RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Tamamdır.

Şimdi, değerli arkadaşlar, tabii, tarım sektörü çok kritik bir sektör, stratejik bir sektör gıda sektörüyle birlikte, dünyada da sayılan ve hemen hemen bütün ülkelerin hepsinin de ciddi destek verdiği bir alan iktisadi faaliyet alanı içinde yani bu çok açık ve nettir. Bugün dünyanın en gelişmiş ülkeleri, sanayi ülkeleri bile tarıma ciddi destekler ayırıyor. Bugün Avrupa Birliği bütçesinin üçte 1'i, ortak bütçesinin üçte 1'i tarıma gidiyor. Avrupa Birliği içindeki zengin Fransa gibi, Danimarka, Hollanda; birçok ülke ciddi anlamda tarım sektörünü destekliyor, gene aynı şey Amerika Birleşik Devletleri için geçerli. Çin, Afrika'da birtakım yerler kiralıyor, oralarda tarımsa üretim yapıyor. Türkiye'de tarım sektöründe ciddi anlamda bir sıkıntı yaşıyoruz. Geçmişte hemen hemen kendi kendine yeterli olduğumuz bir noktada, birçok üründe; hububatta, bakliyatta, yağlı tohumlarda, kırmızı ette ithalatçı konumuna geldik. Çiftçinin ve hayvancının girdileri artarken ürününün para etmediği, ciddi desteğin verilmediği bir ortamda tarım sektörü âdeta kendi hâline bırakılmış durumda. 2006 yılında çıkan Tarım Kanunu'nun 21'inci maddesi tarıma verilen desteğin millî gelirin en az yüzde 1'i olacağı hükmünü içermesine rağmen verilen rakamların binde 3'ler seviyesinde, binde 4'ler seviyesinde olduğunu görüyoruz.

Şimdi, işin başka bir boyutu şu: Bakın, 2023'ün ilk çeyreğinde tarım sektörü yüzde 3,8 oranında küçüldü. Buradaki ciddi -özellikle döviz kurundaki- artışların girdi fiyatlarını artırmasının da büyük etkisi oldu. E, biliyorsunuz, deprem bölgesinin -11 il olarak bakayım, eğer genişletilirse biraz daha fazla olur- tarım içindeki payı... Yani, o 11 ildeki tarımın gayrisafi yurt içi hasıla içindeki payı yüzde 14,3. Bu anlamda, dediğim gibi, aslında esas olması gereken yüzde 1'dir ama tabii bir ek bütçe şeyi var bunun içinde. Burada zaten belli bir tertip var, o tertibe bir miktar, 40 milyar lira eklenmesine... Çünkü program hazırlanırken 54 milyarlık bir şey gelmişti, burada gördüğüm kadarıyla yaklaşık 8,7 milyarlık bir artış var ama bunlar transfer formatı değil, bunun içinde farklı farklı tertipler var. Söylediğim gibi, biz, bu anlamda özellikle transfer olarak bakıyoruz konuya; burada bu 40 milyarın eklenmesi gerekiyor.

Yani, bu ülkenin çiftçisinin, hayvancısının bugün içinde bulunduğu sıkıntı, kriz, gırtlağına kadar borç içinde oluşu, elektrik borçları, su borçları, Tarım Kredi Kooperatiflerine borçları, bankalara olan borçları çok ciddi noktalara gelmiş; bu anlamda tarım sektörüne gerekli desteğin verilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bunun da buradaki ek bütçe içinde de bir biçimde, var olan şey içinde ödenekler arasındaki aktarmayla çözülebileceğini düşünüyoruz; bu konuda bütün milletvekillerimizin de sizin de desteğinizi istiyoruz.

Teşekkür ederim.