TAHSİN TARHAN (Kocaeli) - Şimdi, şöyle geriye doğru bir bakarsak, daha önce, dediğiniz gibi, devletler arası sözleşmeye tabiydi, Büyük Millet Meclisinden de biz milletvekilliği dönemimizde bu gibi sözleşmelere imzalar attık. Peki, ben size şöyle bir soru soracağım: BOTAŞ'ın zararını burada tartışıyoruz, o gün devletler arası sözleşmelerde Türkiye doğal gazla ilgili hiç bir sorun yaşamazken ben asıl sıkıntının burada... Gene bizim Komisyonumuzda özellikle bu LNG gibi taşıma gazların spot piyasasından alınmasıyla ilgili biz size bir yetki verdik, bu yetkiden sonra Türkiye'de ne olduysa o günden sonra dalgalanmalar oldu. Biz o gün, gaz sözleşmelerinin spot piyasadan yapılmaması gerektiğini, uzun vadeli -çünkü üreticilerin enerji fiyatlarını belirlemesi açısından- sözleşmeler yapılması gerektiğini savunduk ama sizler burada yok, işte "Dünya gelişiyor, spot piyasalarda gazlar iniyor, düşüyor; bize bu yetkiyi verin, gaz fiyatları düşecek, daha rahat, daha hızlı hareket edeceğiz." dediniz ama bugün geldiğimiz noktada, o günkü söylemler hemen rafa kaldırılmış, çok kısa zamanda, bir yıl dolmadı bildiğim kadarıyla. Şimdi, diyorsunuz ki: "Uzun vadeli sözleşmeler yapacak." Peki, ben de size şunu söylüyorum: Bu gaz fiyatlarına baktığınız zaman, yapılan sözleşmelere bakıldığı zaman, sadece iktidarların döneminde yapılacak sözleşmelerin denetimi eğer Büyük Millet Meclisinde olmazsa, özellikle bu uluslararası sözleşmeler Türkiye'yi bağlayacağı için, örneğin gidip yirmi yıllık, bugünkü gaz fiyatlarıyla 10 liraya, 15 liraya sözleşme yapılırsa bu ülkeye yazık olmaz mı? Büyük Millet Meclisinin denetiminde ülkeler arası sözleşmeler yapılsa ne kaybederiz? BOTAŞ sunsa... Gene BOTAŞ hazırlasın, Bakanlık denetlesin, Büyük Millet Meclisine sunsun, Büyük Millet Meclisi de onaylasın. Yani bunda ne sakınca var ki?

BAŞKAN ZİYA ALTUNYALDIZ - Alparslan Bey, buna da cevap verin, geçelim.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKAN YARDIMCISI ALPARSLAN BAYRAKTAR - Sayın Başkanım, öncelikle şunu ifade edeyim: Şu anda Türkiye'nin tedarik sözleşmelerine baktığımızda, 3 tane ülkeden boru gazıyla Türkiye'nin doğal gaz tedarik ettiğini görüyoruz. Bunlardan bir tanesi Rusya, bir tanesi Azerbaycan, bir tanesi de İran ve bu ülkelerin 3'üyle de bizim uzun dönemli kontratlarımız var; yaklaşık 48-50 milyar metreküplük gazı uzun dönemli kontratlar vesilesiyle bu ülkelerden alıyoruz.

TAHSİN TARHAN (Kocaeli) - Sabit mi fiyatlar?

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKAN YARDIMCISI ALPARSLAN BAYRAKTAR - Hayır, bunların hepsi endekse bağlı Sayın Vekilim, kimi petrol endeksli kimi de Avrupa "hub" endeksli fiyatlarla oluşuyor. Dolayısıyla, o fiyatlardaki iniş çıkışlardan etkileniyor ve sizin de malumunuz, geçtiğimiz yıl mesela Avrupa'daki endeks fiyatları bin metreküpte 3.300 dolarlara kadar çıktı, bizim o dönemde konutlardaki fiyatımız 200 dolardı sadece. Dolayısıyla, açıkçası zararın da kaynağı bu.

Onun dışında, bizim LNG'de de uzun dönemli kontratlarımız var. Nijerya'yla vardı, o bitti; Cezayir'le hâlen devam ediyor ve 2024 yılına kadar LNG'de yani sıvılaştırılmış doğal gazda kontratımız var ama bütün bunlara rağmen ilave gaz ihtiyacımız da olabiliyor ve bunları da spot gazlarla, spot LNG'yle veya spot boru gazıyla da almamız mümkün oluyor yani tedarik genel anlamda böyle. Bu portföyün içerisinde bunun özellikle bugün buraya gelmesinin sebeplerinden bir tanesi şu: BOTAŞ'ın bir uzun dönemli anlaşma yapamaması, bizim 2024, 2025, 2026 yıllarında dolacak yaklaşık 30-32 milyar metreküplük yani tüketimimizin yüzde 50'si kadar gazın açıkçası açıkta kalması yani siz de söylediniz, bunların hepsini spotla doldurmak çok riskli olabilir, spotta zaman zaman ucuz, zaman zaman daha yüksek fiyatlarla karşılaşma durumumuz olabilir. Bunları BOTAŞ'ın yapması açıkçası günlük ticari faaliyetinin bir gereği. Yani bugün Türk Hava Yolları uçağını aldığında gelip bunu Meclisin onayına veya şeye getirmiyor veya başka diğer kurumlarımız, diğer kamu iktisadi teşekküllerimiz günlük operasyonu içerisinde bu gazı en ucuz kaynaktan en uygun şekilde almaya gayret ediyor. Zaten doğal gaz piyasasında oturmuş bir şey var açıkçası; -dediğim gibi- endeks bazlı fiyatlamalar yapılıyor, petrol endeksli veya "hub" endeksli. Dolayısıyla BOTAŞ'ın üzerindeki bu sınırlandırmalar kalkarsa BOTAŞ bu ülkelerle veya başka ülkelerle -yani bugün başka ülkelerden de gaz alma imkânlarına bakıyoruz- uzun dönemli kontrat yapabilme serbestine, hakkına sahip olmuş olacak Sayın Vekilim.