye kadar şu illerde, şu ilçelerde bunlar yapılacaktır." diye bir yasa düzenlemesi yapmamızın önünde nasıl bir engel var? Hiçbir engel yok ama ben size iddiayla bir şey söylüyorum. Bakın, göreceksiniz, benim adım Garo, altı ay sonra 1 Ekimde Meclis toplanacak, seçimler olacak, yürütme gelecek, gene bunlar unutulacak. Hep böyle oldu, 1999 depreminden sonra da böyle oldu. Mademki vebal altındayız, hiç yoksa yeni veballer altına girmemek için şimdi düzenlemeyi yapalım diyoruz. Bununla ilgili yeni bir fon daha kurmamız gerekebilir belki. Yani şu anlamda söylüyorum: Depreme hazırlık fonu, afetlere hazırlık fonu gibi bir fon daha kurmamız gerekebilir belki ve bu anlamda da kaynakların nereden harcanacağını da bulmamız lazım. Siz diyorsunuz ki: "Bunun maliyeti var, Garo yüklenecek, Cemal yüklenecek." Hayır efendim öyle olmayacak, eşit değiliz. 85 milyon Türkiye Cumhuriyeti'nin sırtına bindireceksiniz ama eşit miyiz Cemal Bey? Şimdi, memlekette 13 kişinin serveti 40 milyonun servetinden daha fazla, en fakir 40 milyon kişinin servetinden daha fazla. Şimdi, siz diyorsunuz ki: "Bu 13 kişi ile geri kalan 40 milyon aynı vergiyi verecek, aynı şekilde enflasyon vergisi yüklenecek." Olur mu? Bu hak mıdır? Yapılması gereken, ortada büyük varsa bu yükü de adaletli bir şekilde yapmak. Size bir şey daha söyleyeceğim, madem kapsamda kalalım. Bu kanun teklifinin amacı afet bölgesi ilan edilen alanlarda imar faaliyeti yapmak değil mi? Bunun nasıl yapılacağıyla ilgili o yüzden dedim, ben soruyorum Sayın Bakan Yardımcımıza, mesela bu konuda, hazırlık anlamında çevre, şehir plancıları odalarıyla çalışıyor musunuz? Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğiyle birlikte iş birliği yapıyor musunuz? Onlarla çalışıyor musunuz? Onların bilimsel raporlarını dikkate alıyor musunuz?
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Bakan Bey açıkladı "Bütün bilim adamlarıyla çalışıyoruz." dedi.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bilim adamları, bilim insanları.
Yani burada sonuçta bunların meslek örgütleri var.
UĞUR AYDEMİR (Manisa) - "Bütün kesimlerle çalışıyoruz, hepsiyle çalışıyoruz." dedi.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, meslek örgütleri var. Bakın, açıkça söyleyeyim. Burada şu bilim insanı iyi, bu bilim insanı kötü diye bakamayız, bunların meslek örgütleri var, kurumsal yapıları var, bunlarla birlikte çalışmamız lazım.
Bir şey daha soracağım. Şimdi seçim öncesi bir güç gösterisi yapmak istiyorsunuz iktidar olarak anladım, "Bir an önce temel atmamız gerekiyor." diyorsunuz. Ben soruyorum Çevre Şehircilik Bakan Yardımcınıza: Şimdi artçı depremler her gün oluyor değil mi, her gün oluyor, her gün yüzlerce artçı deprem oluyor. Ben de inşaattan az çok anlarım. Deprem olurken bir beton atılmaz yani böyle bir gerçeklik vardır ve ilk üç ayda, dört ayda artçı depremler yoğun şekilde yaşanır ve hâlâ 6,7'lik depremler bekleniyor, 6'lık depremler olması muhtemel bu 7,7'lik depremden sonra. Betonun filizlenmesi diye bir şey vardır. Filizlenirken 3,6'lık depremler bile o betonun mukavemetini azaltır.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Son cümlem Sayın Başkan.
Yani her gün kılcal depremler oluyor, 3,6, 3,8, 4,2 depremler oluyor. Şimdi, siz bu betonları attığınızda bu betonun mukavemetini azaltmış olmayacak mısınız? Olacaksınız efendim, bilim insanları böyle söylüyorlar. Ben...
ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKAN YARDIMCISI MÜCAHİT DEMİRTAŞ - O dediğiniz eski betonlarda.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Tamamlarsanız...
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Tamam, o konuda bir bilgi verin, kayıtlara geçsin.
ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKAN YARDIMCISI MÜCAHİT DEMİRTAŞ - Tamam, verelim.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bir bilgi verin, kayıtlara geçsin. Yani bunları dediğim gibi bilimse...
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yalnız bu konumuzla doğrudan ilgili bir husus değil yani.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Çok ilgili, bakın ama...
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yaptığımız düzenleme fon tahsisine ilişkin ama tabii ki ayrıca bilgi vermek isterseniz buyurun.
ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKAN YARDIMCISI MÜCAHİT DEMİRTAŞ - Ayrıca veririz.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama bakın, afet bölgesinde imar faaliyeti yapacağım diyor bu fonla Sayın Başkan.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bu fon doğrudan icracı bir fon değil kaynak tahsis eden bir fon.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Tamam, mesela kaynağın nereye gideceğini öğrenebiliriz.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - O dediğiniz teknik konular her bir kurumun tabii ki görev alanını ilgilendiriyor.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Sayın Başkan, sonuçta parayı bu fon verecek.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Ama bu parayı kurumlara tahsis edecek bir mekanizma.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Tamam Başkanım ama Çevre Şehircilik Bakanlığı...
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - İnşaat yapmayacak yani.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama bu kaynağı tahsis ederken belli regülasyonları koyması gerekmez mi?
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yok, öyle bir görevi yok.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Başkanım, nereye parayı vereceğini...
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Neyse ben tartışmaya girmemeyim.
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - ...nasıl para vereceğini, hangi şartlarda para vereceğini sonuç olarak bu fonun belirlemesi gerekir, öyle değil mi? Yani ben bilimsel anlamda bunu sormak istiyorum.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Evet, teşekkür ediyorum Sayın Paylan...
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Yani yapmamız gereken buradan bilimin ışığında yürümek ve yeni afetlere hazırlanmak için temel eleştirim bunun koruyucu bir hekimlik boyutunun olmamasıdır Cemal Bey, buna da tekrar çalışmamız gerekir.