| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/276) ve 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/274) ile Sayıştay tezkereleri a)Sağlık Bakanlığı b)Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü c)Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ç)Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı d)SBT Sağlık Bilim ve Teknolojileri Anonim Şirketi |
| Dönemi | : | 28 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 09 .11.2023 |
İSMAİL FARUK AKSU (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Bakan, sayın milletvekilleri, Değerli Bakan Yardımcıları, değerli bürokratlar, basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Bakanım, sunumunuz için teşekkür ediyor, başarılar diliyorum. Covid-19 salgını ve 6 Şubat depremi başta olmak üzere, kesintisiz olarak Türkiye'nin her yerinde üstün bir adanmışlıkla görev yapan doktorlarımıza, hemşirelerimize ve diğer sağlık personelimize teşekkür ediyorum. Salgın, şiddet, terör veya deprem nedeniyle hayatını kaybeden sağlık çalışanlarımıza Allah'tan rahmet diliyorum.
Bakanlığınızın halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi, hastalık risklerinin azaltılması ve önlenmesi, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık eğitimi ve araştırma faaliyetlerinin geliştirilmesi, sağlık insan gücünün ülke sathına dengeli dağılımının sağlanması, yurt sathında kaliteli hizmet sunumunun temini gibi son derece önemli görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Bu görevleri yerine getirebilmek için 2024 yılı bütçesinde sadece Bakanlığınıza 732 milyar 562,3 milyon Türk lirası ayrılmıştır. Sağlık Bakanlığı ve yükseköğretim kurumları döner sermayeleri ile sosyal güvenlik kurumlarından yapılacak sağlık harcamaları da dâhil edildiğinde sağlık alanına ayrılan toplam kaynak bütçenin yüzde 14,8'ine tekabül eden 1 trilyon 650,1 milyar liraya ulaşmaktadır.
Doğuştan kazanılan bir insan hakkı olan sağlık, insanlar arasında hiçbir ayrım gözetilmeden devletin güvencesi altındadır. Nitekim Anayasa'nın 56'ncı maddesi "Devlet, herkesin hayatını beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlama; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler." hükmünü amirdir. Bu kapsamda, sağlık hizmetlerinin etkili, verimli ve hakkaniyete uygun bir şekilde yönetilmesi, finansmanının sağlanması ve sunulması devletimizin sorumluluğundadır. Kaliteli sağlık hizmetlerinin ülkemizin her yerinde, her vatandaşımız bakımından erişilebilir ve sürdürülebilir kılınması sağlıkta beklenen faydayı temin edecektir. Bu hedefe ulaşılması yeterli fiziki ve teknolojik kapasite ile sağlık insan gücünün ülke genelinde yeterli ve dengeli dağılımını temin edecek bir planlama, koordinasyon, denetim ve ücret politikasıyla yakından ilişkilidir.
Ülkemiz sağlıkta yapılan yatırımlarla oluşturulan kapasite neticesinde hizmet kalitesinde ve halk sağlığının korunmasında önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Sağlık hizmetlerinde insan gücü sayısı 2023 yılı Eylül ayında 842 bini Sağlık Bakanlığı bünyesinde olmak üzere, toplam 1 milyon 420 bine yaklaşmıştır. 2022'de 100 bin kişiye düşen hekim sayısı 228 iken, hemşire ve ebe sayısı 356'dır. 2021 yılı için bu sayılar sırasıyla ortalama olarak Avrupa Birliğinde 402 ve 886, OECD ülkelerinde ise yine ortalama 372 ve 932'dir. Cumhurbaşkanlığı yıllık programında da işaret edildiği gibi ülkemizde bu sayıların daha da artırılması ihtiyacı devam etmektedir. 2022 yılında 10 bin kişiye düşen yatak sayısı 30,7'dir; nitelikli yatak sayısının yoğun bakım yatakları hariç tüm yataklara oranı yüzde 80,9 olmuştur.
