SELMA ALİYE KAVAF (Manisa) - Teşekkür ediyorum.

Sayın Başkan, Sayın Bakan, Plan ve Bütçe Komisyonunun değerli üyeleri, değerli bürokratlar, her daim özgür olmasını istediğimiz basınımızın çok değerli mensupları; ben de hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Bugün Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 2024 yılı bütçesini görüşüyoruz. Sayın Bakanımıza ve arkadaşlarına yeni dönemde başarılar diliyorum. Bu bütçenin hazırlanmasında emeği geçen herkese de teşekkür ediyorum.

Burada yaklaşık 100 kişiyiz ama 85 milyonun gözü, kulağı burada çünkü bütçeler halkın yaşamını ilgilendiren, her şeyi belirleyen belgelerdir. Bütçeler vatandaşın gelirini, işini, aşını, ödeyeceği elektrik faturasını, doğal gaz faturasını, ödeyeceği borcu, faizi, vergiyi belirliyor. Bu açıdan bütçeler vatandaşın "Acaba yarın ne olacak?" diye ümitlenmek istediği metinlerdir. Esnafın, çiftçinin, işçinin, emeklinin, işsizin "Yarınımız ne olacak?" diye beklediği metinlerdir, geleceğe dair ümitlerini yeşertmek istediği metinlerdir. Elbette, her iktidar vatandaşı memnun edecek iyi şeyler yapmak ister. Bu gayretin ne kadarı rasyonel, ne kadarı yeterli, ne kadarı eksik, bunları müzakere etmek için buradayız. Bunun için bütçeye bakmamız gerekir çünkü ülkenin bütçesi iktidarın tercihini ortaya koyar. Bütçe yatırımdan, üretimden, istihdamdan yana mı; geçici iyileştirmelerden, ranttan yana mı?

Bütçeye baktığımızda gördüğümüz şey, gelir kalemlerinde faiz artışı, vergi artışı ve zaman zaman yasalarla Genel Kurulun gündemine gelen borçlanma limitinin artışı. 2024 yılında vergi gelirlerinin yüzde 75'e yakın artması öngörülmektedir. Bu artışın önemli bir kısmı dolaylı vergilerden kaynaklanmaktadır. Rant gelirlerini ve doğrudan vergileri hedefleyen bir adım yoktur. Dar gelirli ve sabit gelirlilerin üzerine bu vergi artışıyla birlikte inanılmaz bir yük bindirilmektedir. Sosyal devlet olmanın ilkesi zenginden alıp yoksula vermektir ancak vergi gelirlerindeki artışla bunun böyle olmadığını görüyoruz. Gıdayla birlikte tüm temel harcamalar için bir çalışanın hanesine girmesi gereken toplam gelir tutarı 43.433 liradır. Bekâr bir çalışanın aylık yaşam maliyeti 17.336 liraya ulaşmıştır. Türkiye asgari ücretliler toplumu hâline gelirken asgari ücret açlık sınırının 1.932 lira altına, yoksulluk sınırının ise yüzde 25 seviyesine gerilemiştir.

2024 bütçesi memur, emekli ve işçilere hiçbir rahatlama getirmemektedir. Önümüzdeki yıl memur ve emekliler için yüzde 15 artı 11 artış verilmiştir. Bu, Hükûmetin kendi öngörüsü olan yüzde 33'lük enflasyonun bile gerisindedir. Memur ve memur emeklilerine 2025 yılı için önerilen artış yüzde 11,3'tür. Merkez Bankasının enflasyon öngörüsü ise yüzde 15'tir. Memur ve emeklilere verilen artışın, Hükûmetin iyimser enflasyon tahminlerinin bile gerisinde kalması, çalışanlara insanca bir hayat standardı sunmak açısından çok mümkün görünmemektedir. Yılbaşında çalışanlara yüzde 50 civarında bir artış yapılacağı ifade ediliyor. Bu artışın 30 puandan fazlası bu yılın ikinci yarısındaki enflasyon telafisidir. Hükûmetin gelecek yılın ilk yarısı için verdiği artış sadece yüzde 15'tir. Geriye doğru enflasyon telafisini bir artışmış gibi sunmak vatandaşı yanıltmaktır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN MEHMET MUŞ - İlave bir dakika süre vereceğim Sayın Bakanım, toparlayın sözlerinizi.

SELMA ALİYE KAVAF (Manisa) - Tamam.

Ayrıca verilen maaş artışlarının bir kısmı da vergi dilimleri sabit tutularak çalışanlardan örtülü ek vergi alma yoluna gidilmektedir. Çalışanların kendi arasında, emeklilerin kendi arasında ve emekliler ile çalışanlar arasındaki ücret dengesi altüst olmuştur.

Sözlerimi Alman Anayasası'nın girişinde olan bir ifadeyle bitirmek istiyorum: "Herkes bir gün düşebilir. Sosyal devletin görevi insanı düştüğü yerden kaldırmaktır, fırsat eşitliği sunmaktır." Bu bütçe, maalesef emeklimize, işçimize, çiftçimize, esnafımıza, çalışanımıza onurlu bir yaşam hakkı sunmamakta, onu düştüğü yerden kaldırmamaktadır.

Sayın Bakanım, bir şey daha ifade etmek istiyorum. Biz siyasetçiyiz, sahada çok da dolaşıyoruz, görevimiz vatandaşın taleplerini yasa olarak buraya taşımak, getirmek.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

SELMA ALİYE KAVAF (Manisa) - 25 Temmuzda emekli maaşlarıyla ilgili yasa teklifini hazırladık, ilgili yerlere verdik, size ulaşamadığımız için makamınıza ilettik. Bu, vatandaşın acil bir talebiydi. Aynı şekilde staj ve çıraklık mağdurları ve emekliler için bayram ikramiyelerinin arttırılmasıyla ilgili. Bunlarla da ilgilenirseniz sevinirim.

Teşekkür ediyorum.