| Komisyon Adı | : | (10 / 462, 1737, 1908, 2372, 4832, 5448, 7097, 7098, 7099, 7100, 7101, 7102, 7103) |
| Konu | : | 1.- Tarım ve Orman Bakanlığı Su Ürünleri Genel Müdürlüğü 2.- Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Su Ürünleri Mühendisliği Bölümü 3.- Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi 4.- Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi 5.- Su Ürünleri Mühendisleri Derneği 6.- Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Merkez Birliği 7.- DSİ Genel Müdürlüğü Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı 8.- Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü 9.- Bodrum ve Milas Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Birliği 10.- Burdur İç Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Birliği 11.- Kayseri İç Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Birliği 12.- Milas İç Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Birliği 13.- Muğla Alabalık Yetiştiricileri Birliği Temsilcisi 14.- Trabzon İç Su Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Birliği |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 6 |
| Tarih | : | 03 .04.2023 |
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ve Komisyon toplantımızda bizleri onurlandıran ve bilgileriyle katkı koyan gerek kamu kurumlarımızın değerli yetkilileri ve temsilcileri ve gerekse üniversitelerimizin ve sivil toplum kuruluşlarımızın değerli temsilcileri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Şimdi, tabii, birkaç sorum var. Aslında bu sorunlara benden önce de değinildi, çok uzatmadan o soruları kısaca geçeceğim ama temelde şunu söylemek istiyorum: Öncelikle, Sayın Genel Müdürümüzün sunumunun ben bu toplantının mahiyeti, beklentiler açısından yeterli düzeyde olduğunu düşünüyorum, eksikleri varsa da o eksikleri soru olarak yönelteceğim. Yani bu kadar kısa sürede bu kadar veriyi, bu kadar bilgiyi anca sunabilirdiniz. O konuda teşekkür ediyorum ama az önce -müdahil değil, haşa- o görsel aslında doğru bir ifade olmadı; veriler doğru, görsel doğru olabilir ama ikisinin ifadesi yanlış bir şey, algı yaratabilir diye uyarmak isterim.
Şimdi, öncelikle "mavi vatan" dediğimiz bu denizel alanlarımızın bizim egemenlik alanımız olduğunu ve buraları aynen vatan toprakları gibi değer ve kıymette ve özende değerlendirmek gerektiğini düşünüyorum. Buradan şuna geleceğim: Bu avcılık üretimi... "Üretim" ifadesi, terimi genel uluslararası bir terim midir? Hocalarımız burada daha sonra ifade ederler çünkü yapılan iş üretim değil avcılık, aslında, ona bakarsanız tüketim. Yani denizel alandaki varlıkları oradan alıyorsunuz ve tüketiyorsunuz; orada artık onlar yok, denizde yok. İnsan gıdası olarak tüketiyoruz bir yandan ama denizi de bu anlamda tüketiyoruz. Yani "üretim" ifadesi sanki çok... Gerçekten eğer dikkat edilmezse, doğru bir politikayla sürdürülmezse denizlerin yani mavi vatanın yani bizim o egemenlik alanımızın ve kutsal alanlarımızın da yok olmasına doğru gidebilir. O nedenle, o "üretim" ifadesi bana... Ben baktım, bazı yayınlarda hep sürekli "miktar" olarak ifade ediliyor, avcılık miktarı şu kadar ton, yetiştiricilik miktarı şu kadar; onun yerine "üretim" ifadesi bana açıkçası pek doğru değil gibi geldi.
Şimdi, envanter konusu yani bu tür cins sayımları, stok sayımları yapılıyor mu, ne kadar yapılıyor, doğru yapılıyor mu, sağlıklı yapılıyor mu, yeterli yapılıyor mu, bunun için sizin kaynak sorununuz varsa bunu ifade edebilir misiniz? Yani "Yeterli kaynağımız yok, yapamıyoruz; AR-GE çalışmamız, yeterli insan kaynağımız yok; teknolojimiz yeterli değil, elemanlarımız yeterli değil." diyebilirsiniz. Üniversitelerimizde bu konuda ortak iş birliği projeleri vardır mutlaka, yeterli midir düzeyi?