Sağlık altyapısının iyileştirilmesi ve hizmete erişimin kolaylaştırılmasıyla 2021 yılında 8 olan kişi başı hekime müracaat sayısı 2022 yılında 10 olarak gerçekleşmiştir. Hasta memnuniyetinin sağlanması, erişilebilirlikle yakından ilişkilidir. Son zamanlarda randevu alamama yahut ileri bir tarihe alma, istenilen hastaneden randevu alamama veya istenilen hastanede yatak bulamama gibi şikâyetlerle karşılaşılmaktadır. Acilden giriş gibi bir pratik çözüm bu konuya çözüm amacıyla üretilmiş görülmektedir. Bunda basamak sistemine uyumsuzluğun mu, toplumsal bilinçsizliğin mi, hastaneye güvensizliğin mi yoksa mevzuat ile sevk ve idareye ilişkin eksikliklerin mi etkili olduğunun araştırılması ve beraberinde memnuniyetsizliği de oluşturan bu durumun giderilmesi önem arz ediyor.
Kalkınma planında da belirtildiği gibi, birinci basamak sağlık tesislerinin sağlığın korunması ve geliştirilmesindeki rolünün güçlendirilmesi, birinci basamak sağlık tesislerinin nitelik ve nicelik olarak geliştirilerek bu birimlere başvuran kişilerin koruyucu, önleyici, tedavi edici sağlık hizmetlerini bütüncül olarak alabilmesi ikinci ve üçüncü basamak sağlık merkezlerine başvuruların azaltılmasını sağlayacaktır.
Türkiye kapsamlı bir sağlık ve sosyal güvenlik sistemine sahiptir ve özellikle Covid-19 salgınıyla mücadele sürecinde bunun önemi ortaya çıkmıştır. Türkiye ilaç, tıbbi cihaz, aşı, medikal malzeme üretiminde ileri bir teknolojik dönüşüm içerisindedir. Vatandaşlarımıza sunulan bu imkânlar, ilaç ve sağlık harcamalarındaki artış, kişilerin sağlık durumlarına da olumlu etki etmiş, bununla beraber gereksiz ilaç kullanımının önüne geçilmesi de önemli hâle gelmiştir. Bu yönde uygulamaya konulan tedbirlerin olumlu etkisinin toplam sağlık harcamalarında görüldüğü de açıklamalardan anlaşılmıştır. Önümüzdeki süreçte tedaviyle birlikte önlemeye yönelik ilaçların üretimine ağırlık verilmesi, teknolojinin yardımıyla hastalıkların ortaya çıkmadan engellenmesi yönünde yapılacak çalışmalarla toplum sağlığının daha iyi korunması sağlanabilecektir.
Sayın Bakan, değerli milletvekilleri; Türkiye ifade ettiğimiz gibi sağlık alanında övgüyle bahsedilen bir başarı yakalamışsa bunun ilk halkasında doğru yönetim ve isabetli altyapı yatırımlarıyla birlikte doktor, hemşire, hasta bakıcı gibi tüm sağlık personeli ve teknik kadro bulunmaktadır. Sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi, sağlık çalışanlarımıza verilen önem ve değerle yakından ilişkilidir. Bu çerçevede sağlık çalışanlarımızın sorunlarının çözülmesi çalışma verimini ve sağlıkta kaliteyi artıracaktır. Mesleğini icra ederken şiddet eylemlerine maruz kalan sağlık çalışanlarına yönelik yasal, caydırıcı tedbirlerle birlikte uygulamada etkin denetim sağlanması, sağlık çalışanlarına karşı şiddete yol açtığı düşünülen sebepler baz alınarak çalışma koşulları, hasta kabul protokolleri, sağlık güvencesi ve hasta-hekim ilişkisi gibi esaslı konular dikkatle irdelenip etkin çözüm mekanizmaları geliştirilmelidir. Bakanlık olarak bu yönde atılan sağlıkta şiddete karşı eylem planı gibi önemli adımları da takip ediyor ve destekliyoruz.
Geçtiğimiz dönem sağlık çalışanlarına yönelik şiddet olaylarının önlenmesine ve açılan hatalı tıbbi uygulama davalarında kasıt olmadığı sürece tazminatı devletin üstlenmesinin sağlanmasına yönelik yasal düzenlemelerle sağlık çalışanlarımızın korunması amaçlanmıştır. Diğer yandan, sağlık çalışanlarımızın maaş sistemlerinde, mali haklarında ve emekliliklerinde bazı iyileştirmeler yapılmıştır. Başta hemşireler olmak üzere, tüm sağlık personelini kapsayan 3600 ek gösterge düzenlemesiyle birlikte, partimizin de talepleri doğrultusunda, çoğu sağlıkta olan sözleşmeli personelin kadroya geçirilmesine ilişkin düzenlemenin yapılmış olmasından da memnuniyet duyuyoruz; bu iyileştirmelerin emekliliğe de yansıtılmasını gerekli görüyoruz. Milliyetçi Hareket Partisi olarak, başta kadına ve çocuğa şiddet ve istismar olmak üzere, toplumdaki sağlıksız gelişmelerin önüne geçmek, şiddet eğiliminin oluşmasına yol açan sebepleri önlemek, insan ve toplum sağlığı, ahlakı ve huzuru için Türkiye Büyük Millet Meclisine sunduğumuz ruh sağlığı kanun teklifimizin gündeme alınmasını ve yasalaşmasını beklediğimizi de ifade etmek istiyorum.
Değerli milletvekilleri, 6 Şubatta yaşadığımız deprem gerçeği bir kez daha afet anında sağlık sisteminin kapasitesini gündeme getirmiştir. Depremin ilk anından itibaren Bakanlığın, sağlık personelinin deprem bölgesine intikali, arama-kurtarma ve yaraları sarma mücadelesine fedakârca destek vermesi hepimizi umutlandırmış ve gururlandırmıştır. UMKE, ambulans birimleri, çadırlarda acil müdahale üniteleri ve gezici sağlık hizmeti sunan birimlerle depremin ilk gününden itibaren bölgedeki vatandaşlara sağlık hizmeti verilmeye başlanmış ve devam edilmektedir. Acil müdahale ünitelerine başvuran yaralıların tedavileri ve sonrasında sevk ihtiyacı gereken yaralıların hastanelere nakilleri sağlanmıştır. Bu özverili çalışma için şahsınızda tüm sağlık çalışanlarına tekrar teşekkür ediyorum.
Sayın Bakanım, sunumunuzda belirttiğiniz bir iki konuya değinmek ve sormak istiyorum. Bir tanesi, bu şehir hastanelerinin sağlık akademisi çatısı altında akademik yapıya kavuşturulması meselesi, bu nasıl olacak?
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Aksu, ilave bir dakika ekliyorum.
Buyurun.
İSMAİL FARUK AKSU (İstanbul) - Teşekkür ederim.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi gibi bir yapı mı olacak yoksa farklı bir şey mi olacak, devlet hastanesi konsepti ortadan kalkacak mı?
İkincisi, bu Sağlıklı Yaş Alma Merkezlerini çok önemli ve değerli buluyoruz ancak bunun 80 yaşın üzerinde ve ülke sathında yaygınlaşmasını temenni ediyoruz en kısa zamanda.
Üçüncüsü de burada USHAŞ Genel Müdürümüzün olduğunu fark ettiğim için bunu aldım, sağlık turizminin gelişmesine önemli bir katkı sunacağı beklentisiyle kurduk bu kuruluşu ancak faaliyetleriyle ilgili sizin sunumunuzda da bir bilgi yoktu. Acaba sağlık turizminin gelişmesinde bu kuruluşun bugüne kadar ne gibi katkısı oldu veya önümüzdeki günlerde beklentimiz ne düzeydedir, bunları da söylerseniz memnun olurum.
Ayrıca, sağlık yönetimi bölümü başta olmak üzere, hekimlik dışındaki bazı sağlık branşı mezunlarının istihdam alanlarının artırılması yönünde yoğun talepleri bulunmaktadır.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Aksu, toparlayın lütfen.
İSMAİL FARUK AKSU (İstanbul) - Sayın Başkanım, bitiriyorum.
Kuşkusuz ihtiyaç ve öncelikleri sağlık hizmetlerinin optimal şekilde sunumunu mümkün kılacak şekilde belirliyorsunuz. Bununla birlikte bu taleplerin değerlendirilerek varsa mağduriyetlerin giderilmesini de önemli buluyoruz.
Bu düşüncelerle bütçenizin hayırlı olmasını diliyor, sizleri saygıyla selamlıyorum.