Bir de bu sayımı sadece -sizce "üretimi" ama- avcılığı yapılan- türlerin, cinslerin üzerinden yapmak da pek doğru değil, biyolojik olarak yani ekosistem bütünlüğü içerisinde o canlı varlıkların, o balıkların o suda yetişebilmesi için aynı zamanda onun ihtiyaç duyduğu ekosistemin de sayımının, değerlendirilmesinin, ölçülmesinin yapılması lazım. Sadece o değil, mesela sucul kuşlar bile önemli yani sucul kuşların bile sayımının yapılması önemli. Deniz altındaki balık dışındaki veya ticari değeri olan türlerin dışındaki diğer türlerin de o ekosistem bütünlüğü içerisinde sayımları yapılıyor mu? Bu konuda bilgilendirirseniz sevinirim çünkü balıklandırma yapıldığını söylüyorsunuz. Balıklandırma yapılıyorsa bu stokların, bu envanterin mutlaka bir verisinin olması lazım; buna göre, nereye ne kadar balıklandırma yapılması gerektiğine de karar verebilmek adına bunun çok önemli olduğunu düşünüyorum.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığıyla bu biyoçeşitlilik, sürdürülebilir balıkçılık ve benzeri konularda; ekosistem çalışmaları, endemik deniz canlılarının korunması, kollanması, deniz biyolojisi, deniz kirliliği ve benzeri konularda entegre iş birliğiniz var mı?
Kirlilik konusunda -erken uyarı sistemi demeyeyim ama- kirliliğin bir takip sistemi olsa gerek yani bununla ilgili bir çalışmanız var mı? Yani denizel alanlardaki suyun kirliliğini belli, düzenli periyotlarda takip ediyor musunuz? Bununla ilgili bir yönetim sisteminiz var mı?
Kültür balığı yetiştiriciliği konusunda sadece yetiştiricilik kapsamı içerisinde verdiğiniz veriler, miktar, ton, üretim, ithalat, ihracat ve benzeri konular ama sadece bu alanın kendi içinde birçok meselesi var. Bu sorunların çözümüne yönelik ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?
Arkadaşlarımız değindi, su ürünleri mühendislerinin istihdamı ve bu alanda mutlaka etkin rol alması gerektiğine. Ben ona bir de balıkçılık teknolojisi mühendislerini de eklemek istiyorum; sadece su ürünleri mühendisleri yok, bu alanla ilgili olarak balıkçılık teknoloji mühendisleri de var, onu da özellikle altını çizerek belirtmek isterim. Hocalarımız oradan bana onay veriyorlar, Ziraat Mühendisleri Odasının yani o mühendislik alanının kapsamı içerisinde bir odanın yöneticiliğini yaptığım için o hassasiyetimi göstermek istiyorum bütün bu alandaki mühendislik disiplinlerine.
Sorularım genelde bunlardan ibaretti. Kalmasın bir şey. Ha, evet, yani, bu 1'inci olma yarışını doğru bulmuyorum Sayın Genel Müdürüm. Yani dünyada 1'inci olmayabiliriz, bizim deniz varlıklarımız belli. Denizel varlıklarımızın üzerinden denizi tüketmeye yönelik, denizden daha çok, biz, sürdürülebilir azami avcılığı ve sürdürülebilir azami yetiştiriciliği önerebiliriz. Azami. Ama sürdürülemez ve denizi yok eden bir anlayışta 1'inci olma çabasının çok sakıncalı bir hedef olduğunu düşünüyorum. 1'inci olmak değil, avcılık miktarımızı artırabiliriz ama bunu yaparken avcılığın sürdürülebilir takibini ve şartlarını, koşullarını da sağlayarak bunu artırabilmenin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Yoksa, bu yıl 1'inci oluruz ama birkaç yıl sonra... Olabiliriz de yani belli türlerde, öyle bir avcılık yaparsınız ki dünyada 1'inci olursunuz ama bir daha o türü, o cinsi o denizde bulma şansınız ortadan kalkabilir diye düşünüyorum.
Teşekkür ediyorum.
Ha, bir de desteklemeyle ilgili rakamlar verdiniz. 1 milyar 641 milyon 725 bin 600 TL dediniz yetiştiriciliğe verilen destekleme. Küçük ölçekli balıkçılık için 82 milyon 909 bin 650 lira. Balon balığıyla ilgili bir destek, zannediyorum mücadelesiyle ilgili, 658.346 veya başka ne amaçlı balon balığı ifade edilmiş? Ama bir de balıkçılara ÖTV'siz akaryakıt desteği var orada, sunumunuzda; 2,36 milyar TL. Yani, bu, destekleme için bahsettiğiniz rakamların çok çok üzerinde.
BAŞKAN FUAT KÖKTAŞ - Yok, öyle bir şey açıklanmadı, onu ben açıkladım.
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Sunumun altında yazıyor.
BAŞKAN FUAT KÖKTAŞ - 10 milyar TL'lik ÖTV'siz mazot verildi 2002 ile 2022 yılları arasında.
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Sunumun altında, ben size o slaytı bulayım, desteklemeyle ilgili.
"Balıkçılara ÖTV'siz akaryakıt desteği" o balon balığı resminin hemen yanında.
BAŞKAN FUAT KÖKTAŞ - 2,36 milyar TL.
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - "Milyar TL" diyor, evet. "Akaryakıt desteği" diyor. "2,36 milyar TL akaryakıt desteği" dediğinizde, yani...
BAŞKAN FUAT KÖKTAŞ - ÖTV'siz, arındırılmış.
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - ...ÖTV'den kaynaklı olan bir rakam mıdır bu, yoksa ÖTV'siz toplam satılan akaryakıt üzerinden bildirilen bir rakam mıdır, ben bunu anlamadım.
BAŞKAN FUAT KÖKTAŞ - Kamil Hocam, "akaryakıt ödemesi" denildiğinde, çıplak, ithal fiyatı üzerinden satış anlamına geliyor, ÖTV'si bindirilmemiş bir fiyat ve vazgeçilen fiyat anlamına geliyor.
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Buna açıklık getirilmesini ifade ediyorum çünkü 2,36 milyar TL Tarım Bakanlığının destekleme bütçesinde çok önemli ciddi bir...
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI BALIKÇILIK VE SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜR VEKİLİ TURGAY TÜRKYILMAZ - Özür diliyorum müdahil olduğum için.
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Estağfurullah.
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI BALIKÇILIK VE SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜR VEKİLİ TURGAY TÜRKYILMAZ - Ama o tek yıllık bir uygulama değil, 2004 yılından bugüne kadar yapılmış olan bir uygulama.
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Diğerleri de mi öyle o zaman?
BAŞKAN FUAT KÖKTAŞ - Tabii tabii, hepsi öyle.
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Onu belirtin ama yani bu, yıllık bir destekleme gibi görünüyor.
BAŞKAN FUAT KÖKTAŞ - Konuşmamda ben söyledim "yirmi yıl içerisinde şu kadar destek" diye, siz slayta kaldınız ama benim konuşmamda...
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI BALIKÇILIK VE SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜR VEKİLİ TURGAY TÜRKYILMAZ - Ben de konuşmam sırasında söyledim ama yazmak gerekirdi.
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - O zaman, sunuma bunu yazmanızda fayda var, yanlış algılanmaya neden oluyor.
TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI BALIKÇILIK VE SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜR VEKİLİ TURGAY TÜRKYILMAZ - Haklısınız, doğru.
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Teşekkür ediyoruz ayrıca